Эрон ядро дастурининг раҳбари деб аталган ядрочи олим Муҳсин Фахризода Исроилнинг «Моссад» махсус хизмати агентлари томонидан, махсус яратилган робот қотил ёрдамида ўлдирилган. Бу ҳақда The New York Times операция тафсилотларидан хабардор бўлган Америка, Исроил ва Эрон амалдорлари, шунингдек, разведка ходимларига таяниб хабар берди.
NYT ёзишича, 2007 йилдан буён «Моссад» Фахризода билан ядровий жанговар каллакларни яратиш дастури устида ишлаган олти нафар эронлик ядрочи олимни ўлдирган. Фахризоданинг ўзини агентлар 2009 йилда йўқ қилишга уринган, аммо разведка операция бадном қилинганидан гумонсираб, уни сўнгги лаҳзада бекор қилган.
Янги операцияга тайёргарлик 2019 йил охири — 2020 йил бошида Исроил расмий шахслари ва Американинг юқори мансабли амалдорлари ўртасидаги бир қатор учрашувлардан кейин бошланган. Уларда Йоси Коэн (ўша вақтда «Моссад» директори), АҚШ собиқ президенти ва давлат котиби Дональд Трамп ва Майк Помпео ҳамда МРБ собиқ директори Жина Хаспел қатнашган. Трамп 2018 йил баҳорида АҚШ ядро келишувидан чиққанини эълон қилганидан кейин Исроил ушбу операцияга қайтишга қарор қилган.
Фахризода 2020 йил ноябри охирида Эрон шимолидаги Мозандарон вилоятида ўлдирилганди. У ўтирган автомобиль масофали тарзда бошқарилган йирик калибрли қуролдан ўққа тутилган.
NYT Исроил разведкаси вакилига таяниб ёзишича, «Моссад» агентлари мукаммаллаштирилган роботлаштирилган қурилмага уланган Бельгияда ишлаб чиқарилган FN МАG пулемётидан фойдаланган. Бутун конструкциянинг оғирлиги қарийб бир тоннани ташкил қилган, шунинг учун у Эронга қисмларга бўлинган ҳолда олиб келинган ва кейин қайтадан йиғилган. Робот Эронда оммабоп бўлган Замяд пикапи кузовига сиғадиган қилиб тузилган. Юк машинасига турли йўналишларда камералар ўрнатилган, автомобиль портловчи модда билан тўлдирилган.
Операция куни пикап Фахризода ўтиб кетиши керак бўлган жой яқинида турган. Унинг машинасига 15 та ўқ отилган, уларнинг бир қисми олимга бориб тегган. Эроннинг Fars News нашри учта ўқ унинг умуртқа поғонасига зарар етказгани ҳақида ёзганди. Олим ўлдирилганидан кейин пикап масофадан туриб портлатилган, аммо Исроил агентлари умид қилганидек қуролни тўлиқ йўқ қилишга муваффақ бўлинмаган.
NYT қайд этишича, аввалроқ Фахризода сунъий интеллектдан фойдаланган ҳолда «сунъий йўлдош тизими» билан жиҳозланган масофавий бошқарувли пулемётдан ўлдирилгани ҳақидаги версияни Эрон Ислом инқилоби посбонлари корпуси илгари сурган эди.
Эронлик олимнинг ўлдирилиши ортида «Моссад» тургани ҳақида февраль ойида The Jewish Chronicle газетаси ёзган эди. Нашр маълумотларига кўра, операцияда 20 дан ортиқ агентлар, шу жумладан, Эрон фуқаролари қатнашган. Улар саккиз ой давомида контрабанда ёрдамида Эронга масофавий бошқарувли қурол қисмларини олиб кирган. Исроил олимнинг ўлдирилишига алоқадорлигини расман тасдиқлагани йўқ.
Эрон Мудофаа вазирлиги Фахризодани муассаса қошидаги тадқиқотлар ва инновациялар ташкилоти раҳбари деб атайди. Айни вақтда ОАВлар, шу жумладан, The Wall Street Journal олимни «Эрон бомбаси отаси» деб номлаган, АҚШ Молия вазирлиги маълумотлари бўйича эса у ядро қуролини ишлаб чиқувчи SPND тадқиқот фирмасини бошқарган. Исроил ҳукумати 2018 йилда Фахризодани Теҳрон ядро лойиҳаларининг раҳбари деб атаган эди.
Изоҳ (0)