So‘nggi vaqtlarda o‘zbek futboli turli tanqidlarga uchramoqda. Mazkur sohaga hukumat tomonidan katta e’tibor qaratilayotgan bir vaqtda futboldagi mag‘lubiyatlarning davom etayotgani muxlislarning ham, muxbirlarning ham noroziligiga sabab bo‘lmoqda. Uff.uz saytida shunday jurnalistlardan birining tanqidiy fikrlari omma e’tiboriga taqdim etildi.
Qarg‘a qarg‘aning ko‘zini cho‘qimaydi
Xalqimizning ushbu maqoli bugungi o‘zbek futboliga juda mos tushadi. Nega? Bugun sizlar bilan shu haqida gaplashmoqchimiz. O‘ylaganlarimni tushuntirib berishga harakat qilaman.
Xato va kamchiliklar uchun oldindan uzr so‘rayman. Biz futbolimizda jiddiy islohatlar olib borish shartligi haqida tinmay gapiryapmiz, gapiryapmiz, lekin o‘zgarishlar yo‘q. Sababi, biz gapiraverganimiz bilan mas’ul shaxslar qimirlamasa, bundan hech qanday naf yo‘q. O‘ylab qarasak, buning jiddiy sabablari bor ekan.
Kelishilgan o‘yinlar doim bo‘lgan, bo‘laveradi ham, faqat...
Faxriy futbolchilarimiz bilan gaplashib qolsak, kelishilgan o‘yinlar Sobiq Ittifoq davrida ham bo‘lganligini, ammo hozirgidan farqli ravishda o‘sha kezlarda odatda yuqoridan buyruq bo‘lsagina jamoa majburiy ravishda mag‘lubiyatga uchragan yoki hakamlar tomonidan “o‘ldirilgan” ekan. Mustaqillik yillarining dastlabki mavsumlari bilan hozirgisini ham solishtirib bo‘lmaydi. Chunki aytishlaricha, oxirgi besh-olti yilda bunday o‘yinlar soni juda ko‘payib ketgan. Hatto birinchi ligada ham.
Vaholanki, hatto o‘n yillar muqaddam ham quyi ligamizda haqiqiy jang ketardi. Oliy ligamizda o‘sha paytlardayoq kelishuvlarning ko‘payish jarayoni boshlangandi. Hozir shunchaki sahnalashtirilgan janglarni ko‘ryapmiz. Shundan ko‘rinib turibdiki, kelishilgan o‘yinlar barcha davrlarda bo‘lgan, kerak bo‘lsa, barcha davlatlarda ham bor, faqat bunday uchrashuvlar sonini kamaytirish shart, chunki bu kabi illatlarni ildizi bilan qo‘porib tashlash juda mushkul. Buning uchun yillar kerak bo‘ladi, agar shunda ham uddalashning imkoni bo‘lsa?!
Terma jamoamiz Osiyo o‘yinlarida muvaffaqiyatsizlikka uchragach, kelishilgan o‘yinlar haqidagi gap-so‘zlar urchib ketdi. Oliy liganing deyarli har bir uchrashuvidan keyin murabbiylarga shu kabi ma’nodagi savollar berilmoqda. Kimdir umuman yo‘q desa, boshqasi bilmayman deb qutilmoqda. Vaholanki, kasbdoshlarim ham murabbiylardan bundan ortig‘ini kutayotgani yo‘q. Maqola yozishimga turtki bo‘lgan asosiy masala shuki, bir hafta muqaddam “Sport” telekanalining “Futbol sharhi” ko‘rsatuvida ishtirok etib, o‘z fikrlari bilan o‘rtoqlashgan O‘zbekiston Futbol Federatsiyasining futboldagi halollikka javobgar mas’ul kotibi Ahrol Inoyatov quyidagilarni gapirdi: “Internetlarda ham ko‘rdik, o‘qidik, eshitdik. Kelishilgan o‘yinlar haqida aytganlar isbotlab bersin. Isbotlab berishga kelganda isbotlab bera olmaydi”.
