COVID-19 инфекцияси Ўзбекистонга ҳам кириб келгач ҳукумат томонидан аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш, пандемия шароитида оғир аҳволга тушиб қолган фуқароларга кўмак беришга катта эътибор қаратилмоқда. Аҳолининг эҳтиёжманд қатламига озиқ-овқат ва моддий ёрдам кўрсатишдан ташқари, «темир дафтар»даги оилалар ҳолатини яхшилаш мақсадида ишга лаёқатли фуқаролар бандлиги ҳам таъминланмоқда. «Дарё» мухбири Самарқанд вилоятига қилган сафари давомида Ургут туманининг энг олис қишлоқларида бўлиб, камбағаликка қарши қандай курашилаётганлигига қизиқди.
Чегараолди ҳудудда тикувчилик цехи иш бошлади
Туман марказидан 22 километр узоқликда жойлашган «Мирзабоғлон-Чеп» маҳалласида 1 минг 80 та хонадон бўлиб, 6 минг 350 нафар фуқаро истиқомат қилади. Тожикистон Республикаси билан чегарадош ушбу ҳудуд аҳолиси асосий даромадни узумчилик ва чорвачиликдан топади. МФЙ раисининг таъкидлашича, ишсизлар сони ҳам етарлича. Аммо камбағаликка қарши курашиш мақсадида олиб борилаётган стратегик саъй-ҳаракатлар натижасида фуқаролар бандлиги аста-секин таъминланмоқда.
«Чегараолди ҳудудда яшаганлигимиз боис 2010—2019 йилларда маҳалламизга пост орқали фуқаролик паспортини кўрсатиб кириб-чиқиларди, назорат жуда кучли эди. Ўтган йили бу тартибга барҳам берилди. ‘Мирзабоғлон-Чепъдаги оилалардан 71 таси ‘темир дафтаръга киритилган бўлиб, ишга яроқли фуқаролар сони 77 нафардан иборат. Ҳозирда ишсизларга иш ўринлари яратиш, камбағал оилалар ҳаётини фаровон қилиш бўйича қатор ишлар амалга ошириляпти.
Шу йилнинг июль ойида маҳалламизда ‘Чеп гавҳари’ хусусий корхонасига қарашли тикувчилик цехи ишга тушди. Шу пайтга қадар ҳудудимизда бундай ишлаб чиқариш объекти умуман бўлмаган. Хотин-қизларнинг аксарияти иш йўқлиги туфайли уйда ўтирарди. Ушбу цех фаолият бошлагач, 50 нафар маҳалла аёллари ишли бўлди. Уларнинг иш ҳақи буюртмага қараб ошиб бораверади. Буюртма қанча кўп бўлса, маош ҳам шунча юқорилайди. Ўртача 1,5 миллион сўмдан 4 миллион сўмгача даромадга эга бўлиш мумкин.
Йил якунигача маҳалламизда мева-сабзавотларни сақлайдиган музлаткич ва янги боғча барпо қилиниши кўзда тутилган. Айни пайтда қурилиш ишлари жадал давом этяпти. Мазкур икки объект орқали ҳам юзлаб фуқароларимиз доимий иш ўрнига эга бўлишади», деди МФЙ раиси Холиқул Жамолов.
«Қизиқишимиз ортиб, қўлимиздан анча иш келиб қолди»
500 миллион сўмдан зиёд маблағ ҳисобига бунёд этилган ушбу тикувчилик корхонасида ишлаётган Райхона Омонова хонадони ҳам «темир дафтар»дан жой олган. У умр йўлдошига елкадош бўлиб, оиласи бюджетига ўз улушини қўшиш учун астойдил ҳаракат қилмоқда.
«Қайнона-қайнотамдан алоҳида ҳовлига кўчиб чиққанмиз. Уч нафар фарзандимиз бор. Турмуш ўртоғим Ургут эркин иқтисодий зонасида ишлайди. Маоши бир миллион сўм атрофида бўлгани учун мен ҳам уйда бекор ўтирмай, шу ерда маҳалла-кўйдаги аёллар билан тикувчилик қиляпман. Молиявий аҳволимиз яхшиланса, дейман-да.
