Tuluza universiteti olimlari polietilentereftalata (PET) — plastik idishlar ishlab chiqarishda foydalaniladigan plastikning 90 foizini parchalaydigan fermentni sintez qildi, deb xabar bermoqda Meduza. Yangi tadqiqot Nature jurnalida chop etilgan.

Foto: ““Daryo”

Qayd etilishicha, bugungi kunda PET-plastikning atigi 30 foizi qayta ishlanadi. Mavjud usullar sifati past yangi material beradi — u qayta ishlash davomida mustahkamligini yo‘qotadi, shu sababli undan cheklangan ravishda foydalaniladi.

Shu bilan birga, PET plastikning eng keng tarqalgan turi hisoblanadi. Unga dunyoda har yili ishlab chiqariluvchi 360 tonna plastikning taxminan 70 tonnasi tog‘ri keladi.

Tadqiqot davomida olimlar PETni nazariy jihatdan parchalay oladigan 100 ming xil fermentni sinovdan o‘tkazgan. Ma’lum bo‘lishicha, birinchi marta 2012-yilda yaponiyalik olimlar tomonidan kashf qilingan va barglar o‘g‘itidan tayyorlanadigan kutinza nomli ferment buni qolganlariga qaraganda bir necha baravar samaraliroq amalga oshirar ekan.

Ta’kidlanishicha, oqsillar injeneriyasidan foydalanilgan holda fement faolligi va uning PETni parchalash qobiliyati yanada yaxshilangan. Optimallashtirilgan kutinza 10 soat davomida bir tonna PET-plastikning 90 foizini parchalagan. Qayta ishlangan plastikdan tayyorlangan idishlar sifatiga qaraganda original partiyasidan farq qilmagan. Bir tonna plastmassani qayta ishlash uchun zarur bo‘lgan fermentning narxi birlamchi plastmassa narxining atigi 4 foizini tashkil etgan.