Янги йил байрамида совға улашиш энг асосий одатлардан биридир. Шу сабабга кўра, Tashkent City ХИМ дирекцияси ҳам байрам арафасида «Tashkent City ХИМ дирекцияси» ДУК юридик департаменти бошлиғи Акмал Мансуров билан эксклюзив интервью тайёрлади. Унда, халқаро ишбилармонлик марказини барпо этиш ғояси, бугунги кунда амалга оширилаётган ва режалаштирилаётган ишлар ҳамда бажариб бўлинган улкан ва машаққатли меҳнат натижалари ҳақида энг муҳим ва диққатга сазовор маълумотларни жамладик. Tashkent City’дан навбатдаги ошкораликни кутиб олинг!
- Тошкентда энг катта ишбилармонлик маркази яратилиши ҳақидаги илк хабарлар Шавкат Мирзиёевнинг 2016 йил ноябрь ойидаги сайловолди кампанияси давомида пайдо бўлди. Ўша пайтда, сиз шаҳримиз қиёфасига янгича жабҳаларни қўшаётган жамоанинг таркибида бўлишингизни тасаввур қилганмидингиз?
Ўқчи маҳалласининг бузилиши ва ҳонадон эгаларига қулайроқ шароитдаги уйларни тақдим этилиши анча вақтдан буён режалаштирилаётган масала эди. Мазкур ҳудудни ободонлаштириш бўйича сўнгги йиллар давомида бир нечта бошланғич дастурлар тақдим этилган-у, аммо режадан амалиётга ўтишда қийинчиликлар юзага келаётганди. Ниҳоят, 2016 йил оҳирида давлатимиз раҳбари томонидан янги, ривожланаётган Ўзбекистоннинг тимсоли бўладиган халқаро ишбилармонлик марказини қуриш вазифаси белгиланди.
Саволнинг иккинчи қисмига келадиган бўлсак, менинг лойиҳадаги иштироким 2018 йилдан бошланади. Ўша пайтда мен яхши ниятлар албатта амалга ошишига яна бир бор амин бўлдим. Сабаби, сал аввалроқ ОАВ саҳифаларидан бирида Tashkent City ишга туширилаётганлиги ҳақидаги янгиликка кўзим тушди. Бу қадар салмоқли лойиҳани амалга ошириш ғоясининг ўзи менда кучли қизиқиш уйғотди ва руҳлантирди, шунинг учун у ҳақда чуқуррок ўрганишни қарор қилдим. Тақдир тақозоси билан, лойиҳага ҳуқуқий кўмак бериш учун мамлакатимиздаги энг кучли юридик компанияларидан саралаб олинган экспертлар орасида мен ҳам таклиф этилдим. Бу қадар кучли мутахассислар орасига тушушимни унда ўйлаб ҳам кўрмагандим. Аслида бу йўналиш айнан менинг иш соҳамга тегишли, яқин 19 йил давомида бизнес ва хўжалик субъектларига юридик кўмак бериш бўйича фаолият олиб бораман.
Ҳозирда Ўзбекистон хорижий маблағлар учун ижобий томондан очилмоқда. Миллий шаҳарсозлик тарихида биринчи бу қадар кенг қамровли лойиха саналмиш Tashkent City ҳам бунинг яққол исботидир. Бу ерда авваллари мамлакатимизда ишлатилмаган, янги қурилиш ва мухандислик технологиялари илк бор қўлланилмоқда. Мана шу сабабларга кўра бу қадар лойиҳа устида иш олиб бораётган мутахассислар орасида эканлигимдан бехад хурсандман.
- Демак, 2016 йил ноябрь ойи. Маҳаллий ва хорижий оммавий ахборот воситаларида энг қизғин муҳокамага сабаб мавзулардан бири Tashkent City бўлди. Ўшанда лойиҳанинг амалга оширилиши ёки-да мувафаққиятли бўлишига кўпчилик шубҳа билан қараган эди. Ҳозир мамлакатимиздаги энг катта объект қурилиши бошланганлиги ҳақида расмий хабар берилганига уч йил бўлди. Бундай масъулиятли ва мураккаб иш жараёни нимадан бошланганлиги тўғрисида батафсил маълумот бера оласизми?
