Пандемия автомобиль компанияларининг глобал таъминот занжирларини бузиб ташлади. Автомобиль ишлаб чиқарувчи компаниялар электрлаштриш, компьютерлаштириш ва таъминот занжирларини янгилаш мақсадида катта ўзгаришларни бошдан кечирмоқда. The Economist нашри автомобиль саноатидаги ўзгаришларни таҳлил қилди.
Сўнгги йилларда автомобиль компаниялари ўз эътиборини ишлаб чиқариш жараёнидан кўра кўпроқ етказиб бериш тизимини бошқариш ва эҳтиёт қисмларини йиғишга қаратмоқда.
Компаниялар ҳар тарафдан электромобиль ишлаб чиқарувчи Tesla’га ўхшашга ҳаракат қилмоқда. Бироқ автомобилларнинг Теслафикацияси кескин ўзгаришларга сабаб бўлиши мумкин.
Tesla’нинг саноат тизими бир қарашда Силикон водийсини эслатиб юборади. Компанияда ишлаб чиқариш АҚШ ва Хитойдаги заводида амалга оширилади. Заводларда тўлиқ тизимли ишлаб чиқариш амалга оширилади.
Tesla литий кончилари ва графит етказиб берувчилар билан яқинда шартномалар тузди ва ўтган ой Бразилиянинг тоғ-кон гиганти Вале билан никел сотиб олиш бўйича келишувни тасдиқлади.
Режа литийнинг катта қисмини, кобалтнинг ярмидан кўпроғини ва никелнинг учдан бир қисмини тўққизта тоғ-кон компаниясидан тўғридан-тўғри сотиб олишдан иборат. Компания ушбу минераллардан ўзининг «гигазавод»ларида фойдаланади.
Бундан ташқари, Tesla ўзининг моторлари ва кўплаб электроникаларини ишлаб чиқаради. Бу унга харажатлар ва технология устидан кўпроқ назорат қилиш имконини беради.
Заводда яримўтказгичлар ҳам тайёрланади ва Tesla бошқа автомобиль компанияларига қараганда яримўтказгич ишлаб чиқарувчилар билан яқинроқ алоқага эга.
Бу унга глобал чиплар танқислигини рақобатчиларга қараганда осонроқ енгиб ўтишга ёрдам берди. Tesla’нинг дастурий таъминот муҳандислари ушбу чипларда ишлаш учун марказлаштирилган ҳисоблаш архитектурасини яратди.
Компания директори Илон Маск диллерлик асосидаги савдо моделларидан ҳам воз кечиб, унинг ўрнига ўзининг Tesla дўконларини очди.
Tesla’нинг 850 млрд долларлик бозор капиталлашуви ундан кейинги тўққизта энг йирик автомобиль ишлаб чиқарувчилари йиғиндисига тенг. Айнан шу рақамлар рақобатчиларни Илон Маск компаниясига тақлид қилишга ундамоқда.
Кўплаб автомобиль компаниялари Tesla’нинг муваффақиятини такрорлаш учун конлар ва минерал етказиб берувчиларига сармоя киритмоқда.
Ҳатто Volkswagen ўз заводида батарея ишлаб чиқариш қувватини яратиб улгурган. У Германиядаги заводи учун 2 млрд евро ажратди ва 2030 йилгача Европада 6 та аккумулятор заводини қуришни режалаштирган.
Бу каби режалар одатда камдан кам амалга оширилади. Аксарият компаниялар махсус ишлаб чиқарувчилар билан ҳамкорлик қилишни афзал кўради.
Етказиб берувчилар ва Qualcomm, Nvidia каби чип дизайни билан шуғулланувчи компаниялар билан алоқа ўрнатиш Tesla сингари махсус «кремний» яратиш имконини беради.
Шу тариқ автомобиль компаниялари кўпроқ техник жиҳатларга эътибор қаратмоқда ва бир қанча Apple ҳамда Microsoft каби компанияларда ишлаган етакчи мутахассисларни ўз томонига оғдириб олмоқда.
Tesla’га ўхшашга ҳаракат қилаётган автомобиль компаниялари орасида Volkswagen яққол ажралиб турибди. Компания кейинги 5 йил ичида ўзининг тўлиқ тизимини яратиш учун 30 млрд евро сармоя киритмоқчи.
Савдога келсак, ташкил этилган автомобиль фирмалари диллерлик тизимидан воз кечиш ниятида эмас. У хизмат кўрсатишда фойдали функцияларни бажаради.
Компаниялар Tesla’га етиб олиш учун нафақат етказиб берувчи тармоқларни, балки бошқарув тизимини ҳам соддалаштириши керак бўлади.
Буларнинг барчаси минглаб компаниялар, миллионлаб ишчилар ва миллиардлаб харажатларни ўз ичига олган бутун дунё бўйлаб саноат учун улкан тўнтаришдир.
Етказиб бериш занжирларини қайта тиклаш кўп вақт ва пул сарфлашни талаб этади ва муваффақиятсизлик хавфи ҳам мавжуд.
Ҳукуматлар ва касаба уюшмалари юқори маошли иш ўринларини йўқотишидан норози бўлади. Бироқ компаниялар ўз ресурслари ва кўникмаларини қандай қилиб энг яхши тарзда ишлатиш ҳақида ўйламоқда.
Теслафикация даври ўта ўзгарувчан бўлиши кутилмоқда.
Изоҳ (0)