Голливудда 8 январь куни «Олтин глобус» мукофотининг 74-тақдимоти бўлиб ўтди. Маросимда энг ҳиссиётга тўла ва энг кучли нутқ билан кино санъатига қўшган ҳиссаси учун Сесиля Б. Де Милл номидаги фахрий «Олтин глобус» билан мукофотланган Мэрил Стрип чиқиш қилди. Актриса жамиятда эркин матбуотнинг ўрни, дискриминация ва Голливуддаги этник хилма-хиллик, шунингдек, қўлида ҳокимият жамланган кишиларнинг таҳқирловчи ҳаракатлари ҳақида сўзлади. Мэрил Стрипнинг танқидига учраганлар орасида, жумладан, АҚШнинг сайланган президенти Дональд Трамп ҳам бор. Уч карра «Оскар» мукофоти соҳиби, замонамизнинг энг буюк актрисаларидан бири Мэрил Стрипнинг нутқи матни Meduza’да эълон қилинди, унинг таржимасини эса «Дарё» эътиборингизга ҳавола қилади.
Мэрил Стрип:
Илтимос, ўтириб олинг. Раҳмат, ҳаммангизни севаман. Дам олиш кунлари бақириб ва йиғлаб, овозимни йўқотиб қўйдим, маъзур тутасиз. Бунгача эса гўё ақл-ҳушимни йўқотган эдим, шунинг учун қоғозга қараб ўқиб бераман.Раҳмат сизга, Голливуд хорижий матбуот ассоциацияси. Хью Лорининг сўзларини давом эттираман: сиз ва бу залга йиғилган барчамиз Америка жамиятининг энг таҳқирланувчи қатламига мансубмиз. Ўйлаб кўринг-да: Голливуд, чет элликлар ва матбуот. Лекин биз аслида киммиз ва Голливуднинг ўзи нима? Бу шунчаки жаҳоннинг турли бурчакларидан йиғилган одамлар тўдаси. Мен Нью-Жерсида туғилганман ва ўша ерда ўқиганман. Виола (Дэвис) Жанубий Каролинадаги ер эгасининг хароба уйида дунёга келган, Род-Айленддаги Централ-Фоллсда вояга етган; Сара Полсон Флоридада туғилган, уни Бруклинда ёлғиз она тарбиялаган. Сара Жессика Паркер — огайолик оиладаги етти ёки саккиз боладан бири. Эми Адамс Италияда, Виченцада таваллуд топган. Натали Портман Қуддусда туғилган. Қани бизнинг туғилганлик ҳақидаги гувоҳномаларимиз? Мафтункор Рут Негга эса Аддис-Абеба, Эфиопияда дунёга келган, бироқ Лондонда... йўқ, Ирландияда, шекилли, вояга етган ва Виржиниядаги кичик бир шаҳардан чиққан қизалоқ роли учун бугун мукофотга даъвогарлар қаторида.
Райан Гослинг — оламдаги барча ёқимтой одамлар каби канадалик; Дев Пател бўлса Кенияда туғилган, Лондонда катта бўлган, бу ерга тасманиялик ҳинд роли сабаб келиб ўтирибди. Голливуд келгиндилар ва чет элликларга тўла. Агар уларнинг барчасини мамлакатдан қувиб солсак, америкача футбол ва аслида ҳеч қандай санъат бўлмаган аралаш жанг санъатини томоша қилишдан ўзга чора қолмайди.
Менга нутқ учун атиги уч сония вақт берилган, шундай экан, гап бундай: актёрнинг ягона вазифаси — бу бизга ўхшамаган одамлар образида жонланиш ва аслида бу қандай бўлишини ҳис қилиш имконини тақдим этишдир. Бу йил кишини ўзига жалб қиладиган ва унда ҳамдардлик ҳиссини уйғотадиган айнан шундай роллар кўп бўлди. Бироқ битта чиқиш мени ҳайратда қолдириб, юрагимнинг энг тубига қадар етиб борди. Бу унинг яхши бўлганидан дарак эмас — унда ҳеч қандай яхшилик йўқ эди. Бироқ у таъсирли эди ва қилиши керак бўлган ишни қилди. Томошабинлар кулишди ва мазах қилишди. Бу — мамлакатимиздаги энг эъзозли ўрин учун даъвогар одам бир ногирон журналистни — яъни лавозими, қудрати ва жавоб бериш имконияти бўйича ўзидан кучсиз одамни калака қилаётган вазият эди. Бу ҳол юрагимни парчалади ва мен ҳали ҳам юз берган ўша ҳодисани онгимдан чиқариб ташлай олмаяпман, чунки у кинода эмас, аксинча, ҳаётда содир бўлди.
Қандайдир қудратли куч томонидан трансляция қилинаётган вақтда инстинктив таҳқирлаш истаги ҳар бир одамнинг ҳаётига кириб боради — демак, бошқа одамлар ҳам шундай хатти-ҳаракат қилиши мумкин. Ҳурматсизлик ортидан ҳурматсизлик туғилади, зўравонлик янги зўравонликка сабаб бўлади. Кун келиб қудратли бир шахс мазах-калака даражасигача тубанлашса, бундан биз ҳаммамиз ютқазамиз. Майли, давом этамиз.
Бу ўй-хаёллар мени матбуот томон етакламоқда. Муросасиз матбуот ҳокимиятни жавоб беришга даъват этиши ва ҳар бир бебошлиги учун уни майдонга чорлаши керак. Айнан шу сабабли ҳам АҚШнинг асосчи-оталари конституция асосига матбуот эркинлигини қўйган. Мен ўз қудрати билан танилган Голливуд хорижий матбуот ассоциациясини ва жамиятимиздаги ҳар бир кишини менга қўшилишга ва Журналистларни ҳимоя қилиш қўмитасини қўллаб-қувватлашга чақиряпман, холос. Ташкилот ўз фаолиятини давом эттириши биз учун зарур, қўмитага эса ҳақиқатни ҳимоя қилишда биз керакмиз.
Яна бир гап. Бир сафар тасвирга олиш майдончасида турарканман, нимадандир жаҳлим чиқарди — ё тушлик вақтида ҳам ишлашимиз керак эди, ёки бўлмаса яна бироз ушланиб қолаётгандик, тахминан шунақароқ ҳолат. Ўшанда Томми Ли Жонс менга шундай деганди: «Шунчаки актёрлик — ўзига хос имтиёз бўлса керак, шундай эмасми, Мэрил?». Ҳа, шундай ва биз бу имтиёз ҳақида ҳамда бирга қайғуришга масъул эканимиз ҳақида бир-биримизга эслатиб туришимиз лозим. Биз барчамиз Голливуд шарафлаётган фаолиятдан фахрланишимиз керак.
Дугонам, марҳум малика Лея (Кэрри Фишер) айтганидек: «Парчаланган юрагингни қўлга ол-да, уни санъатга бағишла».
П.С. Дональд Трамп «Олтин глобус» тақдимотининг эртасига Мэрил Стрипнинг бу сўзларига муносабат билдирди. АҚШнинг сайланган президенти Стрипни Голливуддаги иқтидорига энг кўп ортиқча баҳо берилган актриса деб атаб, уни шахсан ўзи яхши билмаган инсонни танқид қилишда айблади.
Диққат, диққат! «Дарё»нинг Telegram’даги расмий канали — «Toshqin ‘Daryo’» (@toshqindaryo)га обуна бўлиб, янгиликлардан овозли кўринишда баҳраманд бўлишингиз мумкин.
Изоҳ (0)