Деярли ҳамма халқлар заминни «Она Ер» деб атайди. Ҳатто қадимги римликлар ҳам сайёрамизни айнан шу маънода Tellus Mater деб айтган. Бу эса, шубҳасиз, инсоният ва она замин бир-бири билан узвий боғлиқ, одамзот ва Ер ажралмаслигининг ифодаси дейиш мумкин. Ҳатто муқаддас динимизда ҳам одам тупроқдан яралгани таъкидланади ва у охир-оқибатда яна тупроққа қайтади...
Авваллари «Ер куни» кўплаб мамлакатларда баҳорги тенгкунлик санасида (21 март) нишонланар эди. 1970 йилдан эътиборан эса ушбу сана 22 апрелда нишонланадиган бўлди. Ўшанда АҚШ парламенти сенатори Гэйлорд Нелсон бошчилигида гарвардлик бир неча фаол талаба ёшлар иштирокида дастлабки «Ер куни» акцияси ўтказилган эди. 1971 йилдан эътиборан эса ушбу сенатор ташаббуси билан АҚШда мазкур сана байрам сифатида ҳар йили нишонланадиган бўлди ва у мамлакат аҳолиси орасида тез оммалашди. Кейинчалик сана бошқа мамлакатларда ҳам норасмий бўлса-да, байрам сифатида эътироф этила бошланди.
БМТнинг 2009 йил 22 апрелда қабул қилинган резолюцияси билан 22 апрель санаси дунёда «Она Ер куни» сифатида халқаро байрам куни деб эътироф этилди. БМТ наздида ушбу байрам санаси она сайёрамиз ҳамда унинг экотизими, биологик хилма-хиллиги, табиати билан унда умргузаронлик қилиб келаётган башариятнинг ижтимоий-иқтисодий эҳтиёжлари орасида адолатли мувозанат бўлиши кераклигини тарғиб қилишга қаратилган бўлиб, одамзот ва сайёра ўзаро узвий ҳамоҳангликда яшашининг аҳамиятини ҳар бир шахс онгига етказишни мақсад қилган.
Айниқса, бутун цивилизация учун тааллуқли хатарларни юзага чиқаётган ҳозирги бир неча глобал муаммолар шароитида, хусусан, иқлим ўзгаришлари, пандемия, ўрмонларнинг қисқариши ва чўлланиш жараёнининг тезлашуви, музликларнинг эриши, ноёб жониворларнинг қирилиб кетаётгани ва браконьерлик авж олаётгани сингари кўндаланг турган масалалар қаршисида одамларнинг она сайёрани ҳимоя қилиш йўлида бирдамлиги ғоят муҳимдир.
Алалоқибат, бу инсониятнинг ўзини-ўзи ҳимоя қилиши бўлиб чиқади, чунки бизнинг она заминдан бошқа борадиган жойимиз, ўзга бошпанамиз йўқ! Ер – бизнинг ягона уйимиз ва биз ундаги муаммолардан қочиб-қутилиб бошқа ҳеч қаёққа етиб бора олмаймиз. Шундай экан, ҳар бир шахс, шу сайёрада яшовчи ҳар бир одам замин учун нимадир қилишга ҳаракат қилиши лозим.
Табиатга озор бермаслик, унинг бойликларидан ва неъматларидан оқилона фойдаланиш, экологик мувозанатни асраш, жониворларга зиён етказмаслик, ифлослантирмаслик, ўз теварак-атрофимизни покиза тутиш – бу ҳар биримизнинг қўлимиздан келадиган оддий ва лекин умумий замин манфаати учун ғоят муҳим бўлган нарсалардир. Бу бизнинг нафақат ўзимиз учун, балки келгуси авлодлар учун ҳам қиладиган энг катта хизматимиз бўлади.
Изоҳ (0)