«Ўзбекистонда Хитойникидан бошқа вакциналар ҳам синовдан ўтказилади» — инновацион ривожланиш вазири

Ўзбекистонда яна бошқа турдаги вакциналар ҳам синовдан ўтказилиши кутилмоқда. Бу ҳақда инновацион ривожланиш вазири, биолог олим Иброҳим Абдураҳмонов «Халқ сўзи» газетасига берган интервьюсида маълум қилди.

Аввалроқ Хитой Фанлар академияси Микробиология институти ишлаб чиққан COVID-19’га қарши вакцина синовининг учинчи босқичи Ўзбекистонда ҳам ўтказилиши, ушбу институт ва Anhui Zhifei Longcom Biopharmaceutical компанияси билан Ўзбекистон Инновацион ривожланиш вазирлиги музокаралар олиб бораётгани тўғрисида хабар берилганди. Таъкидланишича, Хитой вакцинаси Ўзбекистонда 5 мингга яқин кишида синовдан ўтказилади.

Иброҳим Абдураҳмоновнинг сўзларига, ҳозирда Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан Россияда ишлаб чиқарилган Sputnik-V вакцинаси синовларини ўтказиш бўйича ишлар йўлга қўйилган. Бу – аденовирус типидаги вакцина ва клиник синовларга қўйилганига анча бўлган. Россияда анча кўплаб одамларда синовдан ўтказилмоқда.

Яна бир вакцина – Хитойнинг Sinopharm компаниясининг ўлдирилган, кучсизлантирилган вирусларга асосланган вакцинаси. Бу анча олдинги технология, ҳозирга қадар етилиб, пишиб, тайёрлик даражаси юқори бўлган вакцина. Бу вакцинани Ўзбекистонга олиб келиш билан ҳам Соғлиқни сақлаш вазирлиги шуғулланмоқда.

Лекин биз, яна бир марта айтаман, Инновацион ривожланиш вазирлиги сифатида рекомбинант оқсил молекуласига асосланган вакцинани олиб келяпмиз. Халқимизни коронавирус вакцинаси билан таъминлаш учун биз бир неча хил вакцина синовларини ўтказишимиз керак. Бу – Россия вакциналари ҳам, Европадаги AstraZeneca ҳам, АҚШдаги Moderna компаниясининг вакциналари ҳам ёки мана Хитойнинг вакциналари ҳам бўлиши мумкин.

Бир нечта вакцина синовини параллел равишда ўтказиш – давр тақозоси. Чунки коронавируснинг ҳам ҳар хил типлари бор. Бир ҳудудда яратилган вакцина иккинчи ҳудуд учун етарлича самарали бўлмаслиги мумкин. Аҳоли генетикасига қараб ҳам самараси ҳар хил бўлиши мумкин.

Албатта, вакцина текинга келмайди. Жуда ҳам қиммат технология бўлади. Уларни сотиб олар эканмиз, албатта, самаралисини танлаб олишимиз керак. Шунинг учун бир пайтнинг ўзида бир нечта вакциналар устида ишлар олиб бориляпти, аҳолимиз буни тўғри тушуниши керак.

Иброҳим Абдураҳмонов, инновацион ривожланиш вазири

Агар кўнгиллилар орасида бирор кишида асоратлар ёки ножўя таъсир кузатилса, ўша кўнгилли шахс бепул даволанади. Шунингдек, кўнгиллилар иштироки учун пул маблағи берилиши ҳам мумкин.