«Дарё»га Косон тумани, Нартичуқур маҳалласида яшовчи Фарруҳ Темировдан мурожаат келиб тушди. Мурожаат мазмунига кўра, Фарруҳ Темиров 2018 йил 16 декабрь куни отаси Самадулло Темиров туман тиббиёт бирлашмасининг реанимация бўлимида жон берганлигини, отасининг бу аҳволида эса ён қўшнисининг айби борлигини ёзади.
Мақоламиз аввалида шуни алоҳида таъкидлаб ўтмоқчимизки, мурожаатчи иддаосича айбдор дея аталаётган қўшниларнинг исм-шарифлари таҳририятга маълум бўлса-да, тергов-суриштирув жараёнлари кетаётганлиги боис очиқламасликка қарор қилдик.
«2018 йил 13 декабрь куни хўжайиним ишдан келди, — дейди марҳумнинг аёли Бийража Шоназарова. – Хўжайиним нефть-газ корхонасида ишлайди-да. 15 кун иш, 15 кун дам олади. 15 декабрь куни қўшнимиз туман газ ходимлари кесиб кетган трубаларни ноқонуний улаб олмоқчи эди. Шунда хўжайиним труба бизнинг уй деворидан ўтганлиги сабабли деворга мих қоқишига қаршилик кўрсатиб, «райгаз узиб кетган бўлса, нега ўзбошимчалик билан қўшяпсан», — дея қўшнимиздан сўради. Ва туман газга телефон қилди. Қўшнимизга эса агар трубани уламоқчи бўлса, алоҳида тиркама қўйиб ўтказишини, деворга мих қоқмаслигини айтди. Шунда қўшнимиз «Сенга нима» дея хўжайинимнинг олдига жаҳл билан кела бошлади. Шунда Фарруҳ ўғлим чиқиб, дадасини четга тортди. Қўшнимизнинг ўғли ҳам дадасини уйига олиб кирди. Аммо воқеа шу билан тугамади. Қўшнимиз барибир бизнинг уйимиз деворлари орқали ўтган трубани улади. 16 декабрь куни хўжайиним кийиниб, гўшт олиб келаман деб кўчага чиқиб кетди. Адашмасам соат 9 лар чамаси эди. Аммо орадан ярим соат ўтиб, афти ангори бир аҳволда бош кийимсиз, пиджаки қўлида кириб келди. Бир пас ўтиб кўчада ғала-ғовур бошланди. Чиқсам, хўжайиним ва қўшнимиз бир-бирининг ёқасидан тутиб турибди».
«Кўчада ғала-ғовур бошлангач, югуриб чиқдим, — дейди марҳумнинг катта ўғли Элдор Темиров. — Қарасам дадам билан қўшнимиз уришяпти. Дадамнинг афти ангорига қарасам, бир аҳвол. Маст одамга ўхшарди. Карахт эди. Қўшнимиз дадамни ураётгани учун уларни ажратиш учун қўшнимизни ушлаб, ўғлини чақирдим. Ўғлига «дадангни олиб кир» дедим. Шунда ўғли ажратиш ўрнига келиб менга ташланди. Кейин уйдан укам Фарруҳ югуриб чиқиб, жанжалга қўшилди. Қўшнимиз Фарруҳ укамни ушлаб турганди. Укамни ажратиш учун қўшнимиз томон юрдим. Шунда қўшнимизнинг ўғли 3 метр жойдан югуриб келиб, қўлида боғланган темир қўлқопда дадамни урди. Дадам шунда «воҳ» дедию, юзи билан бир текис ерга йиқилди. Онам эса дод деб йиғларди. Шунда мен қўшниларимизни ёрдамга чақирдим. Далер қўшнимиз чиққач, унга «амакингни чақир» деб бақирдим. Ота-бола энди укамга ёпишишганди. Шунда қўшниларимиз чиқиб, ажратишди ва дадамни кўтариб ичкарига олиб кирдик».
Самадулло Темировнинг аёли фарзандлари ва турмуш ўртоғи уйга киргач, турмуш ўртоғини койиганлигини, кап-катта инсонларга шундай уруш-жанжаллар ярашадими дея уруш сабабини сўраганини айтади.
