Қозоғистон энергетика ва молия институти мамлакатда атом электр станциясини (АЭС) қуриш қийматини 8-10 миллиард долларга баҳолади. Бу ҳақда «Gazeta.ru» хабар бермоқда.
«ТАСС»" data-action="zoom" class="border lazyload" />
Қозоғистонда янги АЭСнинг қурилиши Россиянинг «Росатом» компаниясига бутун Марказий Осиё бўйлаб улкан электр энергияси бозорига кириш имконини беради.
Rosatom State Nuclear Energy Corporation асосчиси Россия президенти Владимир Путин ҳисобланади. Лойиҳанинг умумий қиймати 8-10 миллиард долларга баҳоланган.
Замонавий энергия блоклари Қозоғистонга мамлакат жанубий ҳудудларини электр энергиясидаги узилишлардан ҳимоя қилиш имконини беради. Россия учун бу станциянинг қурилиши Туркиянинг Akkuyu атом электр станциясини қуришдан анча фойдали эканлиги экспертлар томонидан айтилмоқда.
Москва ва Нур-Султон ўртасидаги атом меморандуми
Москвадаги музокаралар чоғида Россия ва Қозоғистон президентлари Владимир Путин ва Қосим-Жўмарт Тўқаев икки давлат ўртасидаги атом энергетикаси соҳасидаги ҳамкорликни муҳокама қилди. Учрашувнинг асосий натижаларидан бири Қозоғистон Энергетика вазирлиги ва «Росатом» давлат корпорацияси ўртасида қўшма меморандум имзоланиши бўлди.
Шартнома тажриба алмашиш ва қозоғистонлик мутахассисларни ўқитишни назарда тутади. Бироқ Тўқаев аввалроқ Москва билан энергетика соҳасидаги ҳамкорликдаги навбатдаги қадам янги АЭСни қуриш бўлиши мумкинлигини бир неча бор таъкидлаган эди.
Қозоғистонда БМ-300 атом электр станцияси ёпилган пайтдан бошлаб мамлакатда атом мактаби аста-секин йўқолди. Бироқ зарур база сақланиб қолмоқда, — дейди «Геоэнергетика» таҳлилий онлайн-журналининг бош муҳаррири Борис Мартсинкевич.
2022 йил январь ойида Қозоғистон мамлакатнинг жанубий вилоятларини энергия билан таъминлашда муаммоларга дуч келди. Бу Сирдарё ИЭСда қисқа туташув натижасида юзага келган блокировка пайтида юз берди. Икки Марказий Осиё давлатини умумий энергетика тармоғи боғлаб туради. Бу эса Тошкентнинг Нур-Султондан энергияни мажбуран тортиб олишига олиб келди.
Мартсинкевичнинг таъкидлашича, ҳозирда мамлакатда шимолни жануб билан боғлайдиган электр узатиш линиялари етарли эмас.
Ҳозир Қозоғистон, Ўзбекистон ва Тожикистон ягона энергетика тизимида қолмоқда. Марказий Осиёнинг асосий муаммоси йирик дарёларнинг қуриши ҳисобланади. Авваллари Душанбеда электр қуввати узилиб қолгудек бўлса, ГЭС бор эди. Орол денгизининг аста-секин саёзлашиши ва музликларнинг қисқариши БМТнинг бутун минтақада сув танқислиги деб тан олишига олиб келиши мумкин. Бу ҳолда Қозоғистоннинг беш жанубий вилояти хавф остида қолади, — деб тушунтиради Мартсинкевич.
Шу сабабдан республикада янги АЭС қурилиши энергетика инқирозидан чиқишнинг идеал йўли бўлишини таъкидлади эксперт. Бундан ташқари, ушбу сценарийда Россия Марказий Осиёнинг улкан истеъмол бозорига чиқиш имкониятига эга бўлади.
Афғонистондаги электр энергиясининг 70 фоизи Ўзбекистондан келади. Қозоғистон, ўз навбатида, Тошкент билан синхрон энергия тизими орқали чамбарчас боғланган ва келгуси беш йил ичида ички истеъмол тақчиллигини бошдан кечиради, — дея таъкидлади эксперт.
Шу билан бирга, у «Росатом» учун Қозоғистондаги якуний истеъмолчилар бозорига тўғридан-тўғри кириш муҳимлигини таъкидлади. Бунга, хусусан, давлат корпорацияси Туркиядаги Akkuyu станциясида эришди. Бироқ Марказий Осиёнинг энергия салоҳияти Туркияникидан анча юқори.
Қайд этилишича, Ўзбекистонда электр энергиясига бўлган талаб ҳар йили 7 фоизгача ўсиб бормоқда. Қозоғистонда ҳам бу кўрсаткич 5-7 фоиз атрофида.
Аввалроқ Қозоғистон «Росатом» билан АЭС қуриш бўйича музокаралар олиб бораётгани ҳақида хабар берилган эди. Декабрь ойида Қозоғистон фуқаролари мамлакатда АЭС қурилишига қарши чиқишганди.
Изоҳ (0)