Qashqadaryo viloyatining Qarshi shahridagi banklardan birida 2021-yil juda qiziq voqea ro‘y bergan. Kunduzi, tag‘inam bank xodimlarining yordami bilan soxta va yetarli bo‘lmagan hujjatlar orqali bankdan imtiyozli tarzda 450 million so‘mlik kredit mablag‘i chiqarilib, o‘sha kunning o‘zida aynan o‘sha bankning valyuta amaliyoti kassasidan 50 ming 450 dollar naqd valyuta ko‘rinishida olib chiqib ketildi. Ko‘p o‘tmay, bu ishning “isi chiqdi”.
Bu haqda “Daryo”ga xabar bergan tadbirkor Sharif Rahimovning aytishicha, mazkur kredit muammoli ekani, bankdan olingan kreditning garov ta’minoti yo‘qligi, hujjatlarda chalkashliklar borligi bank rahbariyatiga bir oy o‘tib ma’lum bo‘lgan. Shu sabab bank filialining o‘sha paytdagi boshqaruvchisi o‘rinbosari, tadbirkorning qarindoshi J.I. undan yordam so‘ragan.
J.I. uzoq qarindoshim bo‘lgan. Bir kuni ish yuzasidan bankka borib, u bilan uchrashib qoldim va Qarshida ekanini, “Ipak yo‘li” bankining viloyat filialida bank boshqaruvchisi o‘rinbosari sifatida ishlayotganini bildim. Shundan so‘ng u bizning uyimizga borib-kelib yurdi. Kunlarning birida u men bilan maslahatli ishi borligini, Qarshida mendan boshqa yaqin odami yo‘qligini aytib, ko‘rishaylik dedi. Ko‘rishganimizda bankdagi kreditlarning chiqishi, ularning rad etilishi bilan bog‘liq mas’uliyat uning zimmasida ekani, bank xodimlarining aybi bilan 4-5 ta kredit garov ta’minotisiz chiqib ketganini aytib, bu uning ishiga ta’sir qilishini ma’lum qildi.
Respublikadan tekshiruv kelayotgani sabab 450 million so‘mlik garov ta’minotisiz chiqqan kreditni yopish uchun 400 million so‘m pul to‘lanishini, agar to‘lab bersam, “Shahri Kesh” MCHJ rahbaridan uzog‘i bilan bir oylik muddatda 10 foiz ustamasi to‘lab berish sharti bilan 400 million so‘mlik kreditni yopib berishimni so‘radi. Men unga ishonganim sabab o‘zimning 40 ming dollar pulimni so‘mga aylantirib, mavjud 8-9 million so‘m miqdoridagi pullarimni qo‘shib, 400 million so‘m qildim. “Mikrokreditbank”ning Qarshi filiali orqali “Shahri Kesh” MCHJning 400 million so‘mlik kreditini yopib berdim. Ammo va’dasiga vafo qilmagan J. shuncha vaqt o‘tsa-da, pulimni qaytarib bermadi. MCHJdan ham olib bermadi, — deydi tadbirkor Sharif Rahimov.
Tadbirkorning bildirishicha, u bu muammo sabab dastlab Qarshi shahar, so‘ngra viloyat prokuraturasiga shikoyat qilgan. Uning murojaatlari sabab holat yuzasidan Jinoyat kodeksining 168-moddasi 4-qismi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, tergov harakatlari Qashqadaryo viloyat IIB Tergov boshqarmasi tomonidan olib borilgan.
Dastlabki tergov harakatlarini olib borgan Qashqadaryo viloyat IIB Tergov boshqarmasi bank siriga oid hujjatlarni so‘rab, bankka murojaat ham qilgandi. Barchasini o‘rganayotgan edi. Lekin ish menga noma’lum sabablarga ko‘ra, respublikaga Tergov departamentiga chaqirib olindi. Hamda ko‘p o‘tmay, jinoyat alomati yo‘q deb, yopib yuborildi, — deydi Sharif Rahimov.
“Daryo” muxbirining bu haqdagi savollariga javob bergan bankning sobiq mas’uli J.I. MCHJ mas’ullari va bankning bir nafar xodimi bank mas’ullarini aldab, soxta hujjatlar ko‘rsatib, aldov yo‘li bilan 450 million so‘mlik kredit o‘zlashtirilganini tasdiqladi. Ammo bu pullar bank xodimlari — o‘zi, bank boshqaruvchisi va notariusning shaxsiy pullari evaziga yopilganini, tadbirkor kredit uchun hech qanday pul to‘lab bermaganini aytmoqda.
