3Dnews сайтида Илон Маскнинг SpaceX компанияси томонидан океанларда жойлаштириладиган йирик сузувчи космодромлар қуриш режаси ҳақидаги мақола эълон қилинди. «Дарё» ушбу мақола таржимасини тақдим этади.
Илон Макс томонидан 2002 йилда асос солинган SpaceX компанияси ўта оғир ракеталар синфига мансуб бўлган Starship ракетасини сувга қўндиришни режа қилаётгани сир эмас. Бу ҳақидаги илк бора тилга олиниши – жаноб Маскнинг 2017 йил октябрида қилган чиқишида SpaceX’нинг Марсда шаҳарлар қуриб, у ёққа миллионлаб одамларни жойлаштириш ҳақидаги режасини гапириб берганида пайдо бўлган эди.
Ўша тақдимотда Starship видеоси намойиш қилинган бўлиб (ўша пайтда лойига Big F-ing Rocket деб номланарди), унда йўловчилар Нью-Йорк яқинидаги океан платформасидан парвоз қилиб, кейин эса 39 дақиқадан сўнг Шанхай яқинидаги яна шунга ўхшаш платформага қўнади.
Шунга қарамай, старт платформаларини амалда қуриш режаси ўтган ҳафтагача ҳам куч етмаслиги сабабидан гўёки йиллар давомида ортга суриб бориладигандек таассурот уйғотаётган эди. Лекин ҳозирда мазкур аэрокосмик компания оператив денгиз ракета комплексини лойиҳалаш ва қуриш ишларида қатнашиши керак бўлган иккита муҳандис иш ўрни вакансиясини эълон қилди.
Бу вакансияларнинг бирортасида Starship ҳақида гап бормайди. Лекин уларнинг ҳар иккиси Браунсвиллда (Техас штатида) жойлашган бўлиб, бу шаҳар штатнинг жануби-ғарбий чеккасидан ғарбга томон тахминан 30 дақиқалик масофада жойлашгандир. Айнан шу жойда, Бока-Чик қишлоғидаги космодромда, SpaceX компанияси Starship ракеталарининг прототипини ясаб, синовдан ўтказмоқда.
Ушбу вакансиялар ҳақида журналистлар бохабар бўлишганидан сўнг Илон Маск ўз тивитларидан бирида «SpaceX Марс ва Ойга учишга ҳамда Ер атрофида гипертовуш тезликдаги саёҳат қилишга мўлжалланган ўта оғир таснифли сузувчи космик портлар қурмоқда», деб изоҳ берган.
Океан платформаларидан парвоз қилиш концепцияси янгилик эмас. Масалан «Денгиз старти» компанияси илк бора 1999 йилнинг мартида Атлантика океанидаги платформадан орбитал синфга мансуб «Зенит» ракетасини учирган (авваллари бу компания Boeing томонидан бошқарилган, ҳозирда эса Россияга қарашли хусусий компанияга тегишлидир).
SpaceX’да океан платформасидан парвоз қилиш тажрибаси йўқ бўлса-да, лекин компания старт системасининг энг қиммат қисми бўлмиш биринчи босқич тезлаткичларининг қирқтага яқинини шу сингари сузувчи платформага қўндиришга муваффақ бўлган. Бу тезлаткичлар кейинчалик қайта тикланади ва қайта ишлатилади. Шу тариқа SpaceX миллионлаб долларларни тежаб қолади. Шунингдек «Денгиз старти» ўта оғир таснифдаги, айниқса, қайтадиган ракеталарни учира олмаслигини эслатиб ҳам ўтган.
SpaceX яқиндагина Starship воситасида NASA’нинг Ойга одам элтиш борасидаги шартномасини ютиб олди. Компания, шунингдек, 2023 йилда Ернинг табиий йўлдошига япон миллиардери Юкасу Меазавуни, 2024 йилда эса Марсга илк одамларни ҳам етказиб қўймоқчи. Бу режаларни Илон Маск 4 июнь куни тасдиқлаган.
Бундан ташқари, компания Starship ёрдамида юқори тезликдаги қитъалараро парвозларни ташкилламоқчи. «Йўловчиларни ташийдиган тижорат сафарларидан аввал кўп бора тест парвозлари амалга оширилади», деб ёзган Илон Маск сешанба куни. «Ер-Ер йўналишидаги дастлабки синов парвозлари 2-3 йилдан кейиноқ амалга оширилиши мумкин».
Изоҳ (0)