“Parvona” spektaklida Yulduzxon obrazini yaratgan aktrisa Shukurjon Safayeva hozir qayerda?

Aktrisa Shukurjon Safayeva “Parvona” spektaklidagi bosh qahramon Nazokatning yaqin dugonasi Yulduzxon obrazi bilan elga tanilgan. Spektakl sahnalashtirilganida u 36 yoshda edi. Keyinchalik aktrisa kino va spektakllarda ko‘rinmay ketdi.

“Pasportim yo‘qligi pand bergan!” 

— Ismimni ilk bor eshitgan odam hayratlanishi aniq. Asli xorazmlikman, faqatgina bizda qizlarning ismiga jon qo‘shib chaqirishadi. Menga rahmatli buvimning ismini qo‘yishgan ekan.

Kutilmagan omad tufayli san’at sohasiga kirganman, desam xato bo‘lmaydi. 1965-yili televideniyeda kinostudiya qoshida aktyorlik kursi tashkil etilgani, 16-25 yoshgacha bo‘lgan yigit-qizlar kasting asosida qabul qilinishi haqida e’lon qilishdi. Onamga xarxasha qilib,  kastingga olib boring, deganman. Onam “Qizim 15 yosh, baribir uni qabul qilishmaydi”, deb kinostudiyaga olib borgan. Haqiqatan ham pasport olmaganlarni qabul qilishmas ekan. Hafsalam pir bo‘lib, tashqarida turganimda yonimga bir yigit kelib, “Kinoda suratga tushishni xohlaysizmi?” deb so‘radi. Keyin bilsam, u yigit mashhur rejissor Ali Hamroyevning assistenti Melis Abzalov ekan. O‘shanda “Oppoq, oppoq laylaklar” filmi uchun o‘smir yoshdagi qizni izlashayotgan ekan. Kutilmagan tasodif sabab Razzoq Hamroyev va Rahim Pirmuhammedov kabi san’atkorlar bilan ishlash baxtiga musharraf bo‘lganman.

“Xalq artistlari guruhida o‘qiganman” 

— Rus maktabida o‘qiganim uchun o‘zbek tilida yozishga biroz qiynalardim. Aksiga olib institutga hujjat topshirgan yilim aktyorlik bo‘yicha rus guruhlari ochilmadi. Shu bois ijodiy imtihondagi inshodan ikki baho oldim. Xayriyatki, ustozlar mahoratimni ko‘rib, o‘zbek tili grammatikasidan savodsiz ekanligimga ko‘z yumishdi. Kursimizga O‘zbekiston xalq artisti Sora Eshonto‘rayeva rahbarlik qilgan. Bizni institutda hazillashib “Xalq artistlari guruhi” deyishardi. Haqiqatan ham kursimiz talabalari san’atning eng oldi ijodkorlari bo‘lib yetishishdi.  Men Yodgor Sa’diyev, Oybarchin Bakirova, Muhabbat Abdullayeva, Saidkomil Umarov kabi ijodkorlar bilan kursdosh bo‘lganman.

“Erkin Komilov O‘tkuriyni rad etgan”

— Institutdan keyin to‘g‘ri O‘zbek milliy akademik drama teatriga ishga bordim. Yigirma yillik faoliyatim davomida katta-kichik rollarni ijro etdim. U paytda “Parvona” spektakli teatr repertuaridan chiqarilgan edi. Sababi spektakl rejissori Toshxo‘ja Xo‘jayev betob bo‘lganligi sababli turmush o‘rtoqlari aktrisa Iroda Aliyeva ham ishdan ketgan ekan. U spektakldagi Nazokat rolini ijro etgani uchun spektakl namoyishi to‘xtatilgan. Oradan biroz vaqt o‘tib, xalq talabi asosida spektakl qayta tiklanadigan bo‘ldi. Obid Yunusovga dublyor qilib Erkin Komilov tanlandi. Nazokat rolini esa Rixsi Ibrohimova va Gulchehra Ibrohimbekovalar ijro etadigan bo‘lishdi. Yulduz rolini esa men va Mahfuza Bobotillayeva ijro etardik. Mavsum boshlanishi bilan bir-ikki ijrodan keyin Erkin Komilov rolni rad etdi. Chunki ijrodan aktyorning ko‘ngli to‘lmasa, u rolda yasholmaydi. Deyarli har kuni “Parvona” spektakli namoyish etilardi. Dam olish kunlari 3-4 seansdan namoyish etilgan kunlar ham ko‘p bo‘lgan. Eng yomoni, boshqa spektakl aktyori kasal bo‘lib qolsa ham, repertuar o‘zgarib, “Parvona” qo‘yilardi. Chunki bu spektakl aktyorlarini jamlash ancha oson edi. Butun boshli spektaklda bor-yo‘g‘i 7 ta aktyor ishtirok etardi.

“Teatrdan ishdan ketishimga rashk sabab deb o‘ylashadi”

— Ayrimlar teatrdan ketishimga turmush o‘rtog‘imning rashki sabab bo‘lgan, deb bilishadi. Turmush o‘rtog‘im  Ollabergan Omonov bilan institutda birga o‘qiganmiz. “Parvona” spektakli sahnalashtirilganda 3 farzandning onasi edim, yoshim ham 36 da bo‘lgan. Deyarli hayotim bir spektakl bilan uzluksiz bog‘lanib qolgan bo‘lsa ham, turmush o‘rtog‘im norozi bo‘lmagan.

Aslida, teatrdan ketishimga ichki nizolar, moddiy qiyinchiliklar va sog‘lig‘imning yomonlashishi sabab bo‘lgan. “Dedi-dedi” gaplardan charchaganim uchun o‘zimni pedagoglikda sinab ko‘rishga qaror qilganman. Avval Toshkent madaniyat kollejida, undan keyin O‘zbekiston davlat konservatoriyasida aktyorlik mahorati darsidan saboq berdim.

Sahnani tark etganimga hech qachon achinmayman. Muhimi, hayotimda teatr bilan bog‘liq shirin xotiralar bor. Tomoshabinlar ham haligacha “Parvona”dagi Yulduzni unutishgani yo‘q.

Nargizaxon Murodova suhbatlashdi