Shu yerda bir savol tug‘iladi. Xo‘p, jurnalistlar kelishilgan o‘yinlarni isbotlab beradigan bo‘lsa, O‘FF qoshidagi bu qo‘mitaning nima keragi bor? Agar O‘zbekistonda kelishilgan o‘yinlar yo‘q deydigan bo‘lsak, qo‘mitani tashkil etishdan nima maqsad? Qani bu yerdan mantiq? Qaysi mamlakatda jurnalist bunday ishlarni ochib berganini ko‘rgansiz? Jurnalist muammoni ko‘rsatib beradi, uni yechish bilan tegishli idoralar va mas’ul shaxslar shug‘ullanadi. Nega yurtimizda hali ham OAVga hurmat ko‘zi bilan qarashmaydi? Buning sababi bitta? Qarg‘a qarg‘aning ko‘zini cho‘qimaydi. Agar jurnalistning gapini olib, kelishilgan o‘yinlar haqida tekshiruvlarni boshlashsa, o‘zlarini kursisi qimirlab qolishi mumkin. Nimani nazarda tutayotganligimizni tushungan bo‘lsangiz kerak.
OAV bir necha yillardan buyon o‘zbek futboli muammolarini ko‘rsatib kelmoqda. Qani o‘zgarish? Oliy liganing saviyasini ko‘rib turibmiz, birinchi liga umuman esdan chiqib ketdi. Poydevorimiz bo‘lgan bolalar futboli rasmiyatchilik uchun o‘tkazilmoqda. Maktab rahbarlari mamlakatda o‘zi boshqarayotgan dargohning nomi chiqishi uchun murabbiylardan natija talab qilmoqda. Ular natijaga erishib, rahbarining olqishini olish uchun qo‘lidan kelgan barcha ishlarni amalga oshiryapti. Xullas, hammasi insonlarning rivoji uchun, futbolning emas! Ya’ni, hamma issiq joyini sovutishdan qo‘rqadi!
O‘FFda ish boshlagan bu qo‘mitadan tez orada jiddiy o‘zgarishlarni kutmang. Biz, ya’ni OAV xodimlari oldin ham aytganmiz, yana qaytaramiz, kelishilgan o‘yinlarni ochib, ustida turganlarni jazolash bo‘yicha hukumatimiz darajasida ish olib borilmasa, biz gapirganimizning ham, O‘FFda qo‘mita ish boshlaganing ham foydasi yo‘q. Hammasi qog‘ozda qolib ketaveradi. Oynai jahonga chiqib olib bong uradiganlar esa bemalol biz futbolni rivojlantiryapmiz, deb maqtanib yuraverishadi.
Yuqorida ta’kidlaganimizdek, Ahrol aka boshchilik qilayotgan qo‘mitadan jiddiy bir o‘zgarishni kutmang. Shaxsan men bunga ishonmayman. Haqiqat shuki, agar ular rasman O‘zbekistonda hech bo‘lmasa bittagina kelishilgan o‘yinni ochib berishsa, qolgani zanjir kabi bir-birini quvib ochaveradi. Tabiiyki, bundan ko‘pchilik aziyat chekadi. Aniqrog‘i, hozirda bizning qahramonlarga aylanib qolgan shaxslar jabrdiydaga aylanib qolishi mumkin.
Kerak bo‘lsa, O‘FF yoki PFLning o‘zida ko‘plab shaxslar bu zanjirdan joy olish ehtimoli bor. Shunday ekan, futbolimizda katta o‘zgarishlar bo‘lishiga ishonish qiyin. Aytingchi, kim o‘z o‘rnini sovutishni istaydi? Hech kim! Hukumatimiz tomonidan futbolimizga katta sarmoya ajratilayotgan bir vaqtda tayyor pulni cho‘ntagiga solib, ishlatishdan osoni bormi?
Furqatbek Nishonov
Izoh (0)