Сурхондарёда «Болаликтепа» ёдгорлигига олиб борувчи йўл ёпилган. Муҳофаза ҳудуди экин майдонига айлантирилиб, молхона ҳам қуриб олинган

Сурхондарё вилоятининг Ангор туманидаги жаҳонга машҳур «Болаликтепа» археология ёдгорлиги қаровсиз қолиб келмоқда. Бу ҳақда «Дарё»га журналист Наргиза Раҳматуллаева маълум қилди.

Ёдгорликнинг атрофидаги муҳофаза ҳудуди маҳаллий аҳоли томонидан ўзбошимчалик ўзлаштирилиб, экин майдонига айлантирилган, ҳатто молхона ҳам қуриб олинган. Ачинарлиси, дунё олимларини ўзига оҳанграбодай тортиб келаётган ушбу ёдгорликка борувчи йўлнинг ўзи йўқ. Буни мутасаддилар ҳам тасдиқлади.

— Ушбу ёдгорлик қадимдан борлигини биламиз, лекин унинг тарихи ҳақида маълумотга эга эмасмиз, —дейди «Деҳқониттифоқ» МФЙ раиси Шуҳрат Ҳидиров. — «Болаликтепа» атрофини 9 та хўжалик ўраб олган, унга олиб борувчи йўл йўқ.

Маҳаллада яшовчи фуқаролардан ушбу археологик ёдгорлик ҳақида сўраганимизда улар ҳам унинг тарихидан хабардор эмасликларини билдиришди.

— Археологик тадқиқотлар натижасида «Болаликтепа» кўшки марказий қисмидан антиқа деворий суратлар топилган,—дейди археолог Тўхташ Аннаев. — Ушбу суратлар залнинг супа сатҳидан бошлаб тўрт тарафини безаб турганлиги аниқланган. Уларда 5—7-асрларда зодагонлар ва катта ер эгалари қароргоҳида бўлиб ўтадиган базм жараёни тасвирланган бўлиб, жами 47 нафар шахс акс эттирилган.

Сурхондарё вилоят маданий мерос бошқармаси бошлиғи Шоҳиста Маматқуловага кўра, айни пайтда вилоятдаги моддий ва археологик мерос объектларидан 69 таси сайёҳлик йўналишларига киритилган, улар орасида «Болаликтепа» ҳам бор. Ушбу ёдгорлик атрофидаги муҳофаза ҳудуди фуқаролар томонидан турли мақсадда фойдалананилётганлиги аниқланиб, маҳаллий аҳоли огоҳлантирилган, лекин вазият ўзгаргани йўқ. Туман ҳокимлиги ёдгорликка олиб борувчи йўлни очиб берса, сайёҳларнинг ушбу объектга кириб-чиқишида ноқулайликларнинг олди олинган бўлар эди.

— Ангор туманидаги машҳур археологик ёдгорликларнинг аксарияти қаровсиз. Маҳаллий аҳоли ўзбошимчалик билан фойдаланиб келмоқда. Масалан, «Зартепа»нинг ички қисми аҳоли томонидан экин майдонига айлантирган бўлса, «Куёвқўрғон» қўйхона қилиб олинган, — дейди археолог Тўхташ Аннаев.

Маълумотларга кўра, ҳозирда вилоятда жами 561 та моддий ва археологик мерос объэкти бор, улардан 440 таси археология, 40 таси архитектур ёдгорликлари ҳисобланади.

Савол туғилади: уларнинг яна қанчаси «Болаликтепа» каби қаровсиз ҳолга келган?