«Миллион»нинг Украинадаги уруш кулгига олинган саҳна кўриниши танқидга учради. Кулги жамоасининг концерти тегишли ташкилотлар назоратидан ўтказилганмиди?

Ижтимоий тармоқларда «Миллион» жамоасининг шу йилнинг май ойида ўтказилган концерт дастури кўплаб муҳокамаларга сабаб бўлмоқда. Аслида бу жамоага билдирилаётган танқидлар янгилик эмас. Чунки аввалги дастурлари ҳам кенг жамоатчилик муҳокамаларига сабаб бўлганди. Украина ва Россия уруши ҳақида тайёрланган саҳна кўриниши сабаб жамоа нафақат савиясизликда, балки ўзга миллат ва давлат фуқароларининг устидан кулишда айбланмоқда. Саҳна кўринишида ўзбек мухбири репортаж тайёрлаш учун уруш майдонига бориши ва у ерда тижоратчи ҳамюртини учратиб қолиши акс эттирилган. Ўзбекистонлик мухбир уруш вақтида ҳам олди-сотди билан шуғулланаётган ҳамюрти билан суҳбатлашади. Мухбирнинг репортажини бошловчи Даврон Кабулов олма еб кузатиб ўтиради.

Украинада аёллар зўрланаётган, болакайлар бомбалар остида бурда-бурда бўлаётган бир пайтда, ўзбек шоуменлари ўзларининг бачкана чиқишлари билан бу фожиани кулгига олишмоқда. Яна «Халқлар дўстлиги» санъат саройида!

Бу концертни кўриб ҳеч ҳайрон бўлмадим: бизнинг боримиз шу! Украинага эртага атом бомбаси ташланса, шуни ҳам бачкана аския қиламиз. Нурланган Украинада қурут, қовун ва «семичка» сотаётган ўзбекни кўрсатамиз, — деб ёзилади Facebook тармоғига жойланган постда.

Пост эгаси нафақат жамоа аъзоларини, балки уларнинг хатти-ҳаракатларига кулиб, оддий қабул қилаётган томошабинларни ҳам кескин танқид қилган. Пост якунида Маданият вазирлиги ва «Ўзбекконцерт» давлат муассасаси назоратни қўлдан чиқаргани ҳақида ҳам ёзиб қолдирилган. Ушбу постга кўплаб ижтимоий тармоқ фойдаланувчилари ўз муносабатларини билдириб, бундай вазиятдаги давлатнинг устидан кулиш нафақат сиёсатга, балки инсонийликка ҳам тўғри келмаслигини таъкидлаб ўтишган.

Сир эмаски, жамоанинг ҳеч бир концерт дастури эътибордан четда қолмайди. Концерт чипталари ҳам, интернетга жойланган видеоларга бўлган талаб ҳам ҳамиша юқори. Муҳокамаларга сабаб бўлган сўнгги дастур ҳам қисқа вақт ичида YouTube тармоғида 19 миллион марта томоша қилинди.

Хўш, интернет фойдаланувчиларининг эътирозига сабаб бўлаётган саҳна кўриниши тегишли ташкилотлар томонидан ўрганилганми ва, умуман, қизиқчиларнинг концерт дастурларини ўтказишда қандай талаблар бор? Шу каби саволларга жавоб олиш мақсадида «Ўзбекконцерт» давлат муассасаси матбуот котиби Аббос Эргашев билан боғландик.

Кейинги вақтларда бу каби мурожаатлар кўпайиб кетган. Масалан, бугуннинг ўзида тўртта мурожаатда «Миллион» жамоасидаги Украина ва Россиядаги вазиятга бағишланган саҳна кўриниши борасидаги танқидий фикрларни эшитдим. Афсуски, «Нега назорат қилмаяпсизлар?» деган эътирозлар кўп бўляпти.

2020 йилнинг 24 августдаги ПФ-6044-сон фармонининг 2-иловасига мувофиқ концерт-томоша тадбирига  бериладиган бир марталик рухсатнома, оммавий тадбирларга рухсатнома ва халқаро ва умумдавлат тадбирларига рухсатномани келишиш бирлаштириш орқали бекор қилиниб, 2021 йил 1 январдан оммавий тадбирларга рухсатнома бериш тизими ташкил этиш қайд этилган.