Кейинги босқичда инвесторларни излаш масаласи қўйилди. Умумий ҳисобда 700 дан ортиқ музокаралар олиб борилди. Маҳаллий ва хорижий тадбиркорларнинг катта қисми Ўзбекистондаги нолойиқ инвестиция шароити ва ўтмишдаги хатолар туфайли шаклланиб улгурган салбий образ эвазига таклифга рад жавобини бердилар. Хусусий маблағ эгаларини сармоялар ўзини оқлаши, улар давлат ҳимоясида эканлиги ҳамда мамлакатдаги шароит тубдан ўзгараётганлигинига ишонтириш қийин кечди. Хаттоки, мазкур лойиҳани амалга ошириш учун қонуний база мукаммаллаштирилаётганлиги, хусусий капитал ҳимоясини кучайтиришга йўналтирилган янги меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилинганлиги ҳам айтарлик ёрдам бермади.
Оҳир оқибат Ўзбекистондаги ижобий ўзгаришларга ишонч билдираётган инвесторлар топилди. Мамлакатимиз ривожига ўз ҳиссаларини қўшишни танладилар ва бу тўғри танлов эди. Юқорида таъкидланганидек, деярли ҳеч ким Ўқчи маҳалласи аҳолисидан тортиб, тадбиркор-у экспертлар ва жамоат ишонмаса ҳам лойиҳа қурилиш ишлари бошланди.
Аввалига давлат қонун базасига ишонмаган ва юртимиз ривожланишига шубҳа билан қараб лойиҳада қатнашишдан бош тортган хорижий инвесторлар, бугунги кунда қатор янги объектлар қад кўтаришига сармоя киритмоқдалар. Ҳеч қандай шубҳасиз айтишим мумкинки, Tashkent City Ўзбекистонга инвестиция киритиш мумкин ва кераклиги ҳамда мувафаққиятли амалга оширилаётган ўзгаришларнинг яққол намунаси бўлди.
- Сиз Tashkent City’нинг мустаҳкам қонуний асослари ҳамда маҳаллий ва хорижий инвесторларнинг ҳуқуқий ҳимояси ҳақида эслаб ўтдингиз. Шубҳасиз, бу маблағ учун салмоқли кафолат бўла олади. Тадбиркорлар ҳуқуқлари ҳимояси учун айнан қайси қонун ҳужжатлари қабул қилинганлиги ва уларнинг бугунги кунда амалиётда қўлланиши борасида маълумот бера оласизми?
2017 йилда Tashkent City ХИМ ҳудудида объектларни қуриш ва улардан фойдаланиш бўйича Дирекция ташкил этилган. Унинг фаолияти Вазирлар Маҳкамасининг «Тошкент шаҳрининг марказий қисмини ободонлаштирилиши ва архитектуравий қиёфасини янада яҳшилаш ҳамда аҳоли ва пойтахт мехмонлари учун зарур шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорига мувофиқ олиб борилади.
Инвесторлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш учун Президентнинг «Ўзбекистон Республикасида инвестиция муҳитини тубдан яхшилаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ва «Тошкент шаҳрида инвестиция шароитини яхшилаш бўйича экспериментни амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармонлари, ҳамда «Республика ҳудудида Business City замонавий ишбилармонлик марказларини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори ва кўплаб бошқа ҳужжатлар қабул қилинди.
Меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларга амал қилинишининг ёрқин мисоли сифатида Tashkent City’нинг ҳеч бир Лотда бир сонияга ҳам тўхтатилмасдан қурилишини келтириш мумкин. Давлат иқтисодиётига киритилаётган хорижий инвестиция миқдорининг ўсиши қонунчиликнинг самарали ишлаши тасдиғи бўла олади. Хусусан, миллий бозоримизга бизнес фаолиятини олиб боришни режалаштирган йирик компаниялар кирмоқда.