«Шунда хўжайиним «Мен кўчадан қайтаётган пайтим, йўлимни тўсиб «Сен зўрмисан» деб қўлимни қисиб, ичимга урди», — дедию ўтирган жойида орқага йиқилди. Бир пасдан сўнг тилдан қолди. Бир оёғи ҳам ишламай қолди. Шунда тез ёрдамга телефон қилдик. Қўшнимизни ҳам чақирдик. Қўшнимиз келгач, тез ёрдамни ҳам кутмай шифохонага олиб кетдик».
Бийража Шоназарова турмуш ўртоғини шифохонага олиб кетаётган пайти ҳам қўшниси чиқиб, уларни ҳақоратлашда давом этганини таъкидламоқда.
«Чалажон эримни машинага чиқазаётган пайтимиз ҳам қўшнимиз қўлини бигиз қилиб, ўғилларимга «Отанг ўлмаса бўлди, агар бировга мен ҳақимда чурқ этсанг, отангни кунини сенларга соламан» дея тилга олиб бўлмайдиган сўзлар билан сўкинди, — дейди марҳумнинг аёли. – Аёл қўшнимиз ҳам эридан қолишмаган ҳолда қарғашдан сира тўхтамасди».
Маълум бўлишича, Самадулло Темировни яқинлари оғир аҳволда кундузи соат 12 лар атрофида туман тиббиёт бирлашмасининг реанимация бўлимига олиб боришган.
«Бемор Самадулло Темиров бўлимимизга 2018 йил 16 декабрь куни кундузи соат 11:56 да олиб келинган, — дейди бўлим бошлиғи Элсевар Муҳаммадиёрова. – Беморни навбатчи шифокор Ҳусниддин Холиқулов қабул қилган. Ўғиллари ўша куни дадасининг қўшниси билан уришиб қолиб йиқилганлигини айтишган. Аммо қўшниси урганлигини айтмаганди. Яна ўғилларининг айтишича, беморда қон босими касаллиги ҳам бўлган. Бемор бўлимга келган пайт қон босими ошган ва ҳушсиз ҳолатда бўлган. Қолаверса бир томонда ҳаракат бўлмаган. Бу белгилар секин-аста ривожланиб борган. Аммо беморнинг касаллик тарихига қўшимча қилиб, беморнинг пешона соҳасида терида қизариш, тери остида кўкариш бор деб қайд қилинган».
Бўлим бошлиғининг айтишича, пешонадаги бу кўкариш йиқилиш туфайли ёки кимнингдир атайлаб қаттиқ урган зарби натижасида пайдо бўлган бўлиши мумкин. «Шунинг учун ҳам бемор вафот этгач, суд экпертиза қилинди, — дейди Элсевар Муҳаммадиёрова. – Аммо экспертиза натижалари бизга қоронғи».
«Шифохонага борганимизда хўжайиним тинмай қайт қила бошлади, пешоб кета бошлади, — дейди Самадулло Темировнинг аёли. – Шунда дўхтирлардан «нимага бундай бўлаяпти, аҳволлари қандай» деб сўрадим. Хавотир олманг, ўтиб кетади дейишди. Санитаркалар қайт қилиб ташлаганини тозалаб олишимни айтишди. Шунда хонани тозалаб, кийимларини олиб уйга қайтдим».
«16 декабрь куни тушга яқин беморнинг фарзандлари менга ҳам хабар беришгач, 2 соатлар ўтиб бўлимга келдим ва бемор ҳолатидан хабар олдим, — дейди шифокор Ҳамза Мирзаев. – Ҳақиқатдан ҳам беморнинг аҳволи жуда оғир эди. Беморнинг борган сари аҳволи оғирлашиб борарди. Қон босими ошиб кетганди. Пешона қисмида жароҳати ҳам бор эди. Айнан шунга шубҳа бор эди. Қолаверса, бош суяк ва мия пардаси орасидаги қон томир ёрилиши деган ташхис қўйдик ва даволай бошладик. Бироқ минг таассуфки, кечки соат 22:15 да беморда биологик ўлим ҳолати юз берди. Сунъий нафас бердик, ҳаракат қилдик. Аммо беморнинг ҳаётини асраб қололмадик».
