«Ўздавкарантин» инспекцияси ходимлари «Phthorimaea operculella» зараркунандаси ёки ўзимизнинг тилда айтганда картошка куясига қарши кураш ишларини бошлаб юборди. Бу ҳақда инспекция матбуот хизмати хабар берди.
Фото: Notklop.ru
Қайд этилишича, ҳаво ҳарорати қанчалик баланд бўлса, куя шунчалик тез ривожланади. Аслида ҳашаротнинг бир авлод бериш даври ўртача 3—4 ҳафтани ўз ичига олиши керак, аммо ҳарорат 35 даражадан юқорини кўрсатганда зараркунанда 16 кундаёқ «оёққа туриши» мумкин.
Уни дастлаб техаслик энтомолог олим Селлер 1873 йилда «кашф этган». Ўз вақтида қарши кураш чоралари кўрилмагани учун Жанубий Африкада картошка ҳосилининг қарийб 80 фоизи, Австралияда эса 90 фоизи нобуд бўлган.
Картошка куясининг Ўзбекистонда пайдо бўлиши 2009 йилга тўғри келади. Шу йили Хоразм вилоятининг Туркманистон билан чегарадош Шовот, Гурлан ва Қўшкўпир туманларида бу зараркунандани ўсимликлар карантини инспекторлари пайқаб қолган. Ҳозирда бу хавфли ҳашарот Тошкент, Сирдарё ва Самарқанд вилоятининг айрим ҳудудларида ҳам тарқалган.
Зарарланган ҳосилни шунчаки ташлаб юбориш мумкин эмас, чунки куя қурти яна тупроқ остига қайтади ва ўша ерда хотиржам қишки «ҳордиққа» кетади. Кейинги йил ҳам қуртлар «уйғониб» зарар келтиришда давом этади.
Улардан ҳимояланиш учун энг аввало, картошка пояси қуришига 5—7 кун қолганда ўриб олиш ва йўқотиш, даладан ҳосилни имкон қадар тезроқ йиғиштириб олиш зарур. Шунингдек, белгиланган тартиб-қоидалар асосида картошка тугунаклари ва омборларни бром-метил билан зарарсизлантириш, итузумдошлар оиласига мансуб бегона ўтлардан тозалаш ва далаларга кимёвий воситалар билан ишлов бериш талаб этилади. Бунинг учун туманларда ташкил этилган «Ўсимликлар клиникаси»га мурожаат қилиш мумкин.
«Энг муҳими, экиш ишларини бошлашдан аввал ерни зараркунанда ва ҳашаротлардан тозалаш, уруғли картошка маҳсулотларларини фитосанитар талабларга тўлиқ жавоб бериши юзасидан ҳудудий инспекция мутахассисларидан тегишли тавсия ва кўрсатмалар олишни унутманг», — дейилади хабарда.