- Жамоатчилик учун асосий саволлардан бири қурилишда қатнашаётган компанияларга солиқ имтиёзларининг тақдим этилиши бўлди. Бунда айрим компанияларнинг нисбатан кичик тарихга эгалиги одамлар орасида муҳокамаларга сабаб бўлди. Инвесторлар танловини қандай изоҳлайсиз?
Лойиҳага қизиқиш билдирган тадбиркорлардан, бошиданоқ инвестиция талабномалари келиб туша бошлади, улар эса ўз навбатида Tashkent City ХИМ Маъмурий кенгашига тақдим этилади. Ишбилармонлик марказининг умумий концепциясига мос таклифлар қурилишда қатнашиш учун танлаб олинган. Катта халқаро инвестиция ташкилотларида маълум лойиҳаларни амалга ошириш учун шўба ташкилотларини ташкил этиш амалиёти қўлланилади.
- Сал ортга қайтадиган бўлсак, 2017 йилда лойиҳанинг бошланғич режасини давлатимиз раҳбари томонидан тасдиқланган, Tashkent City харитаси 8та Лотга ажратилиб, улар 12 та қурилиш ташкилоти томонидан қурилаётган эди. Уларнинг ҳар бири ҳақида батафсил сўзлаб бера оласизми?
Лот №1. Бу ерда келаётган йил биринчи чорагида Gardens Residence турар жой мажмуаси қуриб битказилади. Инвестор High Land City компанияси.
Лот №2да 2021 йилда икки осмонўпар бино – Park Inn by Radisson меҳмонхонаси ва бизнес марказ, кўп қаватли турар жой мажмуаси ва савдо маркази қад кўтаради. Ушбу лойиҳага Ўзбекистонда Real House бренди остида фаолият юритаётган Lotus Gaz Invest компанияси сармоя киритган.
Лот №3 Hyper Partners GmbH Германиянинг компанияси маблағларига барпо этилмоқда. Қурилиш якунида бу ерда Марказий Осиёдаги энг катта савдо марказларидан бири ҳамда учта баланд бинодаги офислар, премиум даражали турар жойлар ва беш юлдузли Sheraton меҳмонхонаси жойлашади. Қайд этиш жоиз, шу йилнинг ноябрь ойида Канн шаҳрида ўтказилган MAPIC-2019 тижорат бинолари кўргазмасида тақдим этилди ва унда Лот №3 лойиҳаси мутахассислар ва ташриф буюрувчилар томонидан юқори баҳоланди.
Universal Packing Masters ёки Murad Buildings савдо белгиси остида ишлаётган компания ўз маблағларини Лот №4 қурилишига киритилган. Инвестор юртимиздаги энг баланд осмонўпар бино – Nest One қурилишини ўз бўйнига олди. Унда турар жой, офис ва тижорат ҳудудлари ҳамда «люкс» меҳмонхона жойлашади.
Лот №5 аллақачон фойдаланишга топшириб бўлинди ва ўзининг кўриниши билан шаҳримиз аҳолиси ва меҳмонларини ҳурсанд қилмоқда. Бу ерда беш юлдузли Hilton меҳмонхонаси билан бирга давлат даражасидаги учрашувлар ва йирик халқаро тадбирлар, саммитлар ўтказиш учун Конгресс-марказ барпо этилган. Akfa Dream World компанияси ушбу Лот инвестори сифатида ишламоқда.
Лот №6 даги молиявий марказ қурилишига роппа-роса 4та компания: Ўзбекистоннинг энг катта банклари бўлмиш Асака банк, Ўзсаноатқурилиш банк ва Алоқа банк билан бир қаторда Жанубий Кореянинг етакчи қурилиш ташкилотларидан бири BoMi Engineering & Construction инвестиция киритган. Бу ердан банкларнинг бош демпартаментлари ва офис маркази ўрин олади.
Лот №7 ҳудуди Premium Village, Family Group ва Luxury Apartments каби учта инвестор компания ўртасида бўлинган. Кириб келаётган йилда бу ерда бизнес марказ ва Holiday Inn меҳмонхонаси қурилиши якунланади. Premium даражали Boulevard турар жой мажмуаси 2021 йил якунига очилади.