Бир ой икки нафар тажрибали устадан тикиш сир-асрорларини ўргандик. Августдан эса кунлик қилган ишимизга яраша ойлик ёзилмоқда. Қўлимиздан анча иш келиб қолди, қизиқишимиз ҳам ортиб боряпти. Ҳозир тумандаги 10 та мактаб ўқувчилари учун форма ва кузги кийимлар тикяпмиз.
Карантин вақтида маҳалла вакиллари томонидан оиламиз учун бир неча маротаба озиқ-овқат ҳамда пул берилди. Бизга эътибор қаратишаётганидан жуда хурсандмиз», деди Райхона Омонова.
«Бахтимизга маҳалла-кўй ва ҳоким бува борлигидан қувонаман»
Сафар мобайнида 3-сектор ҳудудига кирувчи «Мирзабоғлон-Чеп» маҳалласидаги бир қанча аҳоли хонадонида бўлдик. Фуқаро Шокир Аъзамов уйининг ҳолати диққатимизни тортди. Турмуш ўртоғи билан икки нафар вояга етмаган ўғил-қизини улғайтираётган оила бекаси Феруза Мўминова эр-хотин ҳеч қаерда ишламаслиги, МФЙ ва саховатпеша тадбиркорлар уларни мунтазам қўллаб-қувватлашини билдирди.
«Умр йўлдошимнинг ота-онаси эрта вафот этгани боис у ва ака-укаларини холаси боқиб, катта қилган, уйлантирган. Тўйимиздан кейин то`рт-беш йил ижарама-ижара юрдик. Бу уйга кўчиб чиққанимизга уч йил бўлди. Хўжайиним мавсумий ишларни бажариб, рўзғор тебратарди. Аммо у ҳам бир йилдан буён касал, тез-тез йўталади. Оғир иш қилса жуда тез чарчаб қолади. Яқинда маҳалламиз томонидан кўрсатилган ёрдам туфайли уч ой шифохонада даволанди. Ҳозир аҳволи анча яхши.
Бахтимизга маҳалла-кўй, МФЙ раиси ва ҳоким буванинг борлигидан доим қувонаман. Чунки биздан ҳамиша ҳол сўраб туришади. Карантинда ҳам озиқ-овқат маҳсулотлари, пул беришди. Президентимиз томонидан берилган бир миллион сўм ҳайитлик пулини ҳам олдик. Давлатимиз томонидан ҳар ойда 400 минг сўмдан ортиқроқ моддий ёрдам ҳам ажратилади. Уйимизга туман бандликка кўмаклашиш бўлими ходимлари субсидия асосида иссиқхона қуриб беришди. Бу ерда помидор етиштиряпмиз. Эр-хотин иккимизга бир қанча жойлардан иш таклифини билдиришди. Лекин ҳозирча соғлиғимиз туфайли рози бўлмаяпмиз», деди Феруза Мўминова.
3-сектор котиби Лазиз Рўзиев ушбу хонадон аъзоларининг ҳаёт тарзи ва уларга кўрсатилаётган кўмаклар ҳақида сўз юритаркан, хусусан, шундай деди: «Бу оилани мунтазам равишда назорат қилиб борамиз. Уларни ишга жойламоқчи эдик, аммо саломатликларидаги муаммо туфайли бир неча марта рад этишди. Иккиси ҳам меҳнатга вақтинча лаёқатсиз бўлгани боис сектор раҳбари билан тез-тез хабар олиб турамиз. Ҳомийлар ёрдамида қишгача уйининг томи, ташқи ва ички кўринишини таъмирлаш режамизда бор, албатта».
