Ijtimoiy himoya milliy agentligi direktorining birinchi o‘rinbosari Shahnoza Mirziyoyeva bolalarga ziyon yetkazgan shaxslar uchun jazo choralari yanada kuchaytirilishini aytdi.
“Men ko‘pincha shu savol ustida o‘ylanaman: katta yoshdagi inson qaysi pallada boladagi insoniy qiyofani ko‘rmay qoladi? Qachon g‘azab va bezovtalik zo‘ravonlik uchun bahonaga aylanadi? Bola himoya qilishga ‘ulg‘ayib yetishi’ mumkin emas. Himoya uning haqqi sifatida uning ilk nafasidan boshlab mavjud bo‘lishi shart. Shart-sharoitlarga bog‘liqsiz, mutlaq va kafolatli tarzda”, deb yozdi u Instagram’dagi sahifasida.
Uning bildirishicha, so‘nggi bir necha oydan buyon Ijtimoiy himoya milliy agentligi bolalarga nisbatan zo‘ravonlikni oldini olish bo‘yicha izchil ishlar olib bormoqda. Bugungi kunda mazkur mavzu yangi, yanada yuqori bosqichga ko‘tarilmoqda. Agentlik Jinoyat va Jinoyat-protsessual kodekslariga o‘zgartishlar kiritish tashabbusi bilan chiqdi.
“Maqsad — bolalarga nisbatan zo‘ravonlik qilgan shaxslar jazodan chetda qolmasligi, javobgarlik adolatli va muqarrar bo‘lishi, yengillashtiruvchi holatlarsiz, mumkin bo‘lgan eng og‘ir jazo choralari qo‘llanilishiga erishishdir”, deydi Shahnoza Mirziyoyeva.
Qayd etishicha, hozirda Ichki ishlar vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi vakillaridan iborat idoralararo ishchi guruh shakllantirilmoqda. Ushbu guruh quyidagi aniq va amaliy o‘zgarishlar ustida ish boshlab bo‘lgan:
- bolalarga ziyon yetkazgan shaxslar uchun jazo choralarini yanada kuchaytirish
- shafqatsizlikka yo‘l qo‘yganlar uchun bolalar bilan ishlash huquqini umrbod taqiqlash
- javobgarlikni tezkor va samarali ta’minlash maqsadida yagona tartibdagi tezkor protokollarni joriy etish.
“Men zo‘ravonlikni “tasodif” deb hisoblamayman. Bu — har doim kattalarning ongli tanlovidir. Demak, buning muqobili sifatida boshqa bir tanlov ham bo‘lishi shart: uni to‘xtatish tanlovi. Oqlash emas. Muammoga ko‘z yummaslik tanlovi”, dedi Ijtimoiy himoya milliy agentligi direktorining birinchi o‘rinbosari.
O‘zbekistonda 38 milliondan ortiq aholining yarmidan ko‘pini bolalar va yoshlar tashkil etadi.
2024-yilda O‘zbekistonda bolalar huquqlari buzilishi bilan bog‘liq quyidagi holatlar qayd etilgan:
- 412 nafar bola jinsiy zo‘ravonlikdan jabrlangan;
- 1 028 nafar bola jismoniy zo‘ravonlikka uchragan;
- 929 nafar bola psixologik bosimni boshidan kechirgan;
- 14 nafar bola ekspluatatsiya qurboni bo‘lgan;
- 106 nafar bola kattalarning qat’iy befarq munosabatiga duch kelgan.
2025-yil may oyida Toshkentda bo‘lib o‘tgan Ijtimoiy himoya milliy agentligi va BMTning Bolalar jamg‘armasi — YUNISEF hamkorligidagi davra suhbatida O‘zbekistonning bolalarga nisbatan zo‘ravonlikka barham berish bo‘yicha Milliy majburiyati eʼlon qilingandi.
O‘zbekistonda 2025-yil 15-maydan “Bolalarni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan himoya qilish to‘g‘risida”gi qonun kuchga kirgan. Qonun 2024-yil 31-mayda Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilinib, 15-avgustda Senat tomonidan ma’qullangandi. U 5 bob va 51 moddadan iborat bo‘lib, qonun bilan bolaga nisbatan zo‘ravonlik tushunchasi va jismoniy, jinsiy va ruhiy zo‘ravonlikdan tashqari uning yangi shakllari — g‘amxo‘rlik ko‘rsatmaslik, ekspluatatsiya, bulling kabilar ham e’tirof etilgan.
Qonunda davlat bolalarni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan himoya qilish uchun tegishli huquqiy, ma’muriy, ijtimoiy, iqtisodiy va boshqa choralarni ko‘rishi, zo‘ravonlikdan jabrlanuvchilarni reabilitatsiya qilishi va ularning huquqlarini tiklashi hamda ularni ijtimoiy moslashtirish uchun zarur bo‘lgan samarali choralar ko‘rishi belgilangan.
Izoh (0)