Har qanday davlatda tijorat banklari milliy bank tizimi iqtisodiyotning yurak qon tomiri sifatida qaraladi. Yurak va qon tomirining to‘la qonli faoliyati esa, har qanday organizmning tiriklik manbasi hisoblanadi. Xuddi shuningdek, bank tizimini yanada erkinlashtirish yoki kapitallashuv darajasini oshirish ham nafaqat bir iqtisodiy tizimning rivojlanishiga balki, jamiyat va mamlakat aholisi farovonligining oshishiga, pirovardida oddiy fuqarolarning turmush sharoiti tarzining yaxshilanishiga olib keladi.
O‘zbekiston Respublikasida mustaqillikning dastlabki yillaridan boshlab iqtisodiyotning muhim tarmoqlaridan biri xisoblangan, bank tizimini isloh qilishda jahon andozalariga mos keluvchi bank tizimini yaratishga asosiy e’tibor qaratildi. Milliy bank tizimini yanada erkinlashtirish va isloh qilish borasidagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti farmonlari, Qarorlari, O‘zbekeiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Qarorlariga asosan tijorat banklari o‘rtasida sog‘lom raqobat muxitini yaratish, uni faollashtirish va kuchaytirish maqsadida tijorat banklari faoliyati unversallashtirildi. Natijada ular bank faoliyatini keng miqyosda amalga oshirishlari uchun mavjud imkoniyatlarga ega bo‘ldilar.
Bozor iqtisodiyotining hozirgi davrida iqtisodiy infratuzilmalarning barcha tarmoqlari singari bank-moliya tizimida ham tubdan islohatlarni amalga oshirish, ularning faoliyatini jahon andozalari talablari asosida takomillashtirish va rivojlantirishni ustuvor qilib qo‘ymoqda. Bundan tashqari innovatsion g‘oyalarni amaliyotga joriy etish orqali bank mahsulotlarni ishlab chiqish ham dolzarb masalalardan biri bo‘lib qolmoqda.
Ma’lumki, banklarning rivojlanishida qonunchilik hujjatlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti farmon va qarorlari, Vazirlar mahkamasi qarorlari muhim o‘rin tutadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining joriy yilning 23-martidagi PQ-3620-sonli “Bank xizmatlari ommabopligini oshirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori o‘z vaqtida qabul qilindi. Mazkur qaror asosida bank tizimining oldida turgan bir qator to‘siqlar olib tashlandi. Masalan, oldin banklarning mikroqarzlar berishi mumkin emas va mikorqarzlar mikrokredit tashkilotlari tomonidan yuqori foizlarda berilar edi. Shuningdek, aholi va xo‘jalik subyektlari bank binosiga erkin kira olmas edi. Banklarning moliyaviy ma’lumotlarida ochiqlik tamoyillari yetarli darajada emas edi. Aholi uchun valyuta ayirboshlash amaliyotlarida to‘siqlar mavjud edi. Kreditlar ajratilishi bo‘yicha qarorlar qabul qilinishida esa vakolatlar haddan tashqari markazlashgan edi. Bundan tashqari chakana xizmatlar borzori rivojlanmagan edi.
Prezdentimizning mazkur qarori talablarini bajarish maqsadida respublikamizdagi barcha tijorat banklari “yo‘l xarita”larini ishlab chiqib, amalga oshiradigan vazifalarini belgilab oldi va mazkur “yo‘l xarita”lari asosida zarur ishlarni amalga oshirib bormoqda.
Boshqa tijorat banklari singari o‘zining faoliyatini 2001-yilan boshlab amalga oshirib kelayotgan Davr Bank xususiy aksiyadorlik tijorat banki ham Prezidentimizning mazkur qarori talablariijrosini ta’minlash bo‘yicha “yo‘l xarita”sini ishlab chiqdi va mazkur “yo‘l xarita”si asosida bank xizmatlari ommabopligini oshirish bo‘yicha zarur chora-tadbirlarni amalga oshirib kelmoqda.
