Нефть экспорт қилувчи давлатлар ташкилоти (ОPЕC)нинг баъзи аъзолари Россиянинг нефть қазиб олиш бўйича келишувдаги иштирокини тўхтатиб қўйишни кўриб чиқмоқда. Бу ҳақда Wall Street Journal хабар берди.
Бунга сабаб эса Ғарб санкциялари ва қисман Европа тақиқи Россиянинг нефть қазиб олиш қобилиятини пасайтира бошлагани ҳисобланади.
Келишув амалга ошса Саудия Арабистони, Бирлашган Араб Амирликлари ва нефть экспорт қилувчи мамлакатлар ташкилотидаги бошқа ўнлаб давлатлар Россиянинг ўрнини қоплаш учун ўзларининг нефть қазиб олиш ҳажмини оширишлари мумкин.
Бу эса ишлаб чиқарувчиларга АҚШдан кўра сезиларли даражада кўпроқ хом нефтни қуйиш учун йўл очиши мумкин.
Дунёнинг учта йирик нефть қазиб олувчи давлатларидан бири бўлган Россия ўтган йили ОPЕC ва тўққизта унга аъзо бўлмаган давлатлар билан ҳар ойда кўпроқ нефть қазиб олиш тўғрисида келишиб олган.
Бироқ унинг ишлаб чиқариш ҳажми бу йил тахминан 8 фоизга камайиши кутилмоқда. Россия бу четлатишга рози бўладими ёки йўқлигини аниқлаб бўлмади.
ОPЕC’нинг 13 аъзоси ва Россия бошчилигидаги 10 та ОPЕC’га кирмайдиган ишлаб чиқарувчилар пайшанба куни йиғилиб, иш ҳажмини кунига 432 000 баррелга оширишга келишишлари кутилмоқда. Улар биргаликда ўзларини ОPЕC+ деб аташади.
АҚШ ва Европа давлатлари бу келишув Украинадаги уруш пайтида нефть бозорини барқарорлаштириш учун етарли эмас, деб ҳисобламоқда.
Бу келишув нимани англатади?
Россия ОPЕC аъзоси бўлмаса-да, 2016 йилдан бери нефть қазиб олишни коалициядаги гуруҳ билан мувофиқлаштириб, жаҳон нефть ишлаб чиқаришининг ярмидан кўпини назорат қилади.Энди ОPЕC аъзолари, жумладан, Форс кўрфазидаги ишлаб чиқарувчилар картелининг асосий қисми Москва режалаштирилган ўсишларда иштирок этишни тўхтатиши кераклиги ҳақида баҳслаша бошладилар.
Ишлаб чиқариш камайган бўлса ҳам, Россия АҚШ ва Саудия Арабистонидан ташқари барча мамлакатларга нисбатан кўпроқ нефть ишлаб чиқаради.
Украинада уруш бошланганидан сўнг, дунёдаги энг йирик нефть ишлаб чиқарувчилардан бири бўлган Россиянинг нефть ишлаб чиқариш ва экспорт қилишни қийинлаштириб, таъминотни чеклаши мумкинлиги сабаб нефть нархи кескин кўтарилди.
Шу билан бирга, Европа Россиядан кема орқали келадиган барча нефть импортларини тақиқлашга рози бўлди. Германия бу йил Россия нефти импортини тўхтатмоқчи, бу Россиянинг Европага нефть экспортининг 90 фоизини қоплаши мумкин.
Уруш бошланганидан бери нефть нархи бир баррель учун 100 доллардан ошиб кетди, декабрь ойининг бошида у бир баррель учун 70 доллардан камроқ бўлган.
Ўтган йилдан бери АҚШ ОPЕC ва бошқа йирик нефть ишлаб чиқарувчи давлатларни ишлаб чиқариш ҳажмини кўпайтириш орқали нархларнинг ўсишини камайтиришга ундаган.
Аввалроқ Европа Россия нефтидан воз кечишни бошлагани, қисман эмбарго жорий этилгани ҳақида хабар берилган эди.
Изоҳ (0)