Европа Иттифоқи Туркиянинг Авлиё София ибодатхонасини масжидга айлантирганидан афсусдалигини билдирди
Европа Иттифоқи Туркиянинг Авлиё София ибодатхонаси мақомини масжидга ўзгартириш ҳақидаги қароридан афсусда эканини маълум қилди, дея хабар беради «Интерфакс».
Европа Иттифоқининг ташқи ишлар бўйича юқори вакили Жосеп Боррель Авлиё София ибодатхонаси буюк рамзий, тарихий ва дунёвий аҳамиятига эга эканини таъкидлади.
«Европа Иттифоқи Туркия давлат кенгашининг тарихий қарорларидан бирини бекор қилиш тўғрисидаги ва президент Эрдўғоннинг ёдгорликни Туркия диний ишлар бошқармасига топшириш бўйича қароридан афсусда», — дейилади Европа Иттифоқи дипломатияси раҳбарининг баёнотида.
Боррел Туркия «Маданиятлар альянси» (миллатлараро, маданиятлараро ва динлараро мулоқот ҳамда ўзаро алоқаларни ўрнатиш бўйича халқаро ташкилот) асосчиларидан бири сифатида динлараро ва маданиятлараро мулоқотни ривожлантириш каби мажбуриятларини олганини эслатиб ўтди.
Маълумот учун, 10 июль, жума куни Эдўғон Авлиё Софиянинг мақомини ўзгартириш тўғрисидаги фармонни имзолади. Қарор объектни Туркия диний ишлар бошқармасининг тасарруфига ўтказишни кўзда тутади. Бунинг натижасида бино мусулмонларга ибодат қилиш мумкин бўлган масжид сифатида қайта очилади.
Аввалроқ Туркий Давлат Кенгаши 1934 йил ҳукумат қарорини бекор қилди. Унга биноан, давлат раҳбари Ражаб Тоййип Эрдўғон Авлиё София ибодатхонасининг мақомини сақлаб қолиш ёки ўзгартириш ҳақида қарор чиқаришга ҳақли деб белгиланган.
Авлиё София атрофидаги баҳс
Истанбулда Авлиё София ибодатхонасининг масжидга айлантирилиши борасидаги баҳс-мунозаралар 29 май куни Константинополнинг қулаши муносабати билан у ерда Қуръон хатм қилинганидан кейин бошланиб кетган. Орадан бир ҳафта ўтгач Эрдўғон ибодатхонани масжидга айлантириш имкониятини кўриб чиқишни буюрган. Кейинчалик адлия вазири Абдулҳамид Гюл ҳамда ташқи ишлар вазири Мевлют Чавушўғлу ибодатхонанинг яна масжидга айлантирилиши тарафдори эканлигини билдирган.
Туркиядаги арман патриархи Саак II Авлиё Софиянинг христианлар учун ҳам, мусулмонлар учун ҳам ибодат масканига айланишини исташи ҳақида гапирган. Ғарб давлатларининг юқори мартабали амалдорлари, дипломатлар, жумладан, АҚШ давлат котиби Майкл Помпео ибодатхонанинг масжидга айлантирилишига қарши чиққан.
Авлиё София ибодатхонасига 1934 йилда Туркия биринчи президенти Мустафо Камол Отатурк қарорига асосан музей мақоми берилган. 1985 йилда ибодатхона ЮНЕСКОнинг бутунжаҳон маданий мероси объектлари рўйхатига киритилган.
