Қашқадарё вилояти ҳокими Зафар Рўзиев Сенатнинг XIV ялпи мажлисидаги муҳокамалар асносида тўй-маъракалар масаласига муносабат билдирди. Унинг фикрларини ЎзА келтирди.
«Бугун ҳаётимизда кўпайиб бораётган оилавий можаролар, низо-жанжаллар, ажралишлар, қудалар ўртасидаги совуқчилик сабаблари ҳам аксарият ҳолларда айнан серхаражат тўйларга, улар билан боғлиқ беҳад ортиқча сарф-харажатларга бориб тақалади».
«Мисол учун, Чироқчи туманида ўтадиган тўйларни олайлик. Тўй олди жараёнининг ўзи ақлни шоширади. Биламизки, Чироқчи туманининг аксарият ҳудудларида тўйлар маслаҳат ошидан бошланади. Баъзида маслаҳат оши кичикроқ тўйдан ҳам ўтиб кетади. Харажат борасида ҳам тўй эгаси бор топган тутганини ана шу маросимдан аямайди. Қоидага кўра, маслаҳат ошига келганлар тўй куни хизматда бўлишади ва шунинг учун уларга айнан маслаҳат ошида зиёфат берилади. Яна бир томони эса, тўй спиртли ичимликсиз ўтиши мумкин, бироқ маслаҳат оши усиз ўтмайди. Боз устига 50 килограмм ош дамланиб, 50 килограмм гўштдан шўрва пиширилади».
«Айрим қишлоқлардаги тўйларда эса ‘бошланиб ўтар’ деган ибора бор. Яқин инсонларга берилган таклифномада албатта, шу сўз бўлади. Мисол учун, тўй 25 март куни бўлса, таклифномага ’24 март куни бошланиб, 25 март куни ўтади’ деб ёзилади. Ўз-ўзидан аёнки, икки соатда тугайдиган тўйнинг икки кун давом этиши тўй эгасининг ҳам руҳий, ҳам моддий тинкасини қуритади».
«Аксарият ҳолларда фотиҳа тўйлари катта тўйлардан умуман қолишмайди. Бундай тўйларга камида уч-тўртта жонлиқ сўйилади, 400–500 одамга зиёфат берилади. Нима, шуни фотиҳа тўй деб атамасдан бирданига, битта тўй қилиб ўтказиб юборса бўлмайдими? Бинобарин, одамлар ўзига кўпроқ ташвиш орттиришни, ортиқча харажатни хуш кўрса, ана унда савоб ишлар, саховат қилсин — эҳтиёжманд, таъминотида қийинчилиги бор оилаларга ёрдам берсин, мактабга, боғчага китоб совға қилсин. Ахир мана шундай ишларгина ҳақиқий эътирофга лойиқ эмасми?»
«Албатта, тўй дастурхонларининг тўкин-сочинлиги аҳолининг турмуш даражаси тобора яхшиланиб бораётганидан ҳам далолат. Аммо исрофгарчилик, увол ёмон. Тахминий ҳисоб-китобларга кўра, айни пайтда тўйхоналарда бир нафар меҳмон учун харажатлар ўртача 40–50 минг сўмни ташкил этаркан. Никоҳ тўйларига ўртача 400–500 нафар (айримларида бундан ҳам кўп) меҳмон келади. Бу дегани тўй эгаси 15–20 миллион сўм (санъаткорлар ва шунга ўхшаш хизматларни ҳисобламаганда) сарфлайди дегани. Шу билан харажатлар тугаса қани. Ҳали олдинда келин салом, ота кўрди, куёв оши, келин чақирди сингари маросимлар бор. Тўй куни келолмаганлар қуллуқ бўлсинга келади, оқибатда уй эгаси қайтадан дастурхон тузаган, жонлиқ сўйган. Кўриниб турибдики, битта тўйга сарф бўладиган пул камхаржроқ оилани тубсиз жарга улоқтиради».
«Тўю маракаларни тартибга солиш борасида тарғибот тадбирлари тўхтаб қолган эмас. Айрим учраётган салбий ҳолатлар жойига бориб ўрганилган, ортиқча дабдабага берилган кишиларга қилаётган ишлари тўғри эмаслиги бўйича тушунтиришлар берилган. Бироқ камхарж, ихчам тўйлар ҳақида одамларнинг ўзида тўғри, онгли муносабат шаклланмаса, бу борада ижобий натижаларга эришиб бўлмас экан. Натижада тўйларни ихчамлаштириш меъёрий ҳужжат асосида тартибга солинишига зарурат туғилганди.
Тўй-маъракалар миллатимизнинг азалий қадриятлари ва анъаналарини намоён этадиган кўзгу экан, уларни юксак маънавий мезонларга муносиб тарзда ўтказайлик. Бу эзгу ишга ҳамма бирдай бош қўшиши лозим, ҳеч ким ўзини четга олиши, менга бунинг дахли йўқ, деб лоқайд бўлиши мумкин эмас. Зеро, тўй ва маросимлар шахсий иш эмас, мамлакат ва миллат тақдирига дахлдор ижтимоий аҳамиятга эга масаладир», — деб сўзига якун ясади ҳоким.
Изоҳ (0)