Шифокор Ҳамза Мирзаевнинг айтишича, бемор вафотидан бир ҳафта ўтиб, беморнинг ўғиллари шифокордан отасининг бўйин томонида қандайдир чандиқ борлигини айтиб, ўша куни кўрган ёки кўрмаганлигини сўрашган.
«Беморнинг пешонасида жароҳати борлигини кўргандим, аммо бўйнининг орқасида ҳеч қандай жароҳат йўқ эди, — дейди Ҳамза Мирзаев. — Ўлимидан сўнг ўлик доғ пайдо бўлган бўлиши мумкин. Одатда бемор вафот этгач, қон йиғилиб доғ пайдо бўлади. Бу ўлик доғ дейилади. Шуни тушунтиришга ҳаракат қилдим уларга».
Бийража Шоназарованинг билдиришича, у уйига қайтиб, аҳволи ёмонлашгани боис, қўшнисиникига ўтиб қон босимини текширтираётган пайт ўғли бориб, ИИБ ходими сўраётганлигини билдирган.
Маълум бўлишича, Бийража Шоназаровани ўша куни унга кимлигини таништирмаган ИИБ ходими бўлимга олиб кетган ва воқеа тафсилотларини сўраган.
«Мелица (милиционер — таҳририят изоҳи)нинг саволига жавобан, унга бор воқеани айтдим, — дейди Бийража Шоназарова. — Қўшнимиз билан бўлган жанжални ҳам. Шунда мелица ходими менга «қўшнингиз урганини ўз кўзингиз билан кўрдингизми» деди. Шунда у кишига уйимизнинг ёнида урганини кўрганимни айтдим. Шунда мелица менга «Ёлғон гапирманг, эрингиз «Энам» ичиб юрар экан-ку» деди. Ким айтди десам ўғлингиз айтди деди. Ҳеч қандай дори ичмасди, «давление»си йўқ эди дедим. Ва қизчам бор воқеани ўз кўзи билан кўрганини айтдим. Шунда қизимни олиб келишимни айтишди. Қизим ва мени ўша куни бўлимда анча вақт олиб ўтиришди. Кейин кечаси 23 ларда келсам ўғлим «дадамдан ажралиб қолдик» деди».
«Уйда чой ичиб ўтиргандик, тўполон бошлангач, кўчага чиқдик, — дейди марҳумнинг қизи Шаҳзода Сайфуллаева. – Чиқсам қўшнимиз ўғли билан дадамни ва акаларимни ураётган эди. Шунда қўшнимизнинг ўғли қўлида нимадир билан дадамни урди. Дадам эса йиқилди».
Шаҳзода Сайфуллаеванинг айтишича, воқеага исми таҳририятга маълум бўлган қўшнилари ҳам гувоҳ бўлган.
«Аммо ўша қўшнимиз ҳам бугун жим туришга мажбур, — дейди Фарруҳ Темиров. – Чунки уларни ҳам қўрқитган. У ҳам эртанги кунини ўйлайди. Шунинг учун кўрган нарсаси ҳақида ҳам лом-лим демаяпти».
Марҳумнинг ўғиллари шунча пайтгача жим юришганининг сабаби қўшниси ва унинг ўғлидан қўрққанини айтмоқда. «Агар кимгадир даъво қилсанг, отангни кунини бошингга соламан дейишади», — дейди Фарруҳ Темиров.
Марҳум яқинларининг иддаосига кўра, ҳар иккала оиланинг азалдан бир бирига адовати бўлган. «Фарруҳ ўғлим ва қўшнимизнинг ўғли синфдош бўлган. Бундан 10 йил илгари уларнинг ўртасида низо чиққанди. Шундан бери ўғлимни тинч қўймайди. Ҳар сафар калтаклайди. Аммо бу ҳақда бирор марта ҳам мелицага хабар қилай демабман-да».
«Ҳар иккала оила ҳам жуда тартибли оила, — дейди Нартичуқур маҳалла фуқаролар йиғини раиси Мамаражаб Муродов. – Ҳар икки оила ҳам ўзига тўқ. Яхши ишли. Уларнинг оила аъзолари устидан ҳам ҳеч қачон шикоят тушмаган. Ўша куни вилоят телевидениесида ҳам бу ҳақда айтгандим. Ўша 16 декабрь куни ҳам ҳар икки оила ўртасидаги тортишув оғзаки бўлган экан».
