Эндокрин тизими инсон танасида деярли барча ҳаётий жараёнларни тартибга солишда жуда муҳим рол ўйнайди. Ички секреция безлари гармонлар ишлаб чиқаради, бу жараённи бузилиши жиддий касалликларга олиб келади. Кўпчилик бошланғич даврда организмдаги ўзгаришларга бефарқ бўлади ёки чарчоқ, стресс ва бошқа ҳолатларга боғлаб, шифокорга мурожаат қилмайди. Касаллик кучайиб кетмасидан аввал эндокринолог шифокори билан маслаҳатлашиб, бошланғич давридаёқ даволаш ва салбий оқибатларининг олдини олиш зарур.
Эндокрин тизими касалликларининг белгилари:
Томоқ оғриғи
Ютинганда томоқда оғриқ, қичишиш, нарса тиқилгандек бўлиши, овоз тембрининг ўзгариши кузатилади. Бундай ўзгаришлар шамоллаш билан боғлиқ бўлмаса, тез-тез қайталанса, мунтазам кўринишга ўтса, бу қалқонсимон без патологияси бўлиши мумкин. Безнинг катталашиши ёки унда тугунчалар пайдо бўлиши ён атрофдаги тўқималар, нерв толаларининг сиқилишига олиб келади ва натижада шундай белгилар пайдо бўлади.
Сочларнинг фаол тўкилиши ёки тез ўсиши, кўпайиши
Аёлларнинг юзида тукларнинг кўпайиши, бошнинг олд қисмидаги сочлар сийраклашиши, тери қуруқлиги, қичишиш, ташқи таъсирга сезгирликнинг ошиши – бу жинсий безлар гормонал мувозанат бузилганлиги туфайли, эстрогенларнинг камайиши ва тестестероннинг кўпайганлигини билдиради.
Тана вазнининг кескин ўзгариши
Иштаҳанинг кескин ўзгариши, оғиз қуриши, ташналик, тез-тез пешобга чиқиш, оёқларнинг болдир қисмида оғриқ, увишиш пайдо бўлса, кўриш қобилияти пасайса, вазн кескин камая бошласа, қандли диабет касаллиги бошланган бўлиши мумкин. Қалқонсимон без фаоллиги ортса, иштаҳа очилиши, ичак ҳаракатининг кучайиши ва вазн йўқотиш аломатлари пайдо бўлади.
Асабийлашиш
Ҳаддан ташқари асабийлик, жиззаки бўлиб қолиш, кайфиятнинг тушунарсиз ўзгариши, тўсатдан кўз ёш қилиш, бирдан эйфория – хушчақчақ ҳолатга ўтиш эндокрин тизими патологияси билан боғлиқ бўлиши мумкин.
Диққатни жамлай олмаслик
Ҳатто одатий вазифаларга ҳам диққатни жамлай олмаслик, маълумотни секин қабул қилиш, уйқучанлик, кундалик ишларга эринчоқлик, бирор ишни қилолмаслик қўрқуви қалқонсимон без фаолиятининг пасайиши билан боғлиқ.
Умумий аломатлар
Терлашнинг кучайиши, тана ҳароратининг тез алмашинуви – исиб ёки совиб кетиш, бош оғриғи, юрак уриш ритмининг ўзгариши кузатилади.
Шифокор Хуршид Аъзамхўжаев тавсиялари асосида тайёрланди.
Изоҳ (0)