Ҳар қандай давлатда тижорат банклари миллий банк тизими иқтисодиётнинг юрак қон томири сифатида қаралади. Юрак ва қон томирининг тўла қонли фаолияти эса, ҳар қандай организмнинг тириклик манбаси ҳисобланади. Худди шунингдек, банк тизимини янада эркинлаштириш ёки капиталлашув даражасини ошириш ҳам нафақат бир иқтисодий тизимнинг ривожланишига балки, жамият ва мамлакат аҳолиси фаровонлигининг ошишига, пировардида оддий фуқароларнинг турмуш шароити тарзининг яхшиланишига олиб келади.
Ўзбекистон Республикасида мустақилликнинг дастлабки йилларидан бошлаб иқтисодиётнинг муҳим тармоқларидан бири хисобланган, банк тизимини ислоҳ қилишда жаҳон андозаларига мос келувчи банк тизимини яратишга асосий эътибор қаратилди. Миллий банк тизимини янада эркинлаштириш ва ислоҳ қилиш борасидаги Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонлари, Қарорлари, Ўзбекеистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Қарорларига асосан тижорат банклари ўртасида соғлом рақобат мухитини яратиш, уни фаоллаштириш ва кучайтириш мақсадида тижорат банклари фаолияти унверсаллаштирилди. Натижада улар банк фаолиятини кенг миқёсда амалга оширишлари учун мавжуд имкониятларга эга бўлдилар.
Бозор иқтисодиётининг ҳозирги даврида иқтисодий инфратузилмаларнинг барча тармоқлари сингари банк-молия тизимида ҳам тубдан ислоҳатларни амалга ошириш, уларнинг фаолиятини жаҳон андозалари талаблари асосида такомиллаштириш ва ривожлантиришни устувор қилиб қўймоқда. Бундан ташқари инновацион ғояларни амалиётга жорий этиш орқали банк маҳсулотларни ишлаб чиқиш ҳам долзарб масалалардан бири бўлиб қолмоқда.
Маълумки, банкларнинг ривожланишида қонунчилик ҳужжатлари, Ўзбекистон Республикаси Президенти фармон ва қарорлари, Вазирлар маҳкамаси қарорлари муҳим ўрин тутади. Ўзбекистон Республикаси Президентининг жорий йилнинг 23 мартидаги ПҚ-3620-сонли «Банк хизматлари оммабоплигини ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарори ўз вақтида қабул қилинди. Мазкур қарор асосида банк тизимининг олдида турган бир қатор тўсиқлар олиб ташланди. Масалан, олдин банкларнинг микроқарзлар бериши мумкин эмас ва микорқарзлар микрокредит ташкилотлари томонидан юқори фоизларда берилар эди. Шунингдек, аҳоли ва хўжалик субъектлари банк биносига эркин кира олмас эди. Банкларнинг молиявий маълумотларида очиқлик тамойиллари етарли даражада эмас эди. Аҳоли учун валюта айирбошлаш амалиётларида тўсиқлар мавжуд эди. Кредитлар ажратилиши бўйича қарорлар қабул қилинишида эса ваколатлар ҳаддан ташқари марказлашган эди. Бундан ташқари чакана хизматлар борзори ривожланмаган эди.
Прездентимизнинг мазкур қарори талабларини бажариш мақсадида республикамиздаги барча тижорат банклари «йўл харита»ларини ишлаб чиқиб, амалга оширадиган вазифаларини белгилаб олди ва мазкур «йўл харита»лари асосида зарур ишларни амалга ошириб бормоқда.
Бошқа тижорат банклари сингари ўзининг фаолиятини 2001 йилан бошлаб амалга ошириб келаётган Davr Bank хусусий акциядорлик тижорат банки ҳам Президентимизнинг мазкур қарори талаблариижросини таъминлаш бўйича «йўл харита»сини ишлаб чиқди ва мазкур «йўл харита»си асосида банк хизматлари оммабоплигини ошириш бўйича зарур чора-тадбирларни амалга ошириб келмоқда.