«Лицензиялаш, рухсат бериш ва хабардор қилиш тартиб-таомиллари тўғрисида»ги 2021 йил 14 июлдаги (ЎРҚ-701-сон) Ўзбекистон Республикаси қонуни асосида «Махсус электрон тизим орқали айрим рухсат этиш хусусиятига эга ҳужжатларни бериш тартиб-таомиллари тўғрисидаги ягона низоми» билан оммавий тадбирларни ўтказиш учун рухсатноманинг паспорти асосида Ички ишлар вазирлиги ваколатли орган сифатида белгиланган.

Яъни «Ўзбекконцерт» давлат муассасаси аввалгидек концертолди ёки томоша вақтида етарли даражада назорат қилолмаяпти. Томоша ўтганидан кейин ижодкорларга тушунтириш ишлари олиб борилади, аммо концерт ўтказиб бўлинганидан кейин бунинг аҳамияти у қадар сезилмайди.

Аксарият қизиқчиларнинг тақлидлари, шеърий пародиялари қанчалик кулгили бўлмасин, кишига эриш туюлади. Негаки, бу эҳтирослар сохта, тўқилган, аниқроғи, ўзгаларни чалғитиш, миямизнинг кулгига бўлган табиий эҳтиёжларини енгилгина қондириш учун намойиш этилаётгандек таассурот уйғотади.

Саҳнада 4 минг кишига қилинаётган ҳаракатнинг ножўя таъсири миллионлаб инсон заҳарлашига ёки, айниқса, ёшларнинг маънавий бузилишига олиб келмоқда.

Маълумот учун: ички ишлар органлари томонидан оммавий тадбирларга бериладиган рухсатномада ташкилотчи ариза беришдан аввал «Халқлар дўстлиги» санъат саройида режалаштирилаётган концерт дастурларини ва сценарийсини кўриб чиқиши ва сарой раҳбари томонидан тасдиқлаши белгиланган.

Лекин ушбу сарой директорлари концерт дастурини кўриб чиқиб ўзгартиришга ёки малакали мутахассисларни олиб келиб концертга тайёргарлик кўришда ва ҳар кунлик ўтадиган концерт дастурининг рэпертуарини назоратга олишнинг имконини қилолмаяпти.

Бу ваколат Ички ишлар вазирлигига ўтгани боис «Ўзбекконцерт» давлат муассасаси ижодкорларга фақатгина тушунтириш ва тавсиялар бериш ишлари билан кифояланмоқда, — дейди «Ўзбекконцерт» давлат муассасаси матбуот котиби Аббос Эргашев.

Масалага янада ойдинлик киритиш мақсадида маданият вазирининг матбуот котиби Орифжон Файзиев билан ҳам боғландик.

Айни кунларда Маданият вазирлиги концертларни назорат қилиш ва уларга бир марталик рухсатнома бериш ваколатини «Ўзбекконцерт» давлат муассасасига қайтариш бўйича лойиҳа ишлаб чиққанмиз. Бу ваколат 2020 йилда «Ўзбекконцерт»дан олиниб, маҳаллий ҳокимиятлар, Ички ишлар вазирлиги ва сарой маъмуриятига берилган.

Амалдаги фармонга мувофиқ, Ички ишлар вазирлиги ҳудудий бошқармалари ва маҳаллий ижроия ҳокимиятлари концерт дастурлари ва сценарийсини кўриб чиқиш, рэпертуарининг ғоявий бадиий даражасини баҳолаш, ижрочиларнинг чиқишларида улар томонидан ножоиз хатти-ҳаракатларга, жумладан, томошабинларга салбий таъсир кўрсатувчи хатти-ҳаракатларнинг олдини олишга масъул ҳисобланишади. Шу боис уларни мониторинг қилишнинг имкони бўлмаяпти.

Илгари хонанда ва қизиқчилар концерт беришдан аввал дастур сценарийсини «Ўзбекконцерт»га тақдим этарди ва барча жавобгарлик муассасага бериларди. Ҳозир бу ваколат «Ўзбекконцерт»да бўлмаганлиги учун концертларда менталитетимизга тўғри келмайдиган ҳолатлар тез-тез учраяпти.

