Ўзбекистон, Тожикистон ва Қозоғистонда ҳавонинг кескин совиши пиёз ҳосилига таъсир қиладими?

EastFruit экспертлари Қозоғистон, Ўзбекистон ва Тожикистонда ҳавонинг кескин совиб кетиши пиёз нархига таъсир кўрсатишини маълум қилди. 

Мутахассисларга кўра, ҳавонинг совиши март ойида ушбу мамлакатларнинг жанубий ҳудудларида йиғиб олинадиган пиёз, карам ва сабзи каби эртапишар сабзавотларнинг ҳосилига таҳдид солади. Бундан ташқари, донли мевалар ва ёнғоқлар ҳосилининг бир қисми ҳам хавф остида.

Мева-сабзавот бизнеси бўйича халқаро эксперт Бахтиёр Абдувоҳидовнинг таъкидлашича, сўнгги пайтларда минтақада ҳаво жуда иссиқ, жумладан, кундузи ҳарорат 20 даражадан ошиб кетган. Натижада, кўплаб ҳудудларда бодом аллақачон гуллашни бошлаган ва бошқа донли мевали экинларнинг дарахтларида куртаклар чиққан.

Бироқ яқин кунларда ҳатто Тожикистоннинг жанубий вилоятларида ҳам ҳарорат кескин совиб, 7-10 даражагача совиши кутилмоқда. Ўзбекистон ва Қозоғистонда эса вазият анча оғирроқ, республикаларда ҳаво ҳарорати кечаси минус 12-13 даражагача тушиши, кундузи эса совуқ давом этиши мумкин.

Шу билан бирга, мутахассиснинг фикрича, эрта пиёз аллақачон униб чиққан, бу эса ҳосилнинг бир қисмини йўқотишга олиб келиши мумкин. Иссиқ хоналарда сақланмаган пиёзлар ҳам зарар кўрмаслиги керак, дейди мутахассислар. Агроном Сергий Альбанинг фикрича, совуқ ҳароратнинг пиёзга таъсири ҳосилнинг ривожланиш босқичига боғлиқ.

“Агар пиёз ҳосили совуққа қадар олтидан ортиқ барг ҳосил қилган бўлса, у етишишда давом этиши мумкин”, — дейди у.

Latvijas dārznieks сабзавот етиштирувчилар уюшмаси мутахассиси ва EastFruit блогери Марите Гаилите совуқнинг пиёз экинларига таъсири пиёзнинг хилма-хиллиги ва гибридига, шунингдек, плантациянинг умумий ҳолатига боғлиқлигини айтди.

“Ўтган мавсум тажрибаси шуни кўрсатадики, эрта пиёз ҳосилининг бир қисми йўқолиши мумкин. Пиёзнинг сифати ҳам ёмонлашиши мумкин. Бундан ташқари, совуқлар кейинчалик ҳосилни йиғиш санасининг кечикишига олиб келади”.

Хулоса қилиб айтадиган бўлса, ҳавонинг совиши Марказий Осиёда пиёз бозоридаги кескинликни бир оз пасайтириши мумкин, республикаларда маҳсулот захиралари юқорилигича қолмоқда ва нархлар нисбатан паст. Эрта пиёз ҳосилининг бир қисмининг йўқолиши кутилмоқда, йиғим-терим саналарининг кечикиши эса омборда тўпланган маҳсулотларнинг катта захираларини сотишда қўшимча кунларга олиб келади.

Шунингдек, совуқ ҳаво мажбурий совитишдан ҳоли, ёпиқ жойларда сақланадиган пиёз экинларининг йўқолишини камайтиради. 

“Ҳар ҳолда, бу бозор учун ижобий бўлиб, аста-секин ўсиб бораётган пиёз нархининг барқарорлашишига таъсир ўтказади”, — дейилади хабарда.