Hindistonda 54,5 mln yil muqaddam yashagan eng sodda primatning qoldiqlari topildi

54,5 million yil muqaddam yashagan hamda evolyutsiyaning keyingi ikki shoxobchasiga boshlanma bergan eng qadimgi va sodda primat qoldiqlari Hindiston g‘arbidagi Gujorat shtatidan topildi. Bu haqda “TASS” xabar bermoqda.

Ko‘mir konining navbatdagi qatlamini qazib ochish paytida ishchilar kichik hajmli mavjudotning skelet qoldiqlarini topib oldi. 25 ta mayda suyaklar to‘planib, xalqaro paleontologlar jamoasiga taqdim etildi. Garxval universiteti, Vayda Himalay geologiyasi instituti va Chandigarx universiteti, shuningdek, AQShning Jon Xopkins nomli universiteti xodimlaridan iborat jamoa qoldiqlarni o‘rganib chiqib, ular 54,5 million yil muqaddam yashagan jonivorga tegishli ekanligini aniqladi.

Ilgari eng qadimgi primatlar deb Teilhardina hisoblanar edi — ularning eng qadimgi qoldiqlari 56 million yil oldingi arxeologik qatlamlardan topilgan. Lekin yangi topilgan primat qoldiqlari unga nisbatan primitivroq ekanligi aytilmoqda.

Ekspertlarning fikricha, ushbu primatning avlodlaridan bugungi kunga qadar ma’lum 400 dan ortiq turdagi primatlar kelib chiqqan.

“Bu g‘alati tuyulishi mumkin, lekin pra-primatlar ushbu turkum ikki asosiy guruhga bo‘linganidan keyin ham mavjud bo‘lgan ekan. Shu paytga qadar dunyoning qayeridan topilishidan qat’iy nazar, primatlarning suyaklari bugungi kunga qadar mavjud ikki kenja turkum — ho‘lburunli primatlar (Strepsirrhini) va quruqburunli primatlar (Haplorhini) kenja turkumlaridan biriga mansub bo‘lar edi. Ammo Gujorat topilmasi hech bir turkumga oid emas. Shu bois aynan shu mavjudot primatlarning ikki tarmog‘ining ajdodi, degan xulosaga kelish mumkin”, — dedi Jon Xopkins universiteti vakili Kennet Rouz.

Olimlar skelet qoldiqlari asosida “barcha maymunlar bobosi”ning tashqi ko‘rinishini tiklashga erishdi. Ma’lum bo‘lishicha, u 150–300 gramm vaznli (kalamush hajmiga teng) mavjudot bo‘lib, tashqi jihatdan bugungi lemurlarga o‘xshab ketgan. Ko‘zlari katta, qisqa burunli jonivor daraxtlarga chiqib yurgan. Ushbu daraxtlarning qoldiqlari ko‘mir konini shakllantirgan — qoldiqlar aynan shu kondan topildi.