Самадовлар оиласининг айтишича, оила бошлиғининг вафот этганига қарийб икки ой бўлган бўлса-да, на туман ИИБ, на туман прокуратураси уларни чақиртирмаган. Иш билан шуғулланмаган.
«Туман прокуратураси терговчиси Ҳасан Қурбоновнинг айтишича, иш маъмурий судга ўтибди, — дейди марҳумнинг ўғли Фарруҳ Темиров. – Дадам ўлаяптию, иш маъмурий судга ўтяпти. Бу қанақаси ахир?»
Фарруҳ ва Элдор Темировларнинг айтишича, отаси шифохонада даволанаётган пайт туман ИИБ терговчиси Нодир Муродов уларга дўқ-пўписа қилиб, «дори олиб боришимиз керак, дадамизнинг аҳволи сал яхшилансин кейин айтиб берамиз» дейишларига қарамасдан «ҳозироқ нима бўлганини айтасан» деб бақирган. «Шунда қўрққанимиздан терговчига отамизни кўчадан топиб олдик деб, терговчи ёзган маълумотномага қўл қўйиб бердик, — дейди марҳумнинг ўғиллари. – Аммо биров келиб, қайси кўчадан топдинг, қай ҳолатда топдинг, юр ўша жойни кўрсат-чи деб сўрамади. Ёпилган қозон ёпиқлигича қолиб кетмоқда».
Фарруҳ Темировнинг маълумот беришича, у туман прокурори Улуғбек Эргашев қабулида ҳам бўлиб, иш жуда орқага сурилаётганига эътироз билдирган. «Шунда прокурор «Мен дадангни ўлимида жиноят изларини кўрмаяпман, дадангнинг қон босими бор экан-ку» деди. Шунда мен прокурорга «Қон босими-ку йўқ эдию, аммо бўлган тақдирда ҳам қон босими бор одам урилсин деб қаерда ёзилган» дедим. Прокурор саволимга жавоб беришга мажбур эмаслигини айтди. Қайта экспертиза қилиб, текширув ўтказишлари кераклигини айтганимда «Бекорчиманми сенга» дея бақира кетди».
Мурожаатчиларнинг иддаоси қанчалик тўғри ёки нотўғрилигини билиш мақсадида Косон туман прокуратурасида бўлдик. Дастлаб терговчи Ҳасан Қурбоновга учрашиб, воқеа ҳақида расмий изоҳ сўрадик. Ҳасан Қурбонов бизга ҳеч қандай маълумот беролмаслигини айтиб, прокурор ёрдамчиси Шерзод Эгамбердиевга юзлаштирди. Прокурор ўринбосари эса бу хусусда маълумот олиш учун ёзма равишда мурожаат қилишимиз лозимлигини айтди. Мутасаддига «Жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатлари тўғрисида»ги Қонунда мурожаатлар оғзаки, ёзма ва электрон шаклда қабул қилинишини, ёзма мурожаат шарт дегани жойи йўқ эканлигини тушунтиришга уринмайлик, бари бефойда бўлди. Мутасаддилар расмий маълумот беришдан бош тортишди. Вилоят прокуратурасининг матбуот хизмати билан боғланиш учун қилган ҳаракатларимиз ҳам самара бермади.
Республика Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Қашқадарё вилоят соғлиқни сақлаш бошқармаси республика суд тиббий экспертиза илмий-амалий маркази Қашқадарё филиалининг қайта ва комиссион экспертизалар бўлими мудири Жамолхон Бадалов 2018 йил 16 декабрь куни кечаси марҳум Темиров Самадуллонинг жасади экспертиза қилинганлигини тасдиқлади. Аммо бу тергов сири бўлганлиги сабабли экспертиза натижасини ошкор қилолмаслигини билдирди.
Бош прокуратура «Дарё» таҳририятининг оғзаки сўровига жавобан косонлик Самадулло Темиров ўлими билан боғлиқ иш Бош прокуратура назоратида эканлигини маълум қилган.
Ўйлаймизки, очиқ қолаётган саволларга тез орада жавоб топилади.
Изоҳ (0)