Forbes нашри XXI асрнинг ёш ва тажрибали тадбиркорлари учун бизнес ва бошқарув ҳақида энг яхши асарлар тўпламини саралади.
Сараланма икки қисмдан иборат: биринчи бешта китоб — ўз-ўзини ривожлантириш ва бизнес психологияси бўйича энг яхши бизнес-адабиёт бўлса, қолган бештаси маълум компаниялар тарихига эга бизнес ҳақидаги китобларни ўз ичига олади. Буларнинг барчаси самарали бошқариш ва бизнесни тўғри юритишга ёрдам беради.
Даниэль Канеман «Thinking, Fast and Slow» (2011)
Хулқ-атвор психологияси асосчиларидан бири ва 2002 йилда иқтисодиёт бўйича Нобель мукофоти совриндори Даниэль Канеман ёш ва тажрибали тадбиркорлар орасида оммалашиб улгурган, нима учун ҳаттоки энг ақлли кишилар хатога йўл қўйиши, бу қандай ва қайси тамойиллар бўйича юз бериши каби саволларга жавоб берадиган ўз асарини тақдим этди.
Bloomberg маълумотларига кўра, Канеман аср бошларидан бери дунёнинг энг машҳур одамлари рўйхатига бир неча бор киритилган, унинг асари эса дунёнинг турли тилларига таржима қилинган бестселлер асарлар рейтингидан жой олган. Канеман, шунингдек, сармоядорларга хос когнитив хатолардан кўплаб мисоллар келтиради.
Ушбу китоб фонд бозоридан фойда олишга интилувчи одамлар учун ўқилиши шарт бўлган, балки фундаментал таҳлил ҳақидаги ҳар қандай китобдан фойдалироқ бўлган асардир.
Керол Дуэк «Mindset: The New Psychology of Success» (2006)
Яқинда Pfizer топ-менежерларидан бири бўлмиш Анжела Хванг компания барча ютуқларга Керол Дуэк китобининг ўсиш тафаккури концепцияси туфайли эришгани ҳақида гапирди.
Бу — Стэнфорд университети психология фанлари профессорининг XXI аср тадбиркорлари ва менежерлари ҳақидаги китобдан келтирилган ягона мисол эмас.
Бир қарашда унинг асосий ғояси унчалик ҳам кашфиётдек кўринмайди — муаллиф муваффақиятга эришиш учун бор кучни сарфлаш қанчалик муҳим эканлигини бутун асар давомидаги турли мисоллар ва тадқиқотлар орқали намойиш қилади.
Унинг назариясига кўра, одамлар икки турга бўлинади: биринчиси — қобилиятлар ва имкониятлар ёшликдан инсонга берилганлигига ишонувчи эга инсонлар (fixed mindset) онги, иккинчиси эса ҳар қандай қобилиятни шакллантириш мумкинлигини таъкидловчи ўзгарувчан онгга (growth mindset) эга инсонлардир.
Асар иккинчи турдаги инсонлар ҳаётда кўпроқ имкониятга эканлигини аниқ исботлаб беришини сезиш қийин эмас.
Кэл Ньюпорт «Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World» (2016)
Жоржтаун университетининг компьютер фанлари доценти Кэл Ньюпорт 2007 йилдан бери рақамли технологиялар ижтимоий тармоқлар, мессенжерлар кўринишида одамларни бутунлай чалғитаётган бир даврда қандай қилиб самарали таълим олиш ва ишлаш бўйича ўз блогини юритиб келади.
У ўзи томонидан ўйлаб топилган юқори самарадорлик техникасини тавсифлаб берувчи «deep work» (чуқур меҳнат қилиш) концепциясини шакллантирди.
Ўз-ўзини ривожлантириш ҳақидаги асарда ушбу техника мазмуни тавсифлаб берилган ва шахсий когнитив имкониятлар доирасида ишлаш ҳақида тушунтириб берилган.
Ушбу бестселлер асар нафақат бизнес ва карьерада рақобат устунлигига ўзининг самарадорлиги орқали эришишни истовчилар, балки аъло даражада амалга оширилган ишдан тез-тез завқланиш ҳиссини олишни истовчилар учун ҳам жуда фойдалидир.
Ричард Талер ва Кас Санстейн «Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness»( 2008)
XXI асрнинг хулқ-атвор иқтисодиёти ва инсонларни, уларнинг танлов эркинлигига дахл қилмаган ҳолда, маълум қарорлар ва ҳаракатларга ундаш (nudge) ҳақидаги асосий китоблардан бири.
Асар манипуляторлар учун қўлланма эмас, балки қарор қабул қилиш жараёни психология нуқтаи назаридан қандай тузилган ва қандай усуллар орқали унга таъсир ўтказиш мумкинлиги ҳақидаги илмий фактлар жамланмасидир.
Талер ва Санстейн ғоялари ўлимдан кейинги донорлик учун «розилик презумпцияси» асосига бориб тақалади, пандемия даврида эса улар инсонларни вакцина олишга «ундаш» учун қўлланилди.
Китоб хулқ-атвор иқтисодиётининг асосий принципларини тушунишни истовчи тадбиркорлар ва маркетологларга асқатади.
Эрин Мейер «The Culture Map: Breaking Through the Invisible Boundaries of Global Business»(2014)
Эрин Мейер — маданиятлар ўртасидаги фарқлар ҳақида кўплаб маълумотларга эга, ҳозирда Париж шаҳридаги бизнес-мактабда фаолият юритувчи америкалик аёл.