«‘Темир дафтаръдан ўз хоҳишимиз билан чиқмоқчимиз»
«Нисбот» маҳалласи ҳам Ургутнинг чекка ҳудудларидан ҳисобланади. 3 минг 417 нафар аҳолиси бор маҳаллада 497 та хонадон бўлиб, шундан 66 таси март ойида камбағаллар рўйхатига киритилган. Июль ойида эса 11 та оила «темир дафтар»дан чиқарилди. Икром Каримов оиласи ҳам ўз хоҳиши билан эҳтиёжманд оилалар рўйхатидан чиқиш ниятида.
«Тўрт қиз ва бир ўғил фарзандимиз бор. Улардан уч нафарини турмушга узатганмиз. Эр-хотин доимий иш ўрнига эга бўлмаганимиз боис топадиган даромадимиз миқдори жуда оз эди. Оиламиз ‘темир дафтаръга киргач, ишларимиз юришиб кетди.
Маҳалла раиси ва 2-сектор раҳбари: туман прокурори Шуҳрат ака Холмирзаев ёрдами билан рафиқам иккимиз гилам заводга ишга жойлашдик. Биримиз кундузи, яна биримиз эса кечқурун навбатда ишлаймиз. Бир ойда хонадонимизга 2 миллион атрофида маблағ киради. Оиламиз бюджетига барака киргани учун бир бош қорамол сотиб олдик, ўн кун аввал эса учинчи қизимга 30 кишилик тўй қилдик. Туман бандликка кўмаклашиш маркази томонидан субсидия асосида 2 миллион 230 минг сўмга иссиқхона қуриб берилгани бизни янада қувонтирди. Иссиқхонада помидор ва лимон баравар парваришланяпти. Бизга кўрсатилаётган ғамхўрликдан жуда миннатдормиз ва шу боис ўзимиз хоҳлаб ‘темир дафтаръдан чиқмоқчимиз», деди Икром Каримов.
Ургутда қанча оила «темир дафтар»га киритилган?
Туман ҳокимлигининг берган маълумотига кўра, ҳудуддаги 102 та МФЙда 123 минг 400 та оила мавжуд бўлиб, уларда 512 минг 400 нафар фуқаро истиқомат қилади. Аҳолининг 169 минг 300 нафари доимий иш ўрнига эга бўлса, 16 минг нафари эса ишсиз.
Аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатлами таҳлил қилинганда, 6 минг 795 та оилани «темир дафтар»га қайд этиш зарурлиги аниқланган. Ушбу оилаларга 453 та саховатпеша тадбиркорлик субъектлари ихтиёрий равишда ҳомий бўлиш истагини билдирган ва улар мунтазам кўмак бериб келмоқда.
Ўзбекистон Президентининг 30 июлдаги қарорига биноан, «темир дафтар»га киритилган 1 минг 296 та ижтимоий ҳимояга муҳтож оилаларнинг ҳар бирига бир миллион сўмдан моддий ёрдам пуллари берилди.
Шунингдек, 5 минг 349 та ижтимоий ҳимояга муҳтож оилаларнинг 24 минг 27 нафар аъзосининг ҳар бирига 220 минг сўмдан, жами 5 миллиард 285 миллион сўм моддий ёрдам маблағлари етказилди.
Бугунги кунгача «Саховат ва кўмак» умумхалқ ҳаракати доирасида тадбиркорлик субъектлари ва жисмоний шахслар томонидан 2 миллиард 600 миллион сўмлик озиқ-овқат маҳсулотлари ҳамда 336 миллион 400 минг сўм маблағ тўпланди.
Халқ депутатлари Ургут туман Кенгашининг 14 июлдаги қарорига асосан, ўзини-ўзи банд қилиш орқали амалга оширилган ишлар натижасида 1 минг 85 та оила камбағаллик тоифасидан чиқарилди. 10 августдаги 92/9-сонли қарорга кўра эса ижтимоий ҳимояга муҳтож 627 та оила «темир дафтар»га киритилиб, ҳозирда уларнинг сони 6 минг 337 тадан иборат.
Изоҳ (0)