Олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги ва Молия вазирлиги томонидан янги ўқув йили учун тўлов-контракт миқдори бўйича кундузги ўқийдиган талабаларга 10 фоиз чегирма берилиши ижтимоий тармоқларда кенг мунозараларга сабаб бўлмоқда. Олий Мажлис Сенати Фан, таълим ва соғлиқни сақлаш масалалари қўмитаси раиси Одилжон Иминов бу борадаги фикрларга муносабат билдирди.
Унинг таъкидлашича, пандемия шароитида таълимнинг масофавий ташкил этилиши унинг сифатига ҳам салбий таъсир этмоқда. Авваллари ишлаб ёки мардикорчилик қилиб ўқишига пул тўлаётган талабаларнинг кўпчилиги ҳозир ишларидан ҳам айрилган. Шу шароитда контракт тўловидан 10 фоиз чегирма берилиши жуда кам, деб баҳоланмоқда ва 30-40 фоиз чегирма бўлиши лозимлиги кўрсатилмоқда.
«Ижтимоий тармоқларда ҳаттоки, тўлов-контракт миқдори таълим сифати билан ўзаро боғлаб кўрсатилиб, ўқитиш сифати пастлиги натижасида мамлакатнинг бирорта олий таълим муассасаси дунё миқёсида Топ-1000 га кирмаганига ҳам урғу бериб ўтилмоқда, шунингдек, мазкур ҳолатга давлат идоралари ва депутатлар лоқайд муносабатда бўлмоқдалар, деб айтилмоқда», — дейди қўмита раиси.
Одилжон Иминовнинг билдиришича, белгиланган контракт миқдори ўқитишнинг минимал харажатларини ҳам қоплай олмаётганига қарамасдан (ўртача 68 фоизи қопланмоқда) амалдаги контракт миқдори бўйича барча талабаларга 10 фоиз чегирма берилишини ижобий баҳолаш лозим.
Шунингдек, етим, чин етим, ногирон бўлган талабаларга ва «темир дафтар» рўйхатидаги оиладан бўлган талабаларга контракт тўловларини қоплаш учун манзилли моддий ёрдам бериб, 4 миллион сўмгача молиявий ёрдам кўрсатилиши белгиланган. Қуролли кучлар сафида муддатли ҳарбий хизматни ўтаган талабага эса шартнома миқдорининг 35 фоизи тўлаб берилади.
«Шу ўринда, барча талабаларнинг моддий таъминоти даражасидан келиб чиқиб, уларга контрактдан чегирмалар белгилашни табақалаштирилган усулда амалга оширилиши мақсадга мувофиқ бўлар эди, деб ҳисоблаймиз. Чунки айрим талабалар учун уларнинг моддий ҳолатига нисбатан нафақат чегирма миқдори, балки бутун контракт миқдори ҳам сезиларли таъсир этмагани ҳолда, бошқалари учун контрактнинг 10 фоизини тўлаш ҳам ҳозирги шароитда оғирлик қилиши мумкин», — дейди сенатор.
Одилжон Иминов пандемия шароити, шунингдек, таълим тизимидаги, айниқса унинг бошқарув механизмидаги қатор камчиликларни кўрсатиб қўйганини қайд этди. «Нега энди контракт суммаларини ва унга чегирмаларни вазирлик белгилаши керак? Ахир, бу вазифа мустақил юридик шахс сифатида фаолиятини юритувчи — таълим муассасаси раҳбариятининг ўз моддий имкониятларидан келиб чиқадиган вазифаси бўлиши керак эмасми? Фақат ижтимоий нуқтаи назардан чегирмалар учун маблағлари етишмагани ҳолатдагина таълим муассасаси раҳбарияти субсидиялар учун вазирликка мурожаат этиши лозим, деб ҳисоблаймиз», — дейди Сенат қўмита раиси.
Маълумот учун, тўлов-контрактга 10 фоизлик чегирма фақат давлат олий таълим муассасаларига тааллуқли. Нодавлат ёки хусусий олий таълим муассасалари, хусусан, Вестминстер, Инҳа, Турин политехника, MDIS, Ёджу, AKFA, ТЕАМ, Вебстер каби ОТМлар тўлов-контракт миқдорини ўзи мустақил белгилайди ва уларда чегирма ёки бошқача тарздаги имтиёзлар бериш тартиби бошқача. Ушбу чегирма ҳақидаги эълон уларга тааллуқли эмас.
Изоҳ (0)