Hindistonda aholining 242 mingdan ortig‘ini hayotdan olib ketgan koronavirusning ikkinchi to‘lqini “quturayotgan” bir paytda mahalliy shifokorlar mukoromikoz infeksiyasini tobora ko‘proq qayd etmoqda, deb yozadi “Interfaks”. Ushbu infeksiyani mukor zamburug‘lar oilasiga taalluqli har xil turdagi zamburug‘lar keltirib chiqaradi.
Foto: EPA
Ba’zan qora po‘panak (black fungus) deb ham ataluvchi ushbu kasallik COVID-19’ga chalingan bemorlarda yoki koronavirusdan sog‘ayganlarda tez-tez uchraydi.
Mukoromikoz — kamdan kam uchraydigan kasallik bo‘lib, uning belgilari og‘riq va bezgakni keltirib chiqaruvchi burun va tanglayning nekrotik zararlanishidan iborat. Bundan tashqari, markaziy asab tizimi tomonidan ham simptomlar yuzaga kelishi mumkin, bemorlar ko‘zning shishi va og‘rishidan shikoyat qiladi. Kasallik natijasida burun bo‘shlig‘i, miya va o‘pkalarga zarar yetadi. U diabet hamda OIV/OITS va saraton bilan kasallanganlar uchun o‘lim keltiradigan darajada xavflidir. Mukoromikozdan o‘lim darajasi 50 foizgacha yetishi mumkin.
Kasallikni tuproq, o‘simliklar, kompost, chirigan meva va sabzavotlarda uchraydigan turli zamburug‘lar qo‘zg‘atadi. Hindistonlik shifokorlarning aytishicha, zamburug‘lar izlarini sog‘lom odamlarning burun bo‘shlig‘ida va shilliq qavatida topish mumkin.
Hindistonlik mutaxassis Akshay Nairning fikricha, mukoromikoz bilan kasallanish darajasining o‘sishi koronavirusning og‘ir shaklini davolashda steroidlardan foydalanish sabab bo‘lgan bo‘lishi mumkin.
Steroidlar o‘pkalardagi shamollashni kamaytiradi, ammo shu bilan birga, ular immunitetni pasaytirib, qondagi qand miqdorini oshirishi mumkin. Hind shifokorlari qayd etishicha, bemorlar COVID-19’dan sog‘ayganidan keyin 12—15 kun o‘tib, mukoromikozga chalinmoqda.
Mumbayning bir yo‘la uchta shifoxonasida ishlayotgan Nairning aytishicha, aprel oyida shaxsan o‘zi mukoromikozga chalinish bilan bog‘liq 40 ga yaqin holatga guvoh bo‘lgan. Ularning ko‘pchiligini koronavirusga chalingan diabetiklar tashkil qiladi. Ularning 11 nafari operatsiya qilib, zamburug‘ infeksiyasi miyaga tarqalmasligi uchun ko‘zlarini olib tashlashga to‘g‘ri kelgan.
Ilgari bir yil ichida oltitadan ko‘p bo‘lmagan holat aniqlangan bo‘lsa, o‘tgan ikki oy mobaynida Mumbayning Sion tumanining o‘zida mukoromikozga chalinish bo‘yicha 24 ta holat qayd etilgan.
