• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12410.99
    • RUB158.38
    • EUR14237.89
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +41°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Бизнес

    Ўзбекистон иқтисодиётида айланаётган пулнинг оптимал даражаси қандай?

    Ўзбекистон иқтисодиётида айланаётган пул миқдорининг оптимал даражаси ўрганилди. Бу ҳақда Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти хабар берди.

    Фото: “Дарё”

    Иқтисодий барқарорликка эришиш, иқтисодий ўсишни рағбатлантириш ва инфляцияни пасайтириш зарурати ҳукуматлар ва марказий банклардан замонавий пул-кредит сиёсати воситасида пул массаси, кредит шартлари ва фискал сиёсатни синчковлик билан тартибга солишни талаб қилади.

    Бироқ Марказий Осиё мамлакатларида пул-кредит сиёсатини қатъийлаштиришга мойиллик айрим ҳолларда бизнес, айниқса, кичик бизнесда ликвидлилик инқирози хавфи туфайли инвестицион фаоллик ва иқтисодий ўсиш суръатларига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

    Пулнинг миқдор назарияси — пул массаси, пулнинг айланиш тезлиги, нарх ва ишлаб чиқариш ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқликни (МY=PY) ифодайлайди. 

    Классик мактаб вакиллари пул массасининг ҳар қандай ўсиши (М) инфляциянинг (P) ўсишига олиб келади, деб таъкидлайди. 

    Кейнс мактаби, ўз навбатида, нархларнинг ўзгариши биринчи навбатда иқтисодиётнинг муомаладаги пул миқдорини ўзлаштириш қобилияти (V) билан белгиланиши ва пул массасининг ўсиши (М) нархларга (P) ҳар доим ҳам таъсир кўрсатавермаслигини таъкидлайди. 

    Монетаристлар учун инфляция ҳар доим ва ҳамма жойда монетар ҳодисасидир (М). Банк мактаби намояндаларининг таъкидлашича, халқ ортиқча пулни (М) банкноталар кўринишида сақлашни хоҳламайди ва уни депозитга қўяди ва бу нархлар (P) ўзгаришига олиб келмаслиги мумкин.
     
    Сўнгги 10 йилда Ўзбекистон иқтисодиётининг монетизация даражаси ЯИМнинг 25-28 фоизини ташкил этган бўлса, шу даврда иқтисодий кўлами ва аҳолиси бўйича Ўзбекистон билан қиёслаш мумкин бўлган кўплаб ривожланаётган мамлакатларда монетизация ўртача 75-100 фоизга етган. 

    ЯИМнинг барқарор ва юқори ўсиш суръатларини таъминлаган ривожланаётган йирик ва ўртача катталикдаги мамлакатлар (йиллик ўртача 4-5 фоиздан юқори ўсган — Ҳиндистон, Хитой, Вьетнам, Индонезия ва бошқа бир қатор давлатлар) кўриб чиқилганда, уларнинг иқтисодиётида монетизация даражаси 150-180 фоизга етганлиги аниқланди. Бу эса Ўзбекистон реал сектори етарлича молиялаштирилмаганидан далолат бериши мумкин.

    Монетизация даражаси, инфляция ва инвестициялар динамикаси кўрсаткичларининг эконометрик таҳлили натижалари миллий иқтисодиётнинг монетизация даражасини ошириш учун инфляцион рисклар нуқтаи назаридан мақбул чегараларни аниқлаш ва унинг инвестицион фаоллик ҳамда иқтисодий фаолликка қандай таъсир қилишини аниқлаш имконини берди:

    • монетизация даражасининг 1 фоиз бандга ўсиши сўнгги йилларда асосий капиталга инвестициялар ҳажмининг 0,2 фоиз бандга ўсишига олиб келади (барчаси ЯИМга нисбатан фоиз ҳисобида);
    • инфляция таъсири ЯИМга нисбатан 43 фоизлик пул массаси чегарасигача сезиларли эмас, шундан кейин у 0,3 фоиз пунктига ошади;
    • агар иқтисодиётни бошқариш самарадорлиги бўйича Вьетнам ва Индонезия даражасига эришилса, монетизациянинг инвестициялар ўсишидаги ҳиссаси 0,2 фоиз банддан 7,3 фоиз бандга етади, инфляция эса 0,5 фоиз бандга камаяди.

    Асосий хулоса: Бошқарув самарадорлигининг ўртача даражаси шароитида иқтисодиётни монетизация қилишнинг ўсиши хўжалик юритувчи субъектларни инвестициявий кредитлашни кенгайтириш орқали амалга оширилиши инфляцион жараёнларнинг тезлашишига олиб келмайди. 

    Чунки бунда мавжуд ишлаб чиқариш қувватларини кенгайтириш ва янгиларини яратиш, иқтисодиётни диверсификация қилиш учун қўшимча имкониятлар яратилади. 

