Халқаро пресс клубнинг навбатдаги сессияси «Ўзбекистонда демографик жараёнлар: фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд этишдаги муаммолар ва ечим» мавзусига бағишланди.
Сессияда ФҲДЁ органларининг олдида турган вазифалар, ваколатлар, муаммо ва камчиликлар ҳақида қизғин баҳс юритилди.
Тошкент вилояти бош имом-хатиби Хайрулла Турматовнинг фикрича, ёшлар оилавий ҳаётни бошлайдиган ФҲДЁ органлари ходимларининг ўзлари оилавий намуна кўрсата олиши керак.
Динимизда шундай бир қоида бор: Нимаики ишнинг боши яхшилик билан бошланса, унинг якуни ҳам яхшилик билан тугайди.Шунга кўра, ёшларимиз қиз уёқдан келади, йигит буёқдан келади, икковини дастлабки, мустақил оилавий ҳаётга қадам қўйиши ФҲДЁ мудирасининг олдидан бошланади. Чунки, шарий никоҳни биз ана шу ФҲДЁ гувоҳномасини олганимиздан кейингина ўқиймиз. Демак, ёшларнинг оилавий ҳаётнинг биринчи қадами ФҲДЁ мудираси олдида бошланаётган экан, у шахсга жуда кўп нарса боғлиқ.
Биринчи навбатда одоб-ахлоқ. Пайғамбаримиз шундай деганлар: «Ҳар бир диннинг хулқи бор. Исломнинг хулқи бу — ҳаё. Тўғри, биз демократик-дунёвий мамлакатда яшаяпмиз. ФҲДЁ органларида турли динга мансуб фуқароларнинг никоҳлари қайд этилади. Лекин барибир, шу ерда хизмат қилаётган инсоннинг бирламчи фазилати ҳисобланиши керак.
Мен вилоят бош имом-хатиби сифатида кўп жойларда мулоқотда бўламан. Мени кечирадилар, лекин камчиликнинг биттаси ҳам кўп-да! Мана шу оилани қайд қиладиган, фуқаролик ҳолатлари масалаларини қайд қиладиган инсон, вакила, биринчи навбатда шахсан оилавий намуна кўрсата оладиган инсон бўлиши керак. Тўғри, инсоннинг ҳаётида ҳар хил ҳолатлар бўлади. Масалан, у ҳам инсон унда ҳам ажрим бор, бола тарбияси бор, лекин барибир оилавий намуна кўрсата олган шахсдан илк қадам босиб келган йигит ва қиз нимадир олади. Чунки ёшлар ҳаяжонда, илк мустақил ҳаётининг дастлабки қадамларини босиб келмоқда. Шундай вазиятда у нимадир олишга ҳаракат қилади. Шунинг учун, мен илтимос қилардимки кадрлар масаласини кўриб чиқаётганда, унинг қанчалик даражада оилавий намуна кўрсата олишини ҳам эътиборга олиш зарур.
Яна бир масалага эътибор қаратишни истардим, мустақилликдан кейин 27 йил ичида туғилган қанчадан қанча болаларнинг исмларини ўзгартириб беряпмиз. Масалан, одамлар ўқияпти, ўрганяпти, маънавият юксаляпти. Шундай экан, фарзандимнинг исмини нотўғри қўйиб қўйибман, унинг маъноси ёки имлосида хатолик бор экан, шунинг учун дуо қилиб қўйинг, исмини ўзгартирмоқчиман, деб мурожаат қилаётганлар кўп бўляпти. Шунинг учун исмларни қўйишда унинг маъноси, тўғри ёзилишига ҳам алоҳида эътибор қаратиш зарур.
Оддий касбда меҳнат қиладиган ходимни 2—3 ой малака оширишга юборамиз. Оила қуриш остонасида турган йигитлар билан бир марта 40 дақиқалик суҳбат ўтказганимиздан сўнг улар оила қурмоқда. Бир умр давом этадиган оилавий ҳаёт ҳақидаги билимларни биз уларга 40 дақиқа ичида сингдиролмаймиз-ку! Мана шу ҳолат оқибатида оилалар бузилиши, ажримлар ва ҳоказо муаммолар келиб чиқмоқда. Шунинг учун менинг таклифим, тўйдан олдин ФҲДЁга ариза берилганидан сўнг бир ой мобайнида, ҳеч бўлмаганида икки ҳафта ёшларни оилавий ҳаётга тайёрлайлик, ҳамма мутахассислар бунинг учун бирикайлик. Эртанги кунда боласи туғилганидан кейин ажрим, алимент муаммоси устида бош қотиргандан кўра, ўн беш кун буёқда қойиллатиб ўқитиб, тушунча бериб қўйсак, балки ўша нохуш ҳолатларнинг анча камайишига эришармидик?
Халқимизнинг ҳуқуқий онги, маданиятини ошириш учун ҳали анча ишларни амалга ошириш керак. Сабаби, тўйни белгилаб қўйяпти, ФҲДЁга бориш муддати 30 кун. Тўйхонани белгилайди, артистларни чақириб қўяди, ҳамма нарсани тайёрлаб домлани олдига келади, у эса ФҲДЁ қоғозини кўрмагунча никоҳ ўқимайди. Домла «мен никоҳ ўқий олмайман, диний идорадан рухсат йўқ» деб жавоб берса, бу тўйни тўхтатадими? Йўқ, бориб битта чала муллани топиб, у «Тегасанми, оласанми, Оллоҳ-у акбар!» деб, никоҳни ўқиб юборади. Буёқда кейин масжиднинг расмий имомлари тана-дашномга қолиб кетади.
Хайрулла Турматов, Тошкент вилояти бош имом-хатиби
Изоҳ (0)