Xususan:
— aholi uchun valyuta ayirboshlash amaliyotlarini amalga oshirishni yengillashtiruvchi “online” tarzda konversiya operatsiyalarini amalga oshirish joriy etildi;
— kreditlarni ajratish bo‘yicha qarorlar qabul qilishda vakolatlar qayta ko‘rib chiqilib, filiallar kredit qo‘mitalari vakolatlari kengaytirildi;
— kredit buyurtmalarini ko‘rib chiqishning murakkablashgan mexanizmlari bekor qilinib, kreditlarni tezkor olish imkoniyatlari yaratildi;
— tezkor mikroqarzlar ajratilishi bo‘yicha dastur yaratildi. Shu jumladan “online” kredit byurtmanomasini qabul qilish va ko‘rib chiqish yo‘lga qo‘yildi;
— kreditlarni (mikroqarzlarni) ajratilishida ortiqcha hujjatlarni talab qilishga chek qo‘yildi;
— xizmat ko‘rsatish tariflari qayta ko‘rib chiqilib, yengilashtirildi;
— bank to‘lov kartalaridan chet el valyutasini yechish bo‘yicha cheklovlar bekor qilindi;
— chakana bank xizmatlarini kengaytirish maqsadida bankomatlar va infokiosklar xarid qilinib, ularning to‘laqonli ishlashi ta’minlandi;
— masofaviy xizmatlar turlari bo‘lgan internet banking, mobil banking, sms banking xizmatlari takomillashtirish ishlari amalga oshirildi. Shuning bilan birgalikda, bank mahsulotlari va xizmatlari to‘g‘risida tezkor va sifatli ma’lumotlar berish maqsadida turli ijtimoiy tarmoqlarda rasmiy sahifalar yaratildi. Bundan tashqari, bankda mijozlar bilan yaqindan aloqa o‘rnatish, ularning mavjud muammolarini hal etish maqsadida bank qoshida Mijozlarga xizmat ko‘rsatish markazi “Kontakt sentr” tashkil etildi va bu markaz hozirda mijozlarga sifatli va tezkor xizmat ko‘rsatib kelmoqda.
— Xalqaro moliya institutlar bilan ham samarali hamkorlik olib borildi. Bu hamkorlik samarasi o‘laroq, Bank Osiyo taraqqiyot banki, Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki va Jahon bankining Xalqaro rivojlanish assosatsiyasi bilan kredit liniyalarini ochdi hamda mazkur liniyalar orqali mijozlarning investitsion loyihalarini moliyalashtirilib kelinmoqda.
Buning natijasida aholi va xo‘jalik subyektlariga yengilliklar yaratilishi bilan birga bank faoliyatida ham o‘sish kuzatilmoqda. Xususan:
— bugungi kunga kelib, bank mijozlaridan yuridik shaxslar soni 10 ming nafardan, jismoniy shaxslar 200 mingnafardan oshib ketdi;
— bankning kredit portfeli yil boshiga nisbatan 177 foizga o‘sishiga erishildi. Iqtisodiyotning real sektoriga ajratilgan kreditlar summasi esa yil boshiga nisbatan 145 foizga o‘sdi;
— bank kapitali yil boshiga nisbatan 126 foizga o‘sdi. Bankning jami aktivlari esa yil boshiga nisbatan 133 foizga o‘sishi kuzatildi;
— yuridik va jismoniy shaxslarning bo‘sh pul mablag‘larini bankka jalb etish bo‘yicha yil boshiga nisbatan 167 foizga o‘sishiga erishildi.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash bank faoliyatida alohida o‘rin tutadi. Raqobatchilar orasida Bank o‘zini biznes bo‘yicha ishonchli hamkor sifatida namoyon etish bilan birga, mijozlari, omonatchilari hamda aksiyadorlarining manfaatlarini ham yuqori o‘ringa qo‘yib kelmoqda.
Bank Standart@poor‘s xalqaro reyting kompaniyasining “barqaror” B/B reyting ko‘rsatkichiga ega bo‘lib, bank jamoasi yanada yuqori ko‘rsatkichlarga erishish bo‘yicha zarur chora-tadbirlarni ko‘rib bormoqda.
Reklama huquqi asosida.
Izoh (0)