ЖССТ мамлакатларни маймунчечак устидан назоратни кучайтиришга чақирди. Қозоғистон олимлари унга қарши вакцина яратишга тайёр

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти дунё мамлакатларини маймунчечак касаллиги устидан назоратни кучайтиришга чақирди, деб ёзмоқда Reuters.

ЖССТ катта эпидемиологи Мария Ван Керкховенинг айтишича, касаллик аллақачон 20 дан ортиқ мамлакатда аниқланган ва бу рақамлар кўпайиши кутилмоқда.

«Янада кўпроқ ҳолатлар аниқланиши кутилмоқда. Биз мамлакатлардан назоратни кучайтиришни сўраяпмиз. Бу қийин бўлади, аммо касалликнинг эндемик бўлмаган мамлакатларда тарқалишини тўхтатиш йўли шу», — деди ЖССТ вакили.

Маймунчечак Африканинг Камерун мамлакатлари, Марказий Африка Республикаси, Конго Демократик Республикаси ва Нигерияда эндемик ҳисобланади. Ушбу мамлакатлардан ташқарида касаллик аллақачон 200 дан ортиқ одамда тасдиқланган ва яна 100 дан ортиқ одамда маймунчечак белгилари аниқланган. Бутун дунё бўйлаб тарқалаётган маймунчечакдан ўлим даражаси тахминан 1 фоизни ташкил қилади.

Қозоғистонлик мутахассислар маймунчечакка қарши вакцина яратишга тайёрлигини маълум қилди.

Биологик хавфсизлик муаммолари илмий-тадқиқот институтининг ўта хавфли инфекциялар лабораторияси раҳбари Леспек Қутумбетовнинг таъкидлашича, ушбу инфекциянинг Қозоғистонга етиб келиши эҳтимоли жуда юқори, чунки қозоғистонлик сайёҳлар Саудия Арабистони, Туркия ёки Африка мамлакатларига ташриф буюради.

«У эрта ё индин бизга етиб келиши мумкин. Шунинг учун вазиятдан хабардор бўлиш, бу инфекцияни мамлакатга киритмаслик учун махсус чоралар кўриш лозим», — дейди мутахассис.

Ўзининг клиник намойишида маймунчечак хавфли табиий чечакка жуда ўхшайди. Аммо касаллик жуда енгил кечади, инфекцияни юқтириш эса қийин: касал одам билан камида 4 соат мулоқотда бўлиш керак. Бироқ, Леспек Қутумбетовнинг сўзларига кўра, бу вазиятни ўзгартирмайди: касаллик мамлакат аҳолисига катта зарар етказиши мумкин. Шунинг учун, эртами-кечми вакцина керак бўлади.

«Институтимиз чечак вируслари билан анчадан бери шуғулланади. Шунинг учун тажрибани ажойиб дейиш мумкин. Гап шундаки, сигир чечаги, табиий чечак ва маймунчечак битта гуруҳга киради. Шунинг учун улар ўртасида иммун антигеник муносабатлар жуда яхши, яъни бир вирус бошқа вирусга осонлик билан иммунитет ҳосил қилиши мумкин. Масалан, сигир вируси чечакка қарши иммунитет яратишда жуда қўл келади», — деди Қутумбетов.

Бундай ҳолда, гап умумий вакцина деб аталувчи препарат ҳақида кетмоқда. Шунга ўхшаш иммун препаратлар аввал яратилган ва ўз самарадорлигини кўрсатган.

«Вакцина агар сигир вирусига асосланган бўлса ва унинг устида дейлик COVID-вакцинаси каби тезлаштирилган тартибда ишланса, олти ой ичида яратилиши мумкин. Кейин эса қўллашдан олдинги синовлар ва клиник синовлар ўтказилади, кейин буёғи Соғлиқни сақлаш вазирлигига, улар бизни қанчалик қўллаб-қувватлашига боғлиқ бўлади», — деб ўз фикри билан ўртоқлашди мутахассис.