Баъзан биз шунчаки деб қабул қиладиган касалликлар оддий кўрингани билан кўплаб жиддий сабабларни олиб келиши, унинг ортида хавфли касаллик ривожланаётган бўлиши ҳам мумкин. Lifehacker саратоннинг ҳар доим ҳам эътибор берилавермайдиган аломатлари билан таништиради.
1. Кўкрак териси рангининг ўзгариши
Сут безларининг қаттиқлашиши ҳар доим ҳам саратон аломати бўлавермайди. Аммо ўзингизда қуйидаги симптомларни сезсангиз, шифокорга мурожаат қилинг:
- терининг тортилиб қолиши ёки қипиқланиши;
- кўкрак учининг ичкарига тортилиб қолиши;
- кўкрак учидан ажралмалар чиқиши;
- кўкрак ёки унинг бир қисмининг қизариши, тошмалар тошиши.
2. Қориннинг дам бўлиши
Агар ушбу аломат узоқ вақт давом этса ва қон кетиши ҳамда вазн йўқотиш билан биргаликда кечса, албатта, шифокор билан маслаҳатлашинг. Қориннинг доимий дам бўлиши йўғон ичак, кўкрак, ошқозон-ичак тизими, ошқозоности бези ёки бачадон саратонларининг белгиси бўлиши мумкин.
Бошқа аломатларни ҳам ҳисобга олган ҳолда гинеколог кўриги, қон таҳлили, маммография колоноскопия, компьютер томографияси ва УТТ (ультратовуш текшируви) каби қатор текширувлар амалга оширилади.
3. Ҳайз кунларидан бошқа кунларда қон кетиш
Ҳайз кунларидан бошқа кунларда қон кетиши турли сабабларга кўра юз бериши мумкин. Шунга қарамай эндометрий саратони учун текширувдан ўтиш зарур. Эндометрий — бачадон ичидаги шиллиқ қават.
Агар қон кетиши менопаузадан кейин кузатилаётган бўлса, зудлик билан шифокорга мурожаат қилинг.
4. Холлар
Агар холларингиз ранги, ҳажми ўзгараётган бўлса ёки сизда янги холлар пайдо бўлаётган бўлса, шифокор билан маслаҳатлашишни унутманг. Бу саратон касаллигининг умумий белгисидир.
5. Сийдик ва аҳлатдаги қон
Сиздаги ушбу аломат бир неча кун кузатилса, шифокорга мурожаат қилинг. Бу йўғон ичак саратонига олиб келиш мумкин. Сийдикдаги қон эса қовуқ ва буйраклар саратонининг илк аломатидир. Бироқ ваҳима қилишга ҳам шошилманг, бу қовуқ шамоллаши— цистит бўлиши ҳам мумкин.
6. Лимфа тугунларидаги ўзгаришлар
Лимфа тугунлари юмалоқ ёки овал шаклида бўлади. Улар орқали турли органлардан келадиган лимфа безлари ўтади. Одатда, улар юқумли касалликлар пайтида катталашади. Бироқ улар айрим саратон турлари, хусусан, лейкемия ва лимфомада шишиб, сезгир бўлиб қолади. Агарда шиш ва ўсма бир ойдан кейин ҳам ўтиб кетмаса шифокорга мурожаат қилинг.
7. Ютиниш қийин бўлиб қолса
Бу ҳолат камдан кам кузатилса, бунинг хавфли жойи йўқ. Лекин тез-тез ва қайт қилиш, вазн йўқотиш билан бирга кузатилса, томоқ, қизилўнгач ва ошқозон саратони учун текширувдан ўтиш зарур.
8. Вазн йўқотиш
Кўплаб аёллар ортиқча вазндан халос бўлишни орзу қилади. Аммо сиз парҳез ва машқларсиз ҳам вазнингизни йўқотаётган бўлсангиз, бу муаммо. Айниқса, йўқотилган вазн беш килограмдан ошиб кетса.
Кўп ҳолларда бу ҳолат саратон билан боғлиқ эмас. Унинг сабаби стресс ёки қалқонсимон без касалликлари бўлиши мумкин. Лекин саратон ҳам бундан мустасно эмас: ушбу ўзгаришлар ошқозон ости бези, йўғон ичак, ошқозон ҳамда ўпка саратонида кузатилиши мумкин.
9. Жиғилдон қайнаши
Ушбу аломатлар кўпинча ортиқча овқатланиш, спиртли ичимликларни кўп ичиш, стресс ёки учала сабабдан ҳам келиб чиқади. Бундай ҳолатда овқатланиш режимингизни ўзгартиринг ва бир-икки ҳафта кутинг, шунда ҳам ўзгариш рўй бермаса, шифокорга мурожаат қилинг.
Тез-тез кузатиладиган жиғилдон қайнаши — ошқозон ва томоқ саратони белгиси. Жиғилдон қайнаши саратон туфайли кузатилмаётган бўлса ҳам, у қизилўнгач шиллиқ қаватига зарар етказиши ва Баррет қизилўнгачи деб номланган касалликни келтириб чиқариши мумкин. Унда қизилўнгачнинг нормал тўқималари саратон олди тўқималари билан ўрин алмашиши мумкин.
10. Оғиздаги доғлар
Оғиз бўшлиғингизда сариқ, кул ранг, оқ ёки қизил доғлар бор-йўқлигига эътиборли бўлинг. Айниқса, кўп чексангиз. Булар барчаси оғиз бўшлиғи саратонини келтириб чиқариши мумкин. Текширувдан ўтиш учун тиш шифокори ёки терапевтга мурожаат қилинг.
11. Иситма
Узоқ вақт тана ҳарорати баланд бўлса ва бу бошқа касалликлар билан боғлиқ бўлмаса бу лейкемия ёки гемастозларнинг бошқа тури аломатлари бўлиши мумкин. Шифокорга боришни кечиктирманг.
12. Чарчоқ
Чарчоқ ҳам кундалик ҳаётимизда организм учун нормал ҳолат саналади. Лекин бу узоқ давом этса, эътиборсиз бўлманг. Агар чарчоқ дам олганингиздан кейин ҳам давом этаверса, эндокринолог шифокор кўригидан ўтинг.
13. Йўтал
Йўтал, одатда, 3–4 ҳафтадан кейин ўтиб кетади. Узоқ давом этаётган йўталга жиддий сабаблар бор бўлиши мумкин. Айниқса сиз нафас олишга қийналаётган бўлсангиз. Агар йўталганда қон аралаш йўталсангиз, жиддийроқ чора кўринг, шифокорга мурожаат қилинг.
14. Оғриқлар
Танадаги тинимсиз оғриқлар суяк, мия саратонлари белгилари бўлиши ҳам мумкин. Касаллик ривожланган сари оғриқлар кучаяди. Сиз сабабини билмаган бундай оғриқ бир ойдан ортиқ давом этса, бефарқ бўлманг.
15. Қорин оғриғи ва депрессия
Депрессия билан биргаликда кечаётган қорин оғриғи ошқозоности бези саратони касаллиги аломати бўлиши мумкин. Бу жуда камдан кам ҳолларда бўлади, дарров ваҳимага ҳожат йўқ. Агар оилангизда ошқозоности бези саратони ирсий касаллик бўлса, унда текширувдан ўтишингиз зарур.
Изоҳ (0)