Бухоро Арк қўрғони қаршисидаги Маданият коллежи ҳудудида олиб борилаётган таъмирлаш ишлари натижасида туннел топилганди. У Амир Олимхоннинг Чорбакрга олиб борувчи ерости йўли деб тахмин қилинганди. Бухоро шаҳридаги 14-умумий ўрта таълим мактаби тарих фани ўқитувчиси Мадраҳим Турдиев ушбу топилма ҳақидаги маълумотга ойдинлик киритишга уринган.
— Тарихчи эканлигим учун, хабар эълон қилиниши билан воқеа жойига биринчилардан бўлиб келдим. Энг қизиғи, ҳали топилма ҳақидаги хабар одамлар орасида тўлиқ тарқалмай туриб, қурилиш-таъмирлаш ишлари нуқтайи-назариданми, бир кун ичида яна қайта ёпилган ва кўмилган. Бироқ ушбу топилма-объектни яна қайта «кўзини очиш»га эришдик, — деди Мадраҳим Турдиев.
Мутахассислар билан иш ўрганилган. Ишга Ўзбекистон ФА археология тадқиқотлар институти етакчи илмий ходимлари жалб этилган. Маълум бўлишича, топилма-объект Арк қўрғонининг 150 метр шимолий тарафида жойлашган. Тарихий манбаларга кўра, бу иншоотлар XVI–XIX аср охирларида барпо этилган зодагонларнинг хонадонлари, катта-катта иморатлари эканлиги аниқланган. Хоналарнинг бурчакларидаги қувурлар бўлаклари бу иншоот эски, қадимги канализация йўлига алоқаси бордир, деган хулосага ҳам келинган.
Ўзбекистон тарихчилар жамияти Бухоро вилоят бўлими раиси Азалшоҳ Ҳамроев Самарқанд, Хива археология институтлари вакиллари ва маҳаллий археологлар бу объектда ўрганиш ишларини олиб борганини маълум қилди.
— Воқеага вилоят тарихчилар жамияти етакчи мутахассисларини жалб қилган ҳолда аниқлик киритишга ҳаракат қилдик. Жумладан, Самарқанд, Хива археология институтлари вакиллари ва маҳаллий археологлар билан бу объектни ўз ўрнида ўргандик. 2 метрдан ортиқроқ бўлган чуқурликда пишиқ обиғиштдан қилинган пойдевори мустаҳкам бўлган бир нечта хоналардан иборат бўлган археологик объектнинг бурчаклари топилди. Бурчаклар ўртасида йўлаклар ва улардан ўтадиган жойлар мавжуд бўлса-да, том қисмларининг тушиб кетганлиги аниқланди. Энди бундай объектларни тадқиқ этиш учун узоқ муддатли вақт керак. Бироқ археологлар фикрича, тезроқ археологик ишлар олиб борилиши кўзда тутилган. Мутасадди ташкилотлар, жумладан, Бухоро маданий меросларини қўриқлаш инспекциясининг муносабати, бу ерда ўзларининг мутахассислари билан фикр ва хулосаларини беришлари, бу агар ҳақиқатан ҳам тарихий объект бўладиган бўлса, буни тезлик билан ўтказиш ёки унинг иложи бўлмаса, уни консервация қилиш билан боғлиқ жараёнларни тезлаштириш лозим. Чунки ҳар қандай шов-шувлар турли нотўғри қарашларни ҳам келтириб чиқариши мумкин, — деди Азалшоҳ Ҳамроев.
Мутахассислар фикрича, бу масалага хулосани тезлик ёки шошма-шошарлик билан чиқармаслик кераклиги билдирилган. Мутахассисларнинг биринчи хулосасига кўра, топилма-объект тарихий аҳамиятга эга. Бироқ орадан бир неча кун ўтишига қарамай, Бухоро маданий меросларини қўриқлаш инспекцияси томонидан мазкур масалани ўрганиш бўйича жиддий изланишлар олиб борилмаган.
Изоҳ (0)