Қашқадарёда 1972 йилда қурилган шийпон мактабда ўқиётган ўқувчилар илон ёки чаён чақишидан чўчимоқда

«Дарё» таҳририятига йўлланган галдаги мурожаат ва унга илова қилинган сурат эътиборимизни тортмай қолмади, албатта. Муаллиф мурожаатига илова қилинган туман марказидан чекка ҳудудда жойлашган «Мўминобод» қишлоғидаги 21-умумтаълим мактабининг филиали тасвирланган фотосуратларда бино жуда қаровсиз ҳолатда эканлиги кўриниб турарди. Мактаблиги айтилган ташландиқ бино ёнида эса куркаларнинг бемалол сайр қилиши мактаб аторофининг ўралмаганидан далолат берарди.

Ҳолатни ўрганиш мақсадида Ғузор туманининг «Мўминобод» маҳалла фуқаролар йиғинида жойлашган «Мўминобод» қишлоғида бўлдик.

— 12 йилдан бери ушбу даргоҳда дарс бериб келаман, — дейди филиал ўқитувчиси Мўътабар Равшанова. – Синфхоналаримизни ҳар йили таътил пайтида ўзимиз таъмирлаймиз. Лойсувоқ қилдирамиз, оҳаклаймиз. Барчаси ўз кучимиз ва маблағимиз эвазига бўлади. Баъзан уйдагиларга илтимос қиламиз, баъзан эса ойлигимиздан орттириб ишчи ёллаймиз.

Ўқитувчининг қўшимча қилишича, синфхоналар жуда тор ва юриш учун ноқулай. Қиш фасли, айниқса ёғингарчилик пайтида томдан чакки ўтиб дарс ўтишга халал беради. Энг ёмони синфхона деворларию, шифтининг абгорлиги эски замондан қолиб кетган қаровсиз биноларни ёдга солади.

— Синфхоналаримиз жуда тор ва ноқулай, — дейди Мўътабар Равшанова. — Ёмғир ва қорли кунларда ҳатто синфхоналар ҳам лой бўлиб кетади. Ўқувчиларимиз оёғидан нам ўтмаслиги учун оёғи тагига тахта қўйиб ўтиришга мажбур бўлишади.

— 16 йилдан бери филиалнинг аҳволи шу, — дейди филиал ўқитувчиларидан яна бири Чарос Назарова. — 2003 йилдан бери ушбу мактабда дарс бераман. Мутасаддилар келиб кўриб кетишган. Аммо ўзгариш йўқ. Лойгарчилик пайтида лойда юриб ҳам бўлмайди. Мактабга олиб келувчи йўлларнинг абгорлигини айтмасак ҳам бўлади. Ахийри халқ пул йиғиб қўлдан келганча мактаб ёнига келувчи кўчага шағал тўкди. Лекин синфхоналарга кириш жойи ва синфхоналарнинг ўзи эса абгор ҳолатда.

Суҳбатдош ўқитувчиларнинг айтишича, ҳолатдан туман халқ таълими бўлими мудири яхшигина хабардор. Уларнинг таъкидлашича, куни кеча — 6 март куни ҳам мудир филиалдан хабар олиб кетган.

— Мактаб қурамиз дейишганига ҳам бир йилдан ошди. Аммо жой масаласи ҳал бўлмаётган экан, — дейди ўқитувчилар. – Ота-оналар кўрсатган жой қурилиш ташкилотига, қурилиш ташкилоти қураман деган ҳудуд эса ота-оналарга ёқмаётган экан. Эшқобилова (туман халқ таълими бўлими мудири Рисолат Эшқобилова назарда тутилмоқда) келиб кетди. Энди бир қарорга келган бўлса қурилиш ҳам бошланиб қолар.

21-мактаб директори Нигора Шерназарованинг маълумот беришича, филиалда 41 нафар ўқувчи таҳсил олади. 2018 йил 28 март куни Ғузор туманининг собиқ ҳокими О.Боймиров 21-мактаб филиали биносини қайта реконструкция қилиш ҳақида қарор чиқарган. «Мана энди иш бошланади, — дейди мактаб директори туман ҳокими қарорини назарда тутиб. Директор «Дарё» мухбирининг туман ҳокими қарори қабул қилингач, ўтган бир йил давомида нима иш қилинди деган саволига «янги қуриладиган бино жойи белгилаб олинди» — деб жавоб берди. Қизиқ, қарор қабул қилингач янги қурилажак бино жойини аниқлаш учун бир йил вақт сарфланган бўлса, бинонинг ўзини қуриш учун қанча вақт талаб қилинар экан?

Ғузор туман халқ таълими бўлими мудири Рисолат Эшқобилованинг масалага аниқлик киритишича, туман ҳокимининг мазкур қарори шунчаки қоғозда қолиб кетган. Филиал учун янги 120 ўринли бино 2019 йил инвестиция дастурига мувофиқ қурилиши режалаштирилган. Бино қурилишига 893 миллион маблағ ажратилган.

