Ўзбекистон иқтисодиёти 2022 йилда Россиядан инвестициялар ва пул ўтказмаларининг камайиши ҳисобига секинлашиши кутилмоқда. 2023 йилда эса бироз кўтарилади. Бу ҳақда Осиё тараққиёт банкининг (ОТБ) ҳисоботидан маълум бўлди.
ОТБ ўзининг энг муҳим йиллик иқтисодий нашри бўлган «Осиё тараққиёт истиқболлари» (2022 йил)да Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотининг (ЯИМ) ўсиши 2022 йилда 4 фоиз бўлишини, бу ўтган йилги 7,4 фоизлик ўсишдан секинроқ бўлишини прогноз қилди.
Чунки хусусий истеъмолни мўътадиллаштириш саноат ва хизматларнинг кенгайишини чеклайди. 2023 йилда ўсиш яна 4,5 фоизгача кўтарилиши кутилмоқда. Аммо хавфлар кескин ташқи муҳит ва коронавирус вариантлари пайдо бўлиши билан боғлиқ.
COVID-19 нинг мисли кўрилмаган таъсирига қарамай, Ўзбекистонда 2021 йилда, асосан, саноат ва хизматлар соҳасининг кенгайиши ҳисобига кучли ўсиш тикланиши кузатилди, — дейди ОТБнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси директори Синди Малвичини.Инфляция ўтган йилги 10,7 фоиздан 2022 йилда 9 фоизгача секинлашиши кутилмоқда. Бунга Марказий банк асосий ставкаси 14 фоиздан 17 фоизга оширгани сабаб бўлади. Озиқ-овқат нархларини пасайтириш учун ҳукумат 2022 йил охиригача ёғлар, парранда гўшти, буғдой уни ва гуруч каби муҳим озиқ-овқатлар учун импорт божлари бўйича имтиёзларни сақлаб қолди. Инфляция 2023 йилда 8 фоизгача пасайиши прогноз қилинмоқда.
Осиё тараққийит банки 1966 йилда ташкил қилинган бўлиб, унга 68 та давлат аъзо ҳисобланади.
Шу билан бирга, хусусий истеъмолнинг ўсиши 4,5 фоизгача секинлашиши кутилмоқда. 2022 йилда пандемиядан кейинги талабнинг совиши ва пул ўтказмалари оқимининг пасайиши кутилмоқда. Бу эса уй хўжаликлари даромадларининг ўсишини чеклайди. 2023 йилда хусусий истеъмол 5 фоизгача камайиши кутилмоқда.
2022 ва 2023 йилларда товар ва хизматлар экспорти, хусусан, мис, олтин, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ва нефть-кимё экспорти 9 фоизга ўсиши прогноз қилинмоқда. Бироқ товар ва хизматлар импортининг 12 фоизгача қисқариши мумкин. Ҳар икки йилда ҳам транспорт хизматларига ҳамда импорт капитали ва оралиқ товарларга нисбатан талаб ҳажми пасаяди.
ОТБ Ўзбекистонга «яшил» иқтисодиётга ўтиш учун бир қанча таклифлар берган. Жумладан, иқлимдан хабардорликни ошириш, яшил давлат инвестицияларини режалаштириш ва яшил молиялаштиришни ривожлантириш учун қулай муҳит яратиш таклиф қилинган. Бундан ташқари давлат-хусусий шериклик ва кредит кафолатлари кенгайтирилиши, қайта тикланадиган энергия ишлаб чиқарилиши ва бошқа муҳим инфратузилмага хусусий инвестициялар жалб қилиниши керак. Ўзбекистоннинг «яшил иқтисодиёт»га ўтиши ташқи иқтисодий вазиятларга таъсирчанлигини камайтириши мумкин.
Ҳисоботга кўра, «яшил» иқтисодиётга ўтиш давлат корхоналарига қазиб олинадиган ёқилғи субсидияларини босқичма-босқич тўхтатиш ёки камайтириш харажатларини қоплашни ўз ичига олади. Шунингдек, яшил технологияларга давлат ва хусусий инвестицияларни жалб қилиш ва банк тизимида экологик ва ижтимоий соҳаларни жорий этиш орқали яшил молиялаштиришни ривожлантириш керак.
Аввалроқ Ўзбекистон «Яшил» ўсиш индексида Осиё давлатлари ичида 33-ўринда экани айтилганди.
Изоҳ (0)