Хусусан:
— аҳоли учун валюта айирбошлаш амалиётларини амалга оширишни енгиллаштирувчи «online» тарзда конверсия операцияларини амалга ошириш жорий этилди;
— кредитларни ажратиш бўйича қарорлар қабул қилишда ваколатлар қайта кўриб чиқилиб, филиаллар кредит қўмиталари ваколатлари кенгайтирилди;
— кредит буюртмаларини кўриб чиқишнинг мураккаблашган механизмлари бекор қилиниб, кредитларни тезкор олиш имкониятлари яратилди;
— тезкор микроқарзлар ажратилиши бўйича дастур яратилди. Шу жумладан «online» кредит бюртманомасини қабул қилиш ва кўриб чиқиш йўлга қўйилди;
— кредитларни (микроқарзларни) ажратилишида ортиқча ҳужжатларни талаб қилишга чек қўйилди;
— хизмат кўрсатиш тарифлари қайта кўриб чиқилиб, енгилаштирилди;
— банк тўлов карталаридан чет эл валютасини ечиш бўйича чекловлар бекор қилинди;
— чакана банк хизматларини кенгайтириш мақсадида банкоматлар ва инфокиосклар харид қилиниб, уларнинг тўлақонли ишлаши таъминланди;
— масофавий хизматлар турлари бўлган интернет банкинг, мобил банкинг, смс банкинг хизматлари такомиллаштириш ишлари амалга оширилди. Шунинг билан биргаликда, банк маҳсулотлари ва хизматлари тўғрисида тезкор ва сифатли маълумотлар бериш мақсадида турли ижтимоий тармоқларда расмий саҳифалар яратилди. Бундан ташқари, банкда мижозлар билан яқиндан алоқа ўрнатиш, уларнинг мавжуд муаммоларини ҳал этиш мақсадида банк қошида Мижозларга хизмат кўрсатиш маркази «Контакт сентр» ташкил этилди ва бу марказ ҳозирда мижозларга сифатли ва тезкор хизмат кўрсатиб келмоқда.
— Халқаро молия институтлар билан ҳам самарали ҳамкорлик олиб борилди. Бу ҳамкорлик самараси ўлароқ, Банк Осиё тараққиёт банки, Европа тикланиш ва тараққиёт банки ва Жаҳон банкининг Халқаро ривожланиш ассосацияси билан кредит линияларини очди ҳамда мазкур линиялар орқали мижозларнинг инвестицион лойиҳаларини молиялаштирилиб келинмоқда.
Бунинг натижасида аҳоли ва хўжалик субъектларига енгилликлар яратилиши билан бирга банк фаолиятида ҳам ўсиш кузатилмоқда. Хусусан:
— бугунги кунга келиб, банк мижозларидан юридик шахслар сони 10 минг нафардан, жисмоний шахслар 200 мингнафардан ошиб кетди;
— банкнинг кредит портфели йил бошига нисбатан 177 фоизга ўсишига эришилди. Иқтисодиётнинг реал секторига ажратилган кредитлар суммаси эса йил бошига нисбатан 145 фоизга ўсди;
— банк капитали йил бошига нисбатан 126 фоизга ўсди. Банкнинг жами активлари эса йил бошига нисбатан 133 фоизга ўсиши кузатилди;
— юридик ва жисмоний шахсларнинг бўш пул маблағларини банкка жалб этиш бўйича йил бошига нисбатан 167 фоизга ўсишига эришилди.
Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни молиявий қўллаб-қувватлаш банк фаолиятида алоҳида ўрин тутади. Рақобатчилар орасида Банк ўзини бизнес бўйича ишончли ҳамкор сифатида намоён этиш билан бирга, мижозлари, омонатчилари ҳамда акциядорларининг манфаатларини ҳам юқори ўринга қўйиб келмоқда.
Банк Standart@poor‘s халқаро рейтинг компаниясининг «барқарор» B/B рейтинг кўрсаткичига эга бўлиб, банк жамоаси янада юқори кўрсаткичларга эришиш бўйича зарур чора-тадбирларни кўриб бормоқда.
Реклама ҳуқуқи асосида.
Изоҳ (0)