Йиллар ўтса-да, замон ўзгариб бораётган бўлса-да, миллий тараққиётимизга катта тўсиқ ва ғов бўлиб келаётган бу каби иллатларга барҳам бериш, тўй-маъракаларни ихчам, замонавий кўринишда ўтказиш ўрнига, тўйдан олдин ва кейин бўладиган керакли-кераксиз тадбирларни ўйлаб топиш, дабдабабозлик қилиб, ҳаддан зиёд исрофгарчиликка йўл қўйиш ҳолатлари тобора кучаймоқда.
Пул топиб ақл топмаган, маънавий савияси паст айрим кимсалар, айниқса, оёғи ердан узилган баъзи мансабдорлар бу борада ахлоқ-одоб мезонларини унутиб, ўзларининг жамиятдаги мавқеини, бойлигини кўрсатиб қўйиш каби худбин мақсадларини амалга оширмоқда.
Энг ёмони, бундай ҳолатлар ёшларимиз тарбиясига салбий таъсир кўрсатаётир. Уларда ҳалол меҳнатга нисбатан беписанд муносабат ва енгил-елпи ҳаёт кечириш, манманликка интилишнинг кучайишига сабаб бўлмоқда, деб қайд этади сенатор.
Қизларимизга бўлган муносабат куёв томонга қилинган сарпо-суруқлару мебелларга қараб ўлчанаётгани, кўпинча фақат шунга оила пойдевори, тамал тоши сифатида қаралаётгани сизни ташвишлантирмайдими? Энди айтинг-чи, қиз томоннинг мебел қилиши қайси урф-одатимизга тўғри келади? Нега жондан азиз дилбандимизни турмушга бергач ҳам «Уни олиб бериш керак!», «Буни етказиб бериш керак!» деган янгича иллатлардан қутулолмаймиз? Нима, қизни келин қилиб узатган жойимиз, яъни қудаларимиз жондан азиз жигарбандимизнинг қадрини ана шу мебел-у латта-путталар билан ўлчайдими?!
Мирзахмат Шаимовнинг сўзларига кўра, сўнгги пайтларда қиз узатаётганлар куёв томонидан қўйилаётган қатъий талаблар билан ҳисоблашишга мажбур бўлмоқда. Келиннинг сепида келадиган мебеллар ўзимизники эмас, чет элники бўлсин. Куёв аталмишнинг бош-оёқ сарпоси, албатта, хорижники бўлиши шарт. Ҳатто ҳали тузукроқ танишиб улгурмаган «қуда бўлмиш"нинг «пасткаш»лиги-ю «қурумсоқ»лиги етти маҳаллага достон бўлади, қўяди. Ахир, эр томоннинг ор-номуси кучлироқ бўлиши керак эмасми? Келин томондан сандиқсифат қутиларда келган, йилнинг тўрт фаслига мос кийимлар-у мебеллар устига ўтирволиб, «Мен шу уйнинг эркагиман» дейишдан қачон уяласиз, э кўксига «Мен йигитман!» деб юрган қадрли ўғилларимиз?!
Нега? Нима учун? Қайси тамойил-у, қайси урф-одатимизга кўра, бир умр йиққанимизни бир кунда сочамиз?!
Мени кечиришсин-у, аммо маросимларимизнинг шундай тус олишида янги-янги, минталитетимизга мутлақо хос бўлмаган «удумлар»ни ўйлаб топаётган, ҳар биримиз учун мўътабар бўлган аёлларимиз айбдор эмасмикан?! — дейди сенатор.
Энди бир ўйлаб кўрайлик-чи, ойига ўртача 2 миллион сўм даромад қилиб, 1 миллион сўмини орттириб қўйиш имкониятига эга ўртаҳол оила 2 нафар фарзандини уйлантириш ёки 2 қизини узатиш учун неча йил давомида тер тўкиб меҳнат қилиши лозим? Бунга имконияти етмаганлар-чи? Улар нима қилишсин?!
Меҳмонлар сони тўй соҳибининг обрў-эътиборини белгиловчи мезонга айланган чоғи, қўшни маҳаллаларнинг таниш-нотаниш аҳлини шодиёнага чорлаш одат тусига кирди. «Элдан чиқмаслик» таомилига риоя қилишга мажбур бўлган оддий оилалар учун бу урф-одатлар жуда қимматга тушаяпти.
Тўғри, икки томон ўзаро келишиб, «бор товоғим – кел товоғим» ақидаларига нуқта қўйиш ҳоллари ҳам кузатилмоқда. Бироқ бу ўнта оиладан биттасига тўғри келишини инобатга олсак, иллат илдиз оца отаяптики, асло камайгани йўқ?!
Ахир, ана шу ортиқча дабдабабозликка сарфланаётган маблағлар хайрли ишларга йўналтирилса, қандай соз бўларди. Шундай экан, мамлакатимиз жамоат ташкилотлари фаолларининг мурожаатига қулоқ тутиш, амал қилиш, қўллаб-қувватлаш ҳар биримизнинг бурчимиз, қалб амримиз эмасми? Маҳалла оқсоқоллари тўй-у маросимларимизга чуқурроқ аралашишса, эркакларимиз ҳам «Ҳа, энди эл қилганини қилаяпмиз-да!» дея сарф-харажат жиловини «янгича урф»ларни ўйлаб топаётган аёлларимизга бериб қўймай, нуроний отахон-у онажонлар, маҳалла-кўй билан бамаслаҳат иш қилишса, ёмон бўлмасди. Бир кунлик сохта обрў орттириб, йиллаб қарз тўлаб юрмасди. Кенгашли тўй тарқамас, дейишади, келинг яна бир карра бу ҳақда чуқурроқ ўйлаб кўрайлик, деб хулоса қилади сенатор.
Изоҳ (0)