Эксперт изоҳи: Ўзбекистонда бензин нархлари нега кўтарилди?

Эксперт Акмал Абдураимовнинг фикрича, мамлакат ички бозоридаги нархлар жаҳон нархларидан бир неча марта арзон. Бу ҳақда ЎзА хабар бермоқда. 

— Жаҳон Банки маълумотларига кўра, масалан, Австриядаги нархлар даражаси Венгриядаги нархлардан 1,9 баробар, Венгрия билан Россия 1,3 баробар, Россия билан Ўзбекистон нархлари эса 1,2 баробар фарқ қилади. Ёки Ўзбекистон ва Австриядаги нархларни солиштирсак, 2,7 маротаба фарқ қилади.

Ўзбекистонда узоқ йиллар давомида амалга оширилган нархлар сиёсати нархлар даражасини ва нисбатларини бугунги кун учун номутаносиб ҳолга келтириб қўйганини ҳам эътироф этиш даркор. Шунинг учун нархларнинг аҳоли тўловга қобилияти ва корхоналар рақобатбардошлигига таъсирини ҳисобга олиб, бу борада ҳам мамлакатда кенг қамровли ислоҳотлар амалга оширилаётганлигини қайд этиш зарур.

Барчани қизиқтирган бензин нархига тўхталадиган бўлсак, ҳозир бензин баҳоси нархлар ошганидан сўнг 0,52 АҚШ доллари эквивалентига тўғри келяпти. Ҳозирги нархлар маҳаллий нефтни қайта ишлаш заводлари фаолиятининг энг кам даражадаги иқтисодий фойдалилигини таъминлаш учунгина етарли.

Бензин нархлари кўп йиллар мобайнида жуда паст даражада сақланиб келган, қўшниларимиз бозорларида шакллантирилган нархларга тўғри келмаслиги четга олиб кетилишига сабаб бўлган. Нефтни қайта ишлаш корхоналарининг зарарлари эса давлат бюджети ҳисобидан қоплаб келинган. Бунинг ўзига яраша иқтисодий ва ижтимоий сабаблари бўлган.

Ҳозирги кунда фақат Туркманистонда бензин нархи Ўзбекистондан пастроқ бўлиб, бир литри 0,28 долларга тенг. Қозоғистонда 0,54, Қирғизистонда 0,62, Россияда 0,69, Тожикистонда 0,75 долларни ташкил этмоқда. Ривожланган мамлакатларда бензин нархи биздагидан камида 3 баробар баланд. Масалан, Германияда 1,61, Буюк Британияда 1,62, Италияда эса 1,83 долларга тенг.