Polsha AQSHdan unga yadro qurolidan foydalanish imkoniyatini berishni so‘radi

Polsha Rossiya tomonidan o‘sib borayotgan xavflarga qarshi turish uchun yadro qurolidan birgalikda foydalanish dasturida ishtirok etish bo‘yicha AQSH bilan muzokaralar olib bormoqda. Bu haqda Polsha prezidenti Anjey Dudaning Gazeta Polska nashriga bergan intervyusiga tayanib, “Ukrainskaya Pravda” xabar berdi.

“Birinchi muammo shundan iboratki, bizda yadro quroli yo‘q. Biz, Polsha sifatida, yaqin kelajakda uni qo‘lga kiritishimizdan darak beruvchi hech qanday belgi yo‘q. Yadro qurolidan birgalikda foydalanish dasturida ishtirok etish bo‘yicha potensial imkoniyat doim mavjud. Biz amerikalik yetakchilar bilan AQSH shunday imkoniyatni ko‘zda tutyaptimi-yo‘qmi — shu haqda gaplashdik. Mavzu ochildi”, — dedi Anjey Duda.

Yadro qurolidan birgalikda foydalanish dasturi NATOning yadroviy tiyib turish siyosatining bir qismi bo‘lib, u bunday quroli bo‘lmagan a’zo mamlakatlarga uni qo‘llashni rejalashtirishda qatnashish imkonini beradi.

Bu dastur yadro quroliga ega mamlakatlar guruhini kengaytirmaydi. Hozir NATOda bunday mamlakatlar uchta: AQSH, Buyuk Britaniya va Fransiya. Faqat Amerikagina dastur doirasida o‘z qurolini boshqa davlatlarga taqdim etgan.

Dastur doirasida ishtirokchi mamlakatlar yadro quroli siyosati bo‘yicha maslahatlashuvlar olib boradi va qo‘shma qarorlar qabul qiladi, yadro qurolini qo‘llash uchun zarur bo‘lgan texnika uskunalari (shu jumladan, yadro qurolini tashishga qodir samolyotlar)ga egalik qiladi va yadro qurolini o‘z hududida saqlaydi.

Rossiya tomoni Ukrainada yadro qurolini qo‘llash ehtimolini ko‘p marta rad etib kelgan. Keyinroq, dentabrda, qisman safarbarlik haqida e’lon qilayotib, Putin G‘arb mamlakatlari “Kiyevni harbiy harakatlarni Rossiya hududiga ko‘chirib o‘tkazishga turtki berayotgani”ni va o‘yinga “yadroviy shantaj”ni qo‘shayotgani aytgandi. U xavf yuzaga kelgan taqdirda Moskva o‘zida bor vositalarni qo‘llashiga va’da berdi. Keyinroq Putin AQSH Yaponiyada yadro qurolini ishlatib, “pretsedent yaratgani”ni aytdi.

Oktabr boshida esa Checheniston rahbari Ramzan Qodirov Ukrainadagi harbiy operatsiya doirasida “kam quvvatli yadro quroligacha bo‘lgan” yanada keskinroq choralarni qo‘llash kerakligi haqida yozdi.

NATO bosh kotibi Yens Stoltenberg yadro quroli qo‘llanilishi Rossiya uchun jiddiy oqibatlarni keltirib chiqarishini ta’kidladi. Pentagon Moskva tomonidan yadro quroli bilan tahdid qilinishini qoralamoqda, ammo u bunday qurolni Ukrainada ishlatishi mumkinligidan darak beruvchi belgilarni hozircha ko‘rmayotganini aytmoqda.