Уйқунинг яхши сифати жуда кўп нарсаларга боғлиқ бўлиб, уларга риоя қилмаслик доимий уйқусизликка, узоқ муддатли ва жиддий соғлиқ муаммоларига олиб келиши мумкин. Соғлом уйқуга нима халақит беради ва қандай салбий оқибатларга таҳдид солишини қуйида маълум қиламиз.
Фото: Marie Claire
Хона ҳарорати ва намлик
Қуруқ ҳавода бактериялар тезроқ кўпаяди ва тери сувсизланади. Умуман олганда, 15—23 даража ҳарорат танани дам олиш ва тиклаш учун оптимал ҳисобланади. Айниқса, иссиқ мавсумда хонани тез-тез вентиляция қилиш лозим. Махсус хона намлагич қуруқ ҳаво билан яхши курашади.
Ёруғлик
Ҳатто тунги чироқ ёки шам мелатонин ишлаб чиқаришга зарар етказиши мумкин. У «уйқу гормони» деб ҳам аталади. Унинг ёрдами билан антиоксидантлар ишлаб чиқарилади – соғлом бўлиш, тери ёш ва эластик бўлишига ёрдам берадиган моддалар. Шунинг учун қоронғилик тўйиб ухлашни ва жозибали бўлишни хоҳлайдиган ҳар бир кишининг дўстидир.
Шовқин
Ҳар қандай товушлар, табиийлардан ташқари, ухлаб қолишга тўсқинлик қилади, чунки улар мияни доимо ҳушёр бўлишга – вазиятни назорат қилишга мажбур қилади. Шунинг учун, шовқин ўртасида ухлаганда ҳам мия шунчаки дам олмайди.
Гаджетларнинг ёруғлиги
Монитор, телевизор, телефон экранининг кўк чироғи уйқуни ўғирлаб, гўзалликни ўлдиради. Уйқудан аввал журнал варақлаш ёки китобни ўқиш яхшироқдир.
Стресс
Бир тугмани босиш билан барча муаммо ва ҳолатларни ўчириш қийин. Уйқудан олдин уларни, албатта, ётоқхона деворларидан ташқарида қолдирилиши керак. Агар биз ётишдан олдин асабийлашиш, ҳал қилинмаган низолар, ишдаги ва оилада муаммолар бўлса, уйқусизликни ҳал қилиш мумкин эмас. Бундан ташқари, стресс юқори қон босими, иммунитетнинг пасайиши, депрессия ва эрта қаришни келтириб чиқаради.
Ортиқча овқатланиш
Ётишдан олдин ошқозон-ичак трактидаги юк, албатта, етарли уйқу бермайди. Энг ёмони, кечаси овқатланиш уйқу билан боғлиқ муаммоларни келтириб чиқариши мумкин, чунки ухламаслик кортизол гормонини чиқаради, бу эса очликни ҳис қилади.
Ётишдан олдин ортиқча жисмоний фаолият
Ётишдан олдин ортиқча, чарчатадиган фаолият зарарли. Спорт залида биз қўшимча 100 калория сарфланади. Гап шундаки, спорт асаб тизимини қўзғатади, кечаси эса фойдасиз.
Нотўғри уйқу позициялари
Агар ноқулай ёстиқда ухлаш ёки умуман ухламаслик, бошнинг ғайритабиий ҳолатида кучли қон оқими туфайли эрталабда шиш пайдо бўлади. Тўғри ҳолатда ухлаш ҳам муҳим: олимлар чап томонда ухлашни оптимал деб ҳисоблайди. Бу овқат ҳазм қилишни яхшилайди ва танадаги стрессни камайтиради, шунингдек, ухлаш вақтида тўғри нафас олиш ва хуррак отишдан қочиш имконини беради.
