Қирғизистон президенти парламент томонидан тайинланган бош вазирни ноқонуний деб топди

Қирғизистон президенти Сўронбай Жээнбеков мамлакат парламентига ҳукумат таркиби ва тузилишини тасдиқлаш ҳақидаги қарорни қайтариб юборди. Бу ҳақда давлат раҳбарининг расмий сайтида маълум қилинди, деб ёзмоқда «РБК».

Қайд этилишича, давлат раҳбари парламентнинг бош вазир лавозимига Садир Жапаровни тайинлаш ҳақидаги қарорини ноқонуний деб ҳисоблаган.

Хабарда айтилишича, парламент қарори юридик кучга эга бўлиши учун депутатларнинг етарли сони унга овоз бериши керак. Мамлакат парламенти Жўқорғи Кенешда 120 та депутатлик ўрни борлиги ҳисобга олинганда қарор қабул қилиш учун камида 61 нафар депутатнинг овози керак.

Садир Жапаровни бош вазир этиб тайинлаш ҳақидаги қарор қабул қилинган мажлис 6 октябрь куни, мамлакатда бўлиб ўтган парламент сайловидан кейин бошланган оммавий намойишлар ортидан бўлиб ўтган. Намойишчилар парламент биносини эгаллаб олгани сабабли йиғилиш Бишкекдаги «Достук» меҳмонхонасида тўлиқ бўлмаган таркибда бўлиб ўтган. Йиғилишда жами 51 нафар депутат қатнашган. Бундан ташқари, йиғилганларда яна ўнлаб депутатларнинг овоз бериш учун ишончномаси бўлган.

«Жўқорғи Кенеш регламенти тўғрисидаги Қирғизистон Республикаси қонунига кўра, йиғилишда қатнашаётган депутатлар сони — бу Жўқорғи Кенешнинг мажлис залида бўлган ва овоз беришдан олдин рўйхатдан ўтган депутатлари сони. Бундан келиб чиқадики, кворумнинг мавжудлиги 61 нафар депутатнинг шахсан мавжудлигини билдиради. Ишончноманинг мавжудлиги овоз бериш ҳуқуқини беради, бироқ кворумни шакллантириш ҳуқуқини эмас», — дея таъкидланади давлат раҳбари маъмуриятининг хабарида.

Мажлисда депутатлар умумий сонининг ярмидан ками шахсан қатнашгани сабабли қабул қилинган қарор қонуний деб ҳисобланмайди. «Кворум таъминланмаган, кворумсиз қабул қилинган қарор ноқонуний ва юридик кучга эга эмас, деб ҳисобланади», — дейилади Қирғизистон президенти матбуот хизмати хабарида.

Қарорни ҳукуматга қайтаришдан олдин Қирғизистон президенти Садир Жапаров билан учрашган. Учрашувда улар вазиятни муҳокама қилган ва давлат раҳбари Жапаровга қарорни парламентга қайтаришини маълум қилган. «Мамлакатда барқарорликни сақлаш ва мустаҳкамлаш учун бизнинг барча қарорларимиз қонуний бўлиши ва шубҳа уйғотмаслиги керак», — дея таъкидлаган Сўронбай Жээнбеков.

Қирғизистонда 4 октябрь куни парламент сайлови бўлиб ўтди. Марказий сайлов комиссиясининг дастлабки маълумотларга кўра, парламентда депутатлик ўрнига эга бўлиш учун зарур бўлган етти фоизлик довондан тўртта партия ўта олди.

Сайлов натижаларидан норози бўлган минглаб кишилар 5 октябрь куни намойишга чиқди. Намойишлар тартибсизликка айланиб кетди, тартибсизликларда бир неча юз киши жароҳат олди, бир киши вафот этди. Намойишчилар мамлакат парламенти ва президент администрацияси жойлашган бинони эгаллаб олди, шунингдек, мамлакатнинг собиқ президенти Алмазбек Атамбаев ва собиқ бош вазир Сапар Исаковни қамоқдан озод қилди.

Қирғизистон Марказий сайлов комиссияси 6 октябрь куни парламент сайлови натижаларини ҳақиқий эмас деб топди.

Норозилик намойишлари фонида Бишкек шаҳрига намойишчилар томонидан янги мер тайинланди. Аммо шаҳарнинг расмий раҳбари Азиз Суракматов истеъфо ҳақида ариза ёзмади. Президенти Сўронбай Жээнбеков содир бўлган воқеаларни ҳукуматни ноқонуний эгаллашга уриниш деб атади. Шунингдек, давлатнинг яхлитлиги, халқнинг бирлиги ва жамиятнинг хотиржамлигини бирламчи деб атаб, муайян шароитларда лавозимдан кетишга тайёрлигини билдирди.

9 октябрь куни Қирғизистон президенти ҳукумат ва бош вазирни истеъфога чиқарди. Бишкекда 9 октябрь соат 20:00 дан бошлаб фавқулодда ҳолат режими эълон қилинди, шаҳарга ҳарбий бўлинмалар ва ҳарбий техника киритилди. Айни шу куни мамлакатнинг собиқ президенти Алмазбек Атамбаевга нисбатан суиқасд уюштирилди. 10 октябрь куни эса Атамбаев қўлга олингани маълум қилинди.