Қиёмат соати миллари 1 сония олдинга сурилди. “Ядровий ярим тун”гача 89 сония бор

Ядро таҳдиди билан боғлиқ кескинлик даражасини акс эттирувчи Қиёмат куни соати бир сонияга ўзгартирилди ва энди уларнинг миллари “Ядровий ярим тун”гача 89 сония қолганини кўрсатмоқда. Янгиланган соат тақдимоти 28 январь куни ташкилотнинг Bulletin of the Atomic Scientists журнали томонидан эфирга узатилди.

Дунё бутун инсониятга таҳдид солаётган экзистенциал хавф-хатарларга қарши курашда етарлича тараққиётга эришмаган. Шунинг учун биз соатни олдинга суряпмиз, деди журналнинг фан ва хавфсизлик кенгаши раиси Дениел Холс.

Унинг таъкидлашича, соат милларини олдинга суриш — бу сигнал ва огоҳлантириш, чунки дунё аллақачон ядровий можарога яқинлашиб қолган. Ҳозирда соат “Ядровий ярим тун”га рекорд даражада яқинлашганини кўрсатмоқда.

2023 йил 24 январь куни соат ярим тунгача 90 сония бўлган вақтга ўрнатилган эди. Орадан бир йил ўтиб, 2024 йил 23 январда милларнинг ушбу ҳолати ўзгаришсиз қолдирилди. 2022 йилда “Қиёмат куни соати” ядровий можарога 100 сония қолганини кўрсатган.

“Атомчи олимлар бюллетени” ташкилоти 1945 йилда ташкил этилган. Иккинчи жаҳон уруши тугагандан сўнг Чикагодаги атомчи олимларнинг мақолалари чоп этилган Америка журнали ноширлари илмий ҳамжамиятга глобал хавфсизликни сақлаш учун курашда бирлашишни таклиф қилган.

Ташкилот дунёдаги вазиятни 1991 йилда — Совет Иттифоқи Коммунистик партияси Марказий қўмитаси бош котиби Михаил Горбачёв ва АҚШ президенти Жорж Буш стратегик ҳужум қуролларини қисқартириш тўғрисидаги шартномани (SNВ-1) имзолаганларида энг барқарор деб баҳолаган. Ўшанда соат 23:43 ни кўрсатган.

Соатни қандай орқага қайтариш мумкин?

Ер юзидаги ҳар бир инсон ядровий қуроллар, иқлим ўзгариши, вайронкор технологиялар ва дунё ахборот экотизимининг кенг тарқалган коррупциясидан глобал фалокат эҳтимолини камайтиришдан манфаатдор. Бу таҳдидлар алоҳида ва уларни ҳеч бир халқ ёки етакчи назорат остига ололмайди.

“Бу умумий таҳдидлар умумий ҳаракатни талаб қилади, деган умумий эътиқодда биргаликда ҳаракат қиладиган лидерлар ва давлатларнинг вазифасидир. Биринчи қадам сифатида дунёнинг учта етакчи кучи — АҚШ, Хитой ва Россия келтириб ўтилган глобал таҳдидларнинг ҳар бири бўйича жиддий мулоқотни бошлашлари керак. Юқори даражада бу уч мамлакат ҳозир дунё дуч келаётган экзистенсиал хавф учун жавобгарликни ўз зиммасига олиши керак. Улар дунёни фалокат ёқасидан қайтариш имкониятига эга. Улар буни аниқ ва жасорат билан ва кечиктирмасдан қилишлари керак.