Кўриш аъзолари организмнинг исталган қисми сингари чарчаши мумкин. Бунинг бир неча сабаблари бўлиши ва турли оқибатларга олиб келиши мумкин.
Кўришларнинг зўриқиши бир қанча омилларга боғлиқ ва кўриш билан боғлиқ чарчоқнинг пайдо бўлиши қуйидаги белгилар билан намоён бўлади.
- дискомфорт ва кўзларнинг қуриши;
- қичишиш, санчиқ ва ачишиш;
- ёрқин ёруғликка юқори сезувчанлик ва кўзларнинг ёшланиши;
- кўз қизариши;
- кўз олдида парда ёки туман борлиги;
- объектларни аниқ кўришда қийинчилик пайдо бўлиши.
Компьютер ва планшетдан дам олмасдан фойдаланиш
Бугунги кунга келиб кўпчиликнинг ишини компьютерсиз тасаввур қилиб бўлмаслиги ҳеч кимга сир эмас. Ишлаб чиқарувчилар экрандаги ёруғлик табиий бўлишига ҳаракат қилиши ва бошқа қулайликлар яратишига қарамай, экран қаршисида узоқ ўтириш кўзларга салбий таъсир қилмай қолмайди. Зўриқишни камайтириш учун экрандан нигоҳларни олиб бошқа узоқ ва яқиндаги предметлар, иложи бўлса яшил дарахт ҳамда ўсимликларга бир муддат қараш керак. Мазкур машқ кўз мушакларини мустаҳкамлаб, дам олиш имконини беради.
Экран қаршисида тикилиб турганда киши одатдагидан 4 карра камроқ кўзларини очиб юмади (бу рефлектор жараён эса кўзларнинг намланиши учун муҳим саналади). Қуруқликнинг ҳис қилиниши дискомфортга олиб келади, кўзлар тез чарчайди. Компьютердан узоқ вақт давомида фойдаланиш оқибатида келиб чиқадиган барча муаммолар мажмуаси «компьютер кўриш синдроми» деб аталади. Кўришдан ташқари, бўйин билан боғлиқ муаммолар, ноқулай ўтириш ва вазият сабаб қадди-қоматнинг ўзгариши ҳам экран қаршисида узоқ ўтиришнинг салбий оқибатларидан саналади.
Нигоҳни доимий равишда экран ва клавиатураларга қаратиш аккомодатив астенопия — майда буюмларни илғаш қийинчилик туғдирадиган, фокусдаги қийинчиликлар сабаб ўқишнинг имконсиз бўлиши ва нафақат кўз, балки пешона ҳамда чакка соҳаларида оғриқ билан кечадиган кўзнинг патологик толиқишига олиб келади. Бу эса миопия (кўриш нуқсони; бунда яқиндаги нарсалар яхши, узоқдагилар эса хира кўринади) ва кўзларнинг қуриш синдромига олиб келади.
Ёруғликнинг етарлича бўлмаслиги
Иш жойининг етарлича ёруғ бўлиши жуда ҳам муҳим саналади, кўзларнинг зўриқишини камайтиради. Ёруғликда қорачиқлар кенгайгани, қоронғида эса кичрайгани сабаб қоронғи хонада компьютер экранининг ёрқинлиги кўзларни чарчатиб қўяди. Гап шундаки, қорачиқ кенгайиши учун 5 сония, қоронғига кўникиши учун эса 5 дақиқа керак бўлади. Бир қоронғиликка бир ёруғликка қараган кўзлар толиқади ва бошда оғриқ пайдо бўлади.
Йўл-йўлакай, метро ва автобусда китоб ўқиш
Қўлнинг сезилмайдиган даражада титраб ҳаракатланиши билан келиб чиқадиган фокуснинг доимий равишда ўзгариши кўзларнинг доимий зўриқишига олиб келади. Транспорт воситаси ҳаракатланганда тананинг қимирлаши ва силкиниш қўлларнинг сезилмас даражада ҳаракатланишига сабаб бўлади.
Оптикага бормасдан тайёр кўзойнак харид қилиш
Ҳатто қандай линза сизга тушишини 100 фоиз билган тақдирингизда ҳам тайёр харид қилинган кўзойнак сизга 100 фоиз тўғри келишига кафолат йўқ. Тайёр кўзойнаклар учун одатда бир хил оптик кучга эга линзалардан фойдаланилади, одамларнинг кўриши эса бир-биридан фарқ қилади. Айнан шу сабаб ҳам мутахассис тавсиясисиз харид қилган кўзойнаклар тақиб китоб ўқилганда, кўзлар тез толиқади. Узоқ вақт давомида бундай сифатсиз кўзойнакдан фойдаланиш эса вазиятни қийинлаштириб, кўриш қобилиятини янада ёмонлашишига ҳисса қўшади.
Шамоллатилмаган хона ва қуруқ хона
Қанчалик ғалати туйилмасин, ҳавонинг сифати кўзларга таъсир қилмай қолмайди. Қуруқ ҳаво, кучли шамол ва кондиционерли хонада кўзлар тез қурийди. Табиийки, бир муддатдан кейин дискомфорт, қуруқлик сезилади ва майда ёзув ва буюмларга фокус қилиш қийинлашади. Симптомларни камайтириш учун офтальмолог шифокорлар махсус кўз томчиларидан фойдаланишни тавсия қилади.
Изоҳ (0)