Anomal sovuq oqibati: O‘zbekistonda bulg‘or qalampiri narxi go‘sht narxiga tenglashdi

O‘tgan haftada O‘zbekistonda sariq va qizil issiqxona shirin (bulg‘or) qalampirining ulgurji narxlari keskin oshgani, so‘nggi uch oyda ushbu mahsulotlarning ulgurji narxlarining tez o‘sishi natijasida shirin qalampir narxi go‘sht narxiga yetib oldi. Bu haqda EastFruit xabar bermoqda. 

Tahlilchilarning ta’kidlashicha, buning asosiy sababi, boshqa issiqxona sabzavotlarida bo‘lgani kabi, yanvar oyidagi g‘ayritabiiy sovuq paytida issiqxonalarda shirin qalampir ekinlarining katta qismi yo'qolishidir.

O‘zbekiston poytaxti supermarketlarida Kaliforniyaning mashhur navli sariq issiqxona shirin qalampirining chakana narxlari qariyb 80 000 so‘m/kg (7 dollar), qizil issiqxona shirin qalampiri narxi 80 000 so‘mdan 100 000 so‘m/kg (7 dollardan 8,8 dollargacha), yashil issiqxona shirin qalampiri narxi esa naviga qarab 65 000 dan 95 000 so‘m/kg (5,7 dan 8,3 dollargacha) turadi.

Taqqoslash uchun, xuddi shu supermarketlarda suyakli mol go‘shtini taxminan 80 ming so‘m/kg (7 dollar), suyaksiz mol go‘shtini esa taxminan 97 ming so‘m/kg (8,5 dollar)ga sotib olsa bo‘ladi. Ya’ni issiqxona bulg‘or qalampiri bilan bir xil narxda. 

Narxlari monitoringi maʼlumotlariga ko‘ra, 2023-yilning 24-martidan 31-martigacha O‘zbekistonda issiqxona sariq bulg‘or qalampirining o‘rtacha ulgurji narxi 58 ming so‘mdan 78 ming so‘m/kgga (5,1 dollardan 6,8 dollarga) oshdi — bir hafta ichida 34 foizga. 

Narxlarning bu sakrashi joriy yil boshidan beri haftalik o‘sishning eng yuqori sur’ati bo'ldi. 

Ulgurji narxlar dinamikasining o‘sish tendentsiyasini hisobga olgan holda, so‘nggi bir oyda ushbu mahsulotlarning o‘rtacha ulgurji narxi bir yarim barobardan ko‘proq, yil boshidan beri esa 2,2 barobar oshdi. 

2023-yil 31-mart holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda issiqxona sariq qalampirining o‘rtacha ulgurji narxi o‘tgan yilning shu sanasiga nisbatan qariyb 2 baravar va 2021-yilning shu sanasiga nisbatan 1,6 baravar yuqori bo‘ldi.

Haftalik o‘sish bo‘yicha keyingi “rekord egasi” issiqxona qizil shirin qalampiri hisoblanadi. 2023-yilning 24-martidan 31-martigacha ushbu mahsulotning o‘rtacha ulgurji narxi 60 000 dan 72 000 so‘m/kg gacha (5,3 dan 6,3 dollargacha), bir hafta ichida 20 foizga oshgan. 

Oxirgi bir oy ichida issiqxona qizil qalampirining o'rtacha ulgurji narxi deyarli bir yarim baravarga, yil boshidan esa 2,4 barobarga oshdi.

2023-yil 31-mart holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda issiqxona qizil bulg‘or qalampirining o‘rtacha ulgurji narxi 2021—2022-yillarning shu sanasiga nisbatan 1,8 baravar yuqori bo‘ldi.

Issiqxona yashil shirin qalampirining ulgurji narxlari so‘nggi uch hafta davomida barqaror bo‘lib qoldi, ammo bu mahsulot narxi joriy yilning yanvar oyining boshidan mart oyining birinchi o‘n kunligining oxirigacha barqaror o‘sib bormoqda. 

2023-yilning yanvar—fevral oylarida ushbu mahsulotlarning o‘rtacha ulgurji narxlari 2020—2022-yillarning shu davriga nisbatan kamida bir yarim baravar yuqori bo‘ldi.

2023-yil 31-mart holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda issiqxona bulg‘or qalampirining o‘rtacha ulgurji narxi o‘tgan yilning shu sanasiga nisbatan qariyb 3 baravar va 2021-yilning shu sanasiga nisbatan 31 foizga yuqori bo‘lgan.

O‘zbekistonda issiqxona bulg‘or qalampirining rekord darajada yuqori baholanishining asosiy sababi issiqxona pomidorlari bilan bir xil — yanvar sovuqlari issiqxona sabzavotlari narxining barqaror o‘sishida asosiy omil bo‘ldi. 

Bozor ishtirokchilarining so‘zlariga ko‘ra, joriy yil yanvar oyining ikkinchi o‘n kunligida O‘zbekistonda kuzatilgan ushbu hudud uchun g‘ayritabiiy sovuq ob-havo tufayli ko‘plab issiqxonalar hosilini yo‘qotgan. 

Anomal sovuq paytida ko'plab issiqxona majmualarida gaz bosimi sezilarli darajada pasaygan, chunki bu davrda butun mamlakat bo'ylab tabiiy gaz tanqisligi mavjud edi. 

Issiqxonalarda harorat keskin tushib ketgani oqibatida o‘simliklarning aksariyati nobud bo‘lgan.