UzAuto Motors компанияси 9 март, душанба, куни ўзи ишлаб чиқараётган (йиғаётган) енгил автомобиллар нархи модел ва модификацияга қараб 3 фоиздан 21 фоизгача оширган эди. Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати, «Адолат» СДП фракцияси аъзоси Мақсуд Қурбонбоев UzAuto Motors мутасаддиларидан автомобиль нархларининг оширилиши юзасидан тушунтириш сўради. Бу ҳақда Қонунчилик палатаси хабарида келтирилди.
Биринчидан, нега UzAuto Motors на сайтида, на бирор бир бошқа оммавий ахборот воситаларида нархлари ошганини расмий хабар ва тушунтириш тарзида маълум қилмаяпти? Худди айб иш қилаётгандек, сайтнинг ички қисмидаги нархномани ими-жимида янгилаб қўйиш эълон қилишга кирмайди.Маълумот учун, компания ишлаб чиқараётган алоҳида моделларнинг нархи сўнгги бор 2018 йили ўртача 7,7 фоизга оширилган эди. Аввалроқ UzAuto Motors автомобиллари нархи қўшимча опсиялар ҳисобига «бироз ошгани»ни маълум қилинган эди.Иккинчидан, хўп, нархлар ошишга ошибди. Бироқ нима сабабдан, умумий қилиб қайси омиллар туфайли ошганини истеъмолчи билишга ҳаққи борми ёки йўқми?
Учинчидан, нега айнан халқимиз орасида энг талабгир ҳамда «эконом» ҳисобланган Damas, Spark, Nexia, Cobalt ва Lacetti каби автомобиллар нархи оширилмоқда. Ойликка қараб қолмаган, нисбатан ўзига тўқлар харид қиладиган Malibu 2, Tracker, Trailblazer, Equinox, Traverse ва Tahoe нархлари эса ўзгартиришсиз қолмоқда. Ёки бу «Камбағални туяни устида ҳам ит қопади» нақлининг амалдаги ифодасими?
Тўртинчидан, оширилган нархлар экспортга чиқарилаётган машиналарга тааллуқлими? Ўзи нима учун UzAuto Motors ҳанузгача экспортга ички бозордан анча арзон нархда автомобиль сотмоқда. Мисол учун, бизда 30 минг АҚШ долларидаги Malibu 2 бошқа давлатларда икки баробар арзон нархларда сотилмоқда. Агарда буни валюта оқимини кўпайтириш билан деб изоҳламоқчи бўлсангиз, бошқа янгироқ баҳона топинг, ҳозир банкларимизда истаганча валюта харид қилишингиз мумкин.
Бешинчидан, мамлакатимиз ички бозорида ҳамёнбоп автомобиллар сотуви бўйича бошқа давлатлар автомобиллари сотуви йилдан йилга ошиб бораётган бир шароитда маҳаллий ишлаб чиқарувчимизнинг нархларни ошириш тўғрисидаги қарори қайси бозор қонуниятларига тўғри келади? Бу очиқдан очиқ бозорни қолганларга бўшатиб қўйишга ўхшаб кўринмаяптими? Ёки сунъий равишда касод (банкрот)га учратиш назарда тутилганми? Агар шундай бўлса 20 мингга яқин ишчилар, қоракўзларимиз, тақдири нима бўлади?
Хуллас саволлар кўп, аммо ҳозирча жавоблар йўқ.
Шу ўринда кўпчиликни бир мулоҳаза қизиқтиряпти. Дарҳақиқат, юқоридаги нархлари оширилган машиналар энг харидоргир ҳисобланади. Уларнинг сотиб олувчилари миқдори ҳам юқори. Шу ўринда талабнинг юқорилигини инобатга олган ҳолда улар нархини бироз арзонлаштириб, яна ҳам кўп машина сотувини йўлга қўйиш орқали фойдани кўпайтириш ҳам мумкин-ку. Ахир бу ҳам оддий бозор қонунияти-ку.
Бундан ташқари, UzAuto Motors керагидан кўра ёпиқроқ бўлгани кўпинча унга тегишли ҳар бир хабарни жамиятимиз норозилик кайфияти билан кутиб олади. Нархлар нимага асосланиб оширилди, машиналар таннархи қайси мезонлар асосида шакллантирилади каби кўплаб масалалар очиқ. Ошкора бўлганида миллий автосаноатимизга бу қадар кўп эътирозлар ёғилмас эди.
Мақсуд Қурбонбоев, Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати.
Изоҳ (0)