Dunyo bo‘ylab 2050-yilga kelib jigar saratoni bilan kasallanish deyarli ikki baravar oshishi mumkin. Bu haqda Global Saraton Observatoriyasi tadqiqotiga tayanib, The Guardian xabar berdi.
Kasallikning ko‘payishiga semizlik, spirtli ichimliklar iste’moli va virusli gepatit kabi oldini olish mumkin bo‘lgan omillar sabab bo‘lmoqda. Agar xavf omillari bartaraf etilmasa, yillik kasallanishlar soni 870 mingdan 1,52 milliongacha oshishi mumkin.
Jigar saratoni hozirda barcha saraton turlari orasida o‘limga olib kelish bo‘yicha uchinchi o‘rinda turadi. Tadqiqotga ko‘ra, 2050-yilga kelib har yili 1,37 million kishi shu kasallik tufayli halok bo‘lishi mumkin. Biroq mutaxassislar har besh holatdan uchtasining oldini olish mumkin deb hisoblaydi.
Asosiy xavf omillari quyidagilardan iborat:
- spirtli ichimliklar iste’moli;
- virusli gepatit (ayniqsa, B va C turlari);
- semizlik bilan bog‘liq yog‘li jigar kasalligi.
Gepatit B’ning oldini olishda tug‘ilgandan emlanish samarali vosita hisoblanadi. Biroq kambag‘al mamlakatlarda emlanish darajasi pastligicha qolmoqda. Agar bu holat o‘zgarmasa, 2015—2030-yillar oralig‘ida gepatit B tufayli 17 million kishi hayotdan ko‘z yumishi mumkin.
Prognozlarga ko‘ra, 2050-yilda jigar saratoni holatlarining 21 foizidan ortig‘i spirtli ichimliklar bilan bog‘liq bo‘ladi. Bu 2022-yilga nisbatan 2 foizga ko‘p. Shuningdek, semizlik bilan bog‘liq jigar saratoni holatlari 11 foizgacha yetishi mumkin.
Tadqiqotchilar global darajada jigar saratoniga qarshi keskin choralar ko‘rish lozimligini ta’kidlamoqda. Xususan, AQSH, Yevropa va Osiyodagi semizlik yoki diabet bilan og‘rigan odamlarga yog‘li jigar kasalligi xavfi haqida ko‘proq axborot berish zarurligi qayd etilgan.
Izoh (0)