«Мўминобод» қишлоғида яшовчи аҳоли вакилларидан бири Абдувоҳид Ҳусанов ҳозирги кунда касб-ҳунар коллежида таҳсил олувчи фарзанди ҳам айни шу бинода ўқиган бўлиб, ўқув биносида ўтган йиллар давомида бирор марта ҳам ўзгариш бўлмаганини айтмоқда. Наргиза Арзиева исмли ота-оналардан бирининг айтишича, 2 нафар фарзанди ушбу филиалда таҳсил олади. «Фарзандларимиз ҳар доим сўрашади, бизга ҳам янги мактаб қуриб беришармикин деб? – дейди Нарзига Арзиева. – Нима деб жавоб беришни билмаймиз».

Аҳоли вакилларидан Шарофиддин Исмоилов ва Зокир Ражабовларнинг маълум қилишича, қурилиш ташкилоти янги қуриладиган филиал жойини аниқлаштириб олишганини айтиб, буни ўзгартириш имкони йўқлигини таъкидлаган.

— Бундан бир неча кун аввал туман ҳокими ўринбосари ҳам шу масалада келди, — дейди Шарофиддин Исмоилов. — Ҳудуд аҳолиси билан янги қурилажак мактаб биноси ҳақида суҳбатлашди. Биз туман ҳокимлиги вакилига янги мактабни барча учун қулай бўлган ҳудудда қуришлари лозимлигини айтдик.

Муаммони ўрганиш чоғида Ғузор туман ҳокими ўринбосари Эрмат Тилаев билан боғланиб, туман ҳокими қарори қабул қилинганига ҳам бир йил вақт бўлганлигини, аммо натижа йўқлигига сабаб нималиги билан қизиқдик. Эрмат Тилаев ҳозир иш билан узоқ ҳудудда юрганлигини айтиб, бу борада тўлиқ маълумотга эга эмаслигини билдирди.

Қамбар бобо Исмоиловнинг айтишича, филиал сифатида фойдаланиб келинаётган бино 1972 йил шийпон сифатида қурилган бўлиб, қарийб ярим асрлик бино бугунги кунда болалар учун жуда хавфли ҳолатга келиб қолган.

Филиал аҳволидан ўқувчилари орқали хабар топган тўгарак раҳбари Нилуфар Самадова «Дарё» мухбири билан суҳбатда ўқувчиларидан бири ушбу филиал аҳволи ҳақида унга хабар бериб, мактабга олиб борувчи йўлларнинг ёмонлигию, қаровсиз филиал биноси ўқувчилар учун хавфли эканлигини айтган.

— Филиал сифатида фойдаланилаётган ушбу шийпонда илон ёки чаён чиқмайди деб ким кафолат беради, — дейди муаммо ҳақида «Дарё»га хабар берган мурожаатчи Нилуфар Самадова. – Ўқувчиларимдан бири ушбу ҳолат ҳақида ёзар экан, этим жимирлаб кетди. «Наҳотки, туманимизда шундай аҳволдаги мактаблар ҳам бўлса дея», — ўзим келиб кўрдим.

— Худо кўрсатмасину, агар ўқувчилардан бирини газанда чақса, тез ёрдам ҳам бир соат деганда етиб келади, — дейди Қамбар бобо Исмоилов. – Шак-шубҳасиз бу бино фарзандларимиз учун хавфли. Тезда бу масалани ечиш керак.

Мақолани тайёрлаш жараёнида мурожаатчи Нилуфар Самадова «Дарё» мухбирига қўнғироқ қилиб, ҳолат ўрганиб кетилгач, 21-мактаб масъуллари филиалга келиб ҳолат ҳақида хабар берган ўқувчини излашганини айтди.

— Менга бу хусусида хабар берган ўқувчининг ким эканлигини аниқлаштиришга ҳаракат қилишяпти, ўқувчим эса бундан қўрқаяпти, — дейди Нилуфар Самадова. – Ўқувчим кечадан бери қўрқувда. «Агар билишса, менга ёмон муносабатда бўлиб, тазйиқ ўтказишади деяпти ўқувчим.

«Дарё» мухбири билан телефон орқали мулоқотга киришган ўқувчи, ўқитувчиси Нилуфар Самадованинг гаплари тўғрилигини тасдиқлаб, барча «айбдор»ни излашга тушганини билдирди. Шунингдек, унинг хабар бергани ошкор бўлса, ўқитувчилари ёмон муносабатда бўлишидан қўрқаётганини ҳам айтиб ўтди.

Муаммони ўрганиб қайтар чоғи, бир йилдан бери «мактаб қурамиз» дея ваъда бериб, аҳолини хотиржам қилиб келган туман халқ таълими бўлими масъуллари «Мактаб қурилиши мўлжал қилинган-ку, бу хусусида тўхталиш кимга керак энди» – дея бот-бот такрорлашди. Тез орада муаммога ечим топилишини ҳам айтишди. Биз эса ҳар доимгидек муаммо ва унинг ечими борасида албатта тўхталиб ўтишимизни маълум қилдик.

Демак, масъуллар ваъдасини қай даражада эплашини кутамиз... Мавзуга албатта қайтамиз.