Ўзбекистон Конституциясининг 46-моддасида пенсия ва нафақалар миқдорлари расман белгиланган энг кам истеъмол харажатларидан (МIX) кам бўлмаслиги ёзилган. Президент фармони билан 2024 йилнинг 1 февралидан бошлаб пенсияларнинг энг кам миқдорлари МIX миқдорига етказилди. Хўш, МIX миқдори ўзгариши қайси тоифа пенсионерларга таъсир кўрсатади?
2024 йил учун МIX миқдори 568 минг сўмдан 621 минг сўмгача (9,3 фоизга) оширилди. Жаҳон тажрибасида МIX кўрсаткичидан пенсия ва нафақаларнинг энг кам миқдорини белгилаш, камбағал оилаларга бериладиган моддий ёрдамларни кўрсатишда мезон сифатида фойдаланилади. Январда мамлакатдаги айрим турдаги пенсия ва нафақалар миқдори МIX миқдоридан пастроқ эди. 1 февралдан уларнинг миқдори МIX кўрсаткичига тенглаштирилди.
Минимал истеъмол харажатлари миқдорининг ўзгариши:
- энг кам миқдорида иш стажи тўлиқ бўлмаган чоғдаги 621 минг сўмдан кам ёшга доир пенсия олувчиларга;
- 621 минг сўмдан кам миқдорида боқувчисини йўқотганлик пенсиясини олувчиларга таъсир қилди. Яъни уларнинг пенсиялари миқдори 608 минг сўмдан 621 минг сўмга етказилди.
Пенсия жамғармаси берган маълумотларга кўра, президент фармони асосида 780 мингга яқин энг кам миқдорда пенсия олувчиларнинг пенсиялари 621 минг сўмга етказилган.
“Бунинг натижасида, Пенсия жамғармаси маблағлари ҳисобидан йилига 109,7 миллиард сўм ажратилади”, — дея маълум қилди жамғарма.
2024 йил 1 февралдан бошлаб қуйидаги нафақалар миқдори 608 минг сўмдан 621 минг сўмга оширилди:
- зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги фуқароларнинг ёшга доир нафақалари (74,9 минг нафар);
- боқувчисини йўқотганлик учун нафақа олувчиларнинг нафақалари (51,2 минг нафар);
- ўзгалар парваришига муҳтож ногиронлиги бўлган 18 ёшгача боланинг парвариши билан банд бўлган қонуний вакилнинг (68,4 минг нафар) парваришлаш нафақалари.
Ижтимоий ҳимоя миллий агентлигининг маълум қилишича, МIX миқдорининг оширилиши натижасида “Ижтимоий ҳимоя ягона реестри” ахборот тизими орқали қўшимча 63 минг нафар кам таъминланган оилага болалар нафақаси ва моддий ёрдам тайинланиши кутилмоқда.
МIX қийматини қайта кўриб чиқилиши натижасида жорий йил якунига қадар нафақалар учун давлат бюджетидан қўшимча 216 миллиард сўм маблағ йўналтирилади. Мазкур нафақаларни қайта ҳисоблашда фуқароларнинг мурожаати талаб этилмайди.
Эслатиб ўтамиз, президент Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон халқига йўллаган Янги йил табригида 2024 йилда иш ҳақи, пенсия, стипендиялар ва нафақалар миқдори оширилишини маълум қилган.
“2024 йил учун Ўзбекистон Республикасининг давлат бюджети тўғрисида”ги қонунда жорий йилги иш ҳақи, пенсиялар, стипендиялар ва нафақалар миқдорини, шунингдек, айрим хизматлар турлари бўйича тарифларни ошириш билан боғлиқ харажатлар учун қўшимча 9,5 триллион сўм ажратилиши белгиланган. Хусусан, 2024 йилда Пенсия жамғармасига 16 триллион сўм маблағ йўналтирилади.
Изоҳ (0)