Ўзбекистон ҳамиша тинчлик тарафдори бўлган. Шу боис Маданият вазирлиги концерт томошаларда у ердаги вазиятни ёритиш ёки ўз муносабатини билдиришига мутлақо қаршимиз. Ҳамюртларимизнинг фикрлари мутлақо асосли ва танқидлар ўринли эканлигини инкор этмаймиз., — дейди Маданият вазирининг матбуот котиби Орифжон Файзиев.

Амалдаги қонун бўйича Маданият вазирлиги концертлар учун бир марталик рухсатнома беролмас, аммо хонанда ва кулги жамоаларини огоҳлантириши мумкин-ку. Санъат ва маданият вакилларини назорат қилиш шу вазирликнинг асосий вазифаларидан бири ҳисобланишини ҳам унутмаслик лозим. Бу эътирозга маданият вазирининг матбуот котиб Орифжон Файзиев қуйидагича муносабат билдирди.

Вазирлик томонидан бу каби ҳолатларнинг олдини олиш учун керакли чора-тадбирлар кўрилади. Аммо бир нарсада такрор ва такрор панд еяпмиз. Яъни концертлар ўтиб кетганидан кейин вазирликка тош тегяпти.

Биз концерт рэпертуари ва сценарийсидан хабардор эмасмиз. Сўрайдиган бўлсак, ҳуқуқий ваколатимиз йўқ. Концерт ўтганидан кейин эса халқ дашномлари тўғри вазирлик зиммасига тушяпти. Шу боисдан айни кунларда ҳуқуқий ваколатимизни қайтариб олиш чора-тадбирларини кўряпмиз, — дейди маданият вазирининг матбуот котиби Ориф Файзиев.

Аслида ўтказиладиган ҳеч бир концертни Маданият вазирлиги ва «Ўзбекконцерт» давлат муассасасининг иштирокисиз тасаввур этиш қийин. Тошкент шаҳар ҳокимияти матбуот хизматининг мутахассиси Шерзод Абдуллаев бу борада қандай фикрда эканлигига ҳам қизиқиб кўрдик. Ҳокимлик шу йилнинг май ойида ўтказилган «Миллион» кулги жамоасининг концерти сценарийси билан танишганми, нега ундаги саҳна кўринишларга эътироз билдирмаган?

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил, 22 февралдаги 86-сон қарорига мувофиқ оммавий тадбирларни ўтказиш учун рухсатнома фақатгина Ички ишлар вазирлиги бериш ҳуқуқига эга. Керакли ҳужжатлар фақатгина ваколатли органга топширилади, — дейди Шерзод Абдуллаев.

 

Масалага Тошкент шаҳри ҳокимлиги номидан фикр билдирган мутахассис Шерзод Абдуллаев концертларни ҳокимлик назорат қилмаслигини таъкидлагач, Тошкент шаҳар Ички ишлар бошқармаси ахборот хизмати бошлиғи Нилуфар Исахонова билан боғландик.

«Миллион» жамоасининг эътирозларга сабаб бўлаётган концерт дастури май ойида ўтказилган. Шу йилнинг 1 майидан бошлаб, концертлар учун бир марталик рухсатнома бериш Ички ишлар органига ўтказилган.

Аммо ташкилотчи аризани концерт ўтказилишидан 30 иш куни аввал Ички ишлар органига тақдим этиши керак. Шу боис Тошкент шаҳар ички ишлар бошқармаси томонидан уларнинг сценарийси, рэпертуари ўрганилмаган, — дейди Тошкент шаҳар Ички ишлар бошқармаси ахборот хизмати бошлиғи Нилуфар Исахонова.

Хуллас, «Миллион» жамоасининг концерт дастурини ким назорат қилган, деган саволга ҳеч бир ташкилот аниқ жавоб беролмади. Бу — оммавий концерт-томошаларини ўтказишда қонунда белгиланган тартибда иш кўрилмаётганини ифодалайди. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 22 февралдаги 86-сон қарорига мувофиқ концерт-томошаларини ўтказишда нималарга эътибор берилиши аниқ кўрсатилган.

«Миллион» жамоаси сардори Даврон Кабуловнинг бу борадаги фикрларини ўрганиш учун у билан боғланишга ҳаракат қилдик. Афсуски, у бу ҳақда гапиришни истамади.