J.I.ning aniqlik kiritishicha, bankning A.T. ismli xodimi Sh.A. ismli tadbirkor bilan til biriktirib, Rustam Jumanov rahbarligidagi MCHJga soxta hujjatlar bilan 450 million so‘mlik kreditni olishga muvaffaq bo‘lgan.
Biz kredit ta’minoti sifatida qo‘yilgan binoni borib ko‘rganimizda boshqa bir insonga tegishli bo‘lib chiqdi. Tikuv mashinalar olinib, sex bo‘ldi degan joyga borsak, u yerda ham hech narsa yo‘q. Xullas, muammo yuzaga keldi. Bu haqda respublikadan kelgan vakillarga ham aytdik. Ular bu muammoni qanday bo‘lmasin yopish kerak kreditni to‘lash kerak deyishdi, — deydi u.
Sobiq mas’ulning ta’kidlashicha, tadbirkor Sharif Rahimov bilan uzoq qarindoshligi bor. Mazkur muammo yuzaga kelganda Sharif akadan maslahat olgani ham bor gap. Ammo tadbirkorning muammoli kreditni 10 foiz ustama evaziga o‘zi to‘lab bergani haqidagi iddaosi xato.
Sharif akadan mazkur masalada maslahat olganman. Va bu ko‘cha ishi bo‘lgani uchun biz pulni yopganimizdan so‘ng, o‘sha pulni undirib olish borasida yordam so‘radim. Sharif aka mazkur masalada bank xodimi A.T. bilan ham tadbirkor Sh.A. bilan ham gaplashib, pulni undirishga harakat qilgan. O‘sha paytda tadbirkor 450 million so‘mlik kreditni yopish uchun, yana 1 milliard so‘m kredit chiqarib berishni talab qildi. Rahbariyat 450 million so‘mlik kredit uchun, 1,5 milliard so‘m chiqim qilish o‘zini oqlamasligini aytdi.
Shundan so‘ng men, bank boshqaruvchisi va notarius birgalikda muammoni yopishga harakat qildik. Men 50 million so‘m, notarius 160 million so‘m, bank boshqaruvchisi esa 190 million so‘m to‘lab, o‘sha paytdagi qarzdorlikni 400 million so‘m qilib yopdik. Faqat pulni o‘zimizning nomimizdan to‘lay olmasdik. Boisi biz bankning mansabdor shaxsi edik. Shunda bu ishlarga aralashib yurgan Sharif akaga aytib, yordam so‘radim. Shunda Sharif aka bu pullarni mening nomimdan to‘laymiz, keyinchalik men undirib olaman. Qancha undirsak ham harna dedi, — deydi vaziyat haqida gapirib bergan J.I.
J.I. gaplarining isboti sifatida bankka pul to‘lanayotgan paytda pulni o‘zi olib borganini, Sharif akaga o‘sha paytda SMS xabarnoma yozib, pulni kassirlar qancha vaqtda sanab bo‘lishini xabar berganini tasdiqlovchi skrinshotlar ham taqdim qildi. Mazkur xabarnomalarda J.I. Sharif Rahimovga “15 minutda sanab bo‘ladi”, deb yozgan bo‘lsa, Sharif Rahimov esa “pulni to‘lamasa, o‘zimiz to‘lashimiz kerak degan gapni chiqarmanglar, ochiq tursin bir muddat”, degan xabarlarni qoldirgan.
Muammoli holat sud tartibida ham ko‘rib chiqilgan, ammo natija yo‘q. Qarshi shahar prokuraturasi fuqarolik ishlari bo‘yicha Qarshi tumanlararo sudiga da’vo ariza kiritgan bo‘lib, “Shahri Kesh” MCHJdan tadbirkor foydasiga 400 million so‘m miqdoridagi mablag‘ni undirib berishni so‘ragan.
Sud MCHJ menga 400 million so‘m pulni to‘lab berishi kerakligi haqida qaror chiqargan. Lekin bu MCHJ bu pulni to‘lab beradigan imkoniyatga ega emas, — deydi tadbirkor.
“Daryo” voqealar rivojini kuzatishda davom etadi.
Izoh (0)