Tashkent City боғи, яъни Лот №8 Tashkent City ХИМ дирекцияси буюртмасига биноан қурилди. Ўзбекистондаги энг катта жамоат жойи Италия, Туркия, Россия ва Ўзбекистонлик ландшафт дизайни ва рекреацион ҳудудларни лойиҳалаштириш мутахассислари меҳнати билан яратилди. Бундан ташқари, Хитойнинг етакчи компанияларидан бирининг ҳодимлари томонидан мамлакатимиздаги илк инновацион мусиқали улкан фаввора қуриб ишга туширилди. Шу билан бирга боғда меҳмонлар мароқли вақт ўтказишлари учун Flying-theatre, планетарий ва мум ҳайкаллари музейи мавжуд.
- Интернет тармоғида Tashkent City қандай бўлиши рендер тасвирлари кенг тарқалди. Лойиҳа кўп маротаба ўзгартирилди. Нега айнан ҳозирда амалга оширилаётган вариант танланганини қандай изоҳлайсиз?
Шунга алоҳида эътибор қаратмоқчиманки, танланган модел қолганларидан зичроқ бўлган қурилиш ҳудуди ва биноларнинг қаватлари юқорироқлиги билан фарқланади. Саралашдан ўтмаган концепцияларда кўп қаватли бинолар сони, ҳозирги кундаги 15 тадан камроқ эди.
Кўп бора таъкидланганидек, Tashkent City хусусий инвесторлар маблағларига амалга оширилмоқда. Бундан эса, барча тадбиркорлар биринчи навбатда фойда олиш ва объектларнинг рентабеллигини кўзлайдилар. Tashkent City дирекцияси томонидан жаҳоннинг етакчи консалтинг компанияларидан бири Cushman & Wakefield мутахассислари жалб қилинди. Халқаро экспертлар ўзларининг бой тажрибалари ва махсус ўтказилган тадқиқотларига асосланиб Tashkent City тижорат концепциясини ишлаб чиқдилар ва ишбилармонлик марказидаги барча турар жой, тижорат, меҳмонхона, офис бинолари ушбу концепцияга асосланиб қурилади. Бундан ташқари, ижтимоий инфратузилма яратилишига ҳам алоҳида эътибор берилади. Хусусан, Tashkent City ҳудудида Ўзбекистондаги энг катта рекреацион боғ аллақачон қуриб битказилиб, навбат мактаб ва болалар боғчаси қурилишига келди.
- Бир пайт лойиҳанинг амалга оширилиши тўхтатиб қўйилди ва белгиланган муддатга тугатилмайди деган хабарлар тарқалди. Айни дамда қурилиш жараёни қайси босқичда эканлиги ҳақида маълумот бера оласизми?
- Тўғри айтасиз, гапларингизга қўшилмасликнинг иложиси йўқ. Tashkent City Боғи тўлиқ ишга туширилган, яқинда Hilton меҳмонхонасининг фойдаланишга топширилиши бўлиб ўтди, Конгресс-марказда эса давлат миқёсидаги бир-неча тадбирлар ўтказилди. 2019 йил якунига қандай оралиқ ҳулосалар келтиришингиз мумкин?
Шу ўринда, лойиҳани амалга оширишда катта ва муҳим кўмак бераётган барча давлат ташкилотлари вакилларига ўз миннатдорчилигимни билдирмоқчиман.
- Натижалар ҳақида гап борар экан, унда келажакдаги режаларни ҳам санаб ўтишнинг айни пайти. 2020 йилга Tashkent City дирекцияси Тошкент аҳли ва меҳмонлари учун қандай янгиликлар тайёрлаб қўйган?
- Суҳбатимиз сўнгида янги йил олдидан сизни байрам билан табриклаб, лойиҳани мувафаққиятли амалга оширилишини, катта-катта компаниялар билан самарали ҳамкорлик олиб борилишини, Тошкентнинг туризм ва инвестиция салоҳиятини ошишини ҳамда шахсан сизга бахт, куч-қувват, соғлик-саломатлик, сабр ва барча яхши ниятларни тилаб қоламиз.
Реклама ҳуқуқи асосида.
Изоҳ (0)