Эрин Мейер нафақат турфа маданиятлар тўқнашуви ҳақидаги ҳаётий ҳикоялар тўпламини тақдим этади, балки асосий ва муҳим хусусиятлар бўйича маданиятлар ўртасидаги фарқларни тизимлаштиради.
Турли даражадаги тадбиркорлар билан ишлаган Мейернинг айтишича, ҳаттоки энг тажрибали ва маҳоратли бизнес вакиллари ҳам маданиятлар ўртасидаги фарқлар сабабини чуқур ўрганмаганликлари сабаб хато қилишга ва янглиш фикрларга ишонишга мойил.
Мазкур асар халқаро ҳамкорлар ва компаниялар билан ишлашни режалаштираётган, шунингдек, бошқа маданиятлар ҳақида чуқур билимга эга бўлишни истовчилар учун катта ёрдам беради.
Жон Каррейру «Bad Blood: Secrets and Lies in a Silicon Valley Startup» (2018)
Жон Каррейру — терговлари туфайли Theranos компаниясининг кутилмаганда барбод бўлишига сабабчи бўлган The Wall Street Journal нашри журналисти.
Компания асосчиси Элизабет Холмс Forbes маълумотлари бўйича 4,5 млрд доллар бойлик билан 2015 йилдаги энг муваффақиятли якка тартибдаги тадбиркорларнинг Топ-15 талигига киритилган эди, аммо кутилмаганда унинг бизнеси ёлғонларга қурилгани, пулларни эса фирибгарлик йўли билан топгани аён бўлди.
Асар ўз фаолиятини энди бошлаган тадбиркорларга бизнесда йўл қўйиб бўлмайдиган хатолар ҳақида маълумот беради. Бошқалар учун эса ёш тадбиркор аёл ва Кремний водийсидаги муваффақият қандай қурилганлиги ҳақида сўзлайдиган қизиқарли триллер ҳисобланади.
Бетани МакЛин, Питер Элкинд «The Smartest Guys in the Room: The Amazing Rise and Scandalous Fall of Enron» (2003)
Яна бир муваффақиятсизлик тарихи бу сафар Fortune нашри журналистлари Бетани МакЛин ва Питер Элкинддан. 2003 йилдаги молиявий фирибгарликлар атрофида юз берган шов-шувлар ва Американинг Энрон компанияси инқирози ҳақидаги бестселлер асосида.
2005 йили асар асосида фильм суратга олинган (фильм IMDb ва Rotten Tomatoes сайтларида юқори рейтингга кўтарилган), бундан ташқари, миллиардер Уоррен Баффет ушбу китобни ўз мижозларига тавсия қилган.
Китоб молиявий бозор, шунингдек, бошқарув ва етакчилик мавзуларига қизиқувчи тадбиркор ва сармоядорларга ўзининг фойдали маълумотларини тақдим этади.
Эшли Венс «Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future»(2015)
Бизнес-журналист Эшли Венс 2015 йили биография учун қаҳрамон танлай туриб, энг тўғри қарорни қабул қилган. Илон Маск мавзуси ҳанузгача шов-шувлар марказида бўлиб қолмоқда.
Унинг ҳар бир хабари одамларни пул сарфлашга (ва топишга) ундаб, бозорни ҳаракатга келтиради, унинг ҳар бир чиқиши эса мотивация берувчи иқтибосларга айланади.
Тадбиркор ўз бизнесини қандай бошлагани ва муваффақиятга қандай эришгани ҳақидаги ушбу китобни бизнес ҳақида ҳаттоки ҳеч қачон ўйлаб кўрмаган ҳар қандай инсон ўқиб чиқса арзийди.
Фил Найт «Shoe Dog: A Memoir by the Creator of Nike» (2016)
Фил Найт 1964 йили Blue Ribbon Sports компаниясига асос солди, 1978 йилда эса компания номи ғалаба маъбудаси Ники шарафига Nike номига ўзгартирилди.
Ҳақиқатан ҳам янги ном компанияга катта муваффақият келтирди: Япониядан импорт қилинган кроссовкалар кичик бизнеси миллиардлаб даромадга эга спорт империясига айланди.
Фил Найтнинг ўзи 2021 йилда Forbes миллиардерлари рейтингида 25-ўринни эгаллади, унинг тадбиркорлик фаолияти йўли ҳақидаги китоби эса 2018 йилда The New York Times бестселлер асарлари рўйхатига киритилди.
Рид Хастингс, Эрин Мейер «No Rules Rules: Netflix and the Culture of Reinvention» (2020)
Ёш тадбиркорлар учун энг яхши китоблардан бири. Netflix асосчиси Рид Хастингс ва маданиятлар ўртасидаги фарқлар ҳақида маълумот берувчи машҳур китоб муаллифи Эрин Мейер томонидан ҳамкорликда ёзилган ушбу китоб шахсий бизнес бошлаш, бизнес юритиш бўйича тавсияларга эга бўлишни ва ходимларни тўғри бошқариш ҳақида ўрганишни истаган ҳар қандай инсонга фойдалидир.
Асар 2020 йилда тақдим этилган бўлиб, шу кунгача энг яхши бизнес адабиётлар намунаси рўйхатига бир неча маротаба кирди. Бунинг сабаби Netflix компаниясининг очилиши ва ривожланиши ҳикояси — шубҳасиз, ўз замонасининг энг қизиқарли асарларидан бири бўлиб қолади.
Изоҳ (0)