Ўзбекистон Маданият вазирлиги марказий аппарат таркибига кирувчи бошқарма раҳбарлари ва журналистлар иштирокида 8 январь куни бўлиб ўтган конференцияда Қорақалпоғистондаги Шамун Набий мақбараси бузиб ташланганлиги фактини тасдиқлади.
«Новости Узбекистана» интернет-нашрининг мухбири Евгений Гранденинг сайёр комиссиянинг ишлари ва ўтказилган тарихий-бадиий, тарихий-меъморий экспертизаларнинг натижалари ҳақидаги саволига маданият вазирининг ўринбосари Камола Акилова XII аср меъморчилиги тарихий ёдгорлигининг бузиб ташланганлиги факти, афсуски, тасдиқланганлигини маълум қилди.
«Шамун Набий мақбараси жойида бинонинг янги нусхаси барпо этилди. Бу 2017 йилда амалга оширилди», — деди Камола Акилова.
Тарихий ёдгорлик энди йўқлиги ҳақидаги биринчи маълумот ОАВларида ўтган йилнинг октябрида пайдо бўлди. Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги Тарихий мерос объектларини қўриқлаш бўйича бош илмий-ишлаб чиқариш бошқармаси Қорақалпоғистон Республикаси бўйича минтақавий давлат инспекцияси раҳбари Қуанишбек Шарипов «Халқ сўзи Online» нашрига берган изоҳида бинонинг бузиб ташланишини мажбурий чора деб атаган. Унинг сўзларига қараганда, икки гумбаз деярли тўлиқ вайрон бўлган, пахса деворлар юпқалашиб кетган. Шариповнинг фикрича, ёдгорликни дастлабки кўринишида қолдириш вақт ўтиши билан унинг тўлиқ вайрон бўлишини англатар эди.
«Ташкил этилган комиссия жойида бўлиб, мақбаранинг янги биносини барпо этиш бўйича ишларни ўтказиш ҳақида қарор қабул қилди. Улар ‘Мерос чашмаси’ лойиҳа ташкилоти томонидан олиб борилди. Қурилиш ишлари ўтган йилнинг баҳорида бошланиб, янги деворлар, гумбазларни барпо этиш, ҳудудни ободонлаштириш, баҳодир Шамун Набий дафн этилган даҳмани реконструкция қилишни ўз ичига олди», — дейди Қуанишбек Шарипов.
Шамун Набий мақбарасининг бузилганлиги ҳақидаги маълумотни археолог, тарих фанлари номзоди Октябрь Доспанов ҳам тасдиқлади. Мақбара 1964 йилда Нукус чекка қисмидаги қазишма ишлари давомида топилган эди.
«Мақбара бузиб ташланишини тушунганимизда, бунинг олдини олишга уриндик, бироқ бизга барча рухсатларни ўз ичига олган ҳужжатларнинг нақ бир пaпкасини кўрсатишди», — деди Октябрь Доспанов.
Бинони бузиш ва янгисини барпо этишга айланган реконструкцияга рухсат Маданият вазирлиги томонидан берилган. Ёдгорликни «янгилаш» билан Қуаниш Шарипов шуғулланган.
Бироқ бошқарманинг ўзи турли ОАВларидаги мақолалардан сўнг Шамун Набий мақбарасининг бузилганлигини рад этиб келди. 2018 йилнинг ноябрь ойи бошида маданият вазири деярли ёпиқ матбуот анжуманини ўтказиб, унда вазир ўринбосари Камола Акилова мақбарани ҳеч ким бузиб ташламаганлиги, у вайрон бўлмаслиги учун янги қурилма билан қопланганлигини маълум қилган эди. Тарихий аҳамият йўқотилганлиги факти қисман тан олинди, сабаби Шамун Набий Миздакхон мажмуасининг бир қисми эди.
Ўшанда бошқарма махсус комиссия ташкил этилиб, у Ўзбекистоннинг барча шаҳарларини айланиб чиқиши ва ҳар бир ёдгорликни кўздан кечириши ҳамда ўз тавсияларини беришини маълум қилган эди.
Нукусга қилинган сафардан сўнг вазирлик юз берган ҳодисада айбдорлар қонунчиликка мувофиқ жазога тортилишини таъкидлади.
Изоҳ (0)