    Бу эса товар ва хизматларнинг умумий таклифини оширади, ишлаб чиқарувчилар ўртасидаги рақобатни кучайтиради. Шунинг учун нархлар ўсишини чеклайди.

    19.05.2023, 23:46   Изоҳ (0)   17414
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Шакар нархи пасайди: Ўзбекистон биржасида ўтган ҳафтадаги вазият қандай бўлди?

    17.05.2023, 15:40

    “Foton” заводини хусусийлаштириш жараёни бошланди

    17.05.2023, 15:00

    “Ўзтрансгаз” биринчи чоракда 2,5 трлн сўм зарар кўрди

    03.05.2023, 00:37

    Пахта ёғининг нархи пасайди: Ўзбекистон биржасида ўтган ҳафтадаги вазият қандай бўлди?

    02.05.2023, 22:55

    Samsung ходимларига корпоратив қурилмаларда ChatGPT’дан фойдаланишни тақиқлади

    02.05.2023, 15:40

    Россиялик миллиардерларнинг бойлиги 16,35 миллиард долларга ўсди — Bloomberg

    01.05.2023, 20:35
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Click & Смарт Business (собиқ УЗКАССА): бизнес муваффақияти ва мижозлар қулайлиги учун ҳамкорлик


    Paynet хизматлари энди Kapitalbank банкоматларида мавжуд


    American University of Technology (AUT)  28 июнь - Очиқ эшиклар кунига таклиф этади


    “Wyndham Garden Чарвак” курорт мажмуаси қурилиши қандай кечаётганини кўрсатди


    Тошкент шаҳар ҳокимлиги кўмагида 2025 йил 2-4 октябрь кунлари CAEx HoReCa & UzFPT кўргазмаси бўлиб ўтади


    "Эcо Expo Central Асиа 2025" доирасида халқаро экологик ташаббуслар бирлашмоқда


    BYD Astana Motors расмий дилерлик тармоғи Тошкентдаги барча бешта дилерлик марказида "Бест Буй Дай" тадбирини ўтказади


    Оқтепа Лаваш “Калмар ўйини” асосида Далгона Боксини чиқарди


    Анорбанк ва Beelab Ўзбекистон рақамли банкинг бозорида ҳамкорлик ўрнатди


    AKFA Group “AKFA Medline Social” номли тиббий стартап қурилишини бошланганини эълон қилди 


    “S&P” Ўзбекистон Миллий Банкининг рейтинг прогнозини “ижобий”га кўтарди 


    Ўзбекистон терма жамоасининг дунёдаги энг йирик спорт тадбирига чиқиши Kia брендининг мавқеини янада мустаҳкамлашга хизмат қилади 


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    “Микрокредитбанк” АТБ IX Германия-Ўзбекистон бизнес форуми доирасида ОДДО БҲФ банк билан 50 миллион долларлик шартнома имзолади

     

    Тавсия этамиз

    Вашингтон Теҳронга қарши ҳарбий кампаниядан Хитой ва Россияни жиловлашда фойдаланмоқчими? Минтақамизни нималар кутади?

    19 июн, 22:05

    Челябинскка қулаган метеорит — 540 килоли осмон жисми қандай топилган эди?

    19 июн, 13:31

    Қарийб ярим асрлик меҳнат ёхуд Эронни нима ракета державасига айлантирди?

    18 июн, 20:05

    Раддияга раддия: “Юксалиш” ҳаракати ва “Ўзсувтаъминот” АЖ бир-бирини ёлғон маълумот тарқатишда айбламоқда

    17 июн, 00:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Ўзбекистонда беш ойда қанча енгил автомобиль ишлаб чиқарилгани очиқланди

    Ўзбекистон | 24 июн, 18:10

    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда

    Реклама | 24 июн, 18:00

    Нима учун қуёшга узоқ вақт қараш мумкин эмас?

    Лайфстайл | 24 июн, 17:55

    Лионель Месси 38 ёшда: кичик Росариодан Майамигача бўлган саёҳат

    Спорт | 24 июн, 17:51

    Тошкентда жиноят содир этгани учун қидирувга берилган қанча шахс ушлангани очиқланди

    Ўзбекистон | 24 июн, 17:40

    Том Круз ва Бред Питт ўттиз йиллик адоватдан сўнг дўстлик ришталарини тиклади

    Кино | 24 июн, 17:30

    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди

    Реклама | 24 июн, 16:30

    Мўғулистонда Шавкат Мирзиёевни расмий кутиб олиш маросими бўлиб ўтди (фото)

    Ўзбекистон | 24 июн, 17:24

    Тошкентдаги кўчалардан бири 5 кунга автомашиналар ҳаракати учун ёпилади

    Ўзбекистон | 24 июн, 17:15
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.