Халқаро пресс-клубнинг навбатдаги йиғилиши 3 июлда Ёшлар сиёсати масаласида ўтказилди. Йиғилишида иштирок этган олий ва ўрта махсус таълим вазирининг биринчи ўринбосари Дилмурод Набиев олий таълим тизимида мавжуд бўлган долзарб муаммолар юзасидан берилган саволларга жавоб берди.
Олий таълим тизимида вазирлик ва муассасалар раҳбарияти томонидан бериладиган топшириқларни бажариш учун ўқитувчилар кўпинча дарсни ташлаб чиқишга мажбур бўлади. Демак, вазирлик ёки раҳбариятнинг топшириғи дарсдан устун эканда, деган хулоса келиб чиқади. Аслида, олий таълимнинг самарадорлигини ўтиладиган дарс белгилайди.
Яна бир масала битирувчиларни ишга жойлаштириш бўйича тузиладиган уч томонлама шартнома билан боғлиқ. ОТМлар, агар битирувчи уч томонлама шартномани тузмаса, у давлат имтиҳонига ёки диплом ҳимоясига киритилмайди, деган «қоида»ни жорий қилган. Натижада, битирувчилар ўзларининг мутахассислигига тўғри келмайдиган ташкилотлар билан шартнома тузади, масалан, филологлар фермер хўжаликлари билан. Бу қанчалик тўғри? Бунинг натижасида миллий ОТМлар битирувчилари ва хорижий ОТМлар битирувчилари орасида тафовутлар юзага келмоқда.
Ортиқча қоғозбозлик ва топшириқларни камайтириш, ишга жойлаштириш масалаларида ўзгаришлар қилиш вақти келмадими?
Вазир ўринбосари бу саволларга жавоб берар экан, таълим жараёнида давлат стандартларининг бузилаётганини қайд этди.
Давлат стандартига асосан 80 дақиқа дарс ўтилиши керак. Шунда талабага етарли даражада билим берилади, деб ҳисобланади. Лекин амалда дарсга декан киради, унинг муовини киради ёки ҳар хил текширувчилар келиб, дарсни бузади. Улар давоматни текширади, журнални, ўқитувчининг маъруза матнини текширади. Биз аслида давлат стандартини бузяпмиз. Дарснинг 15—20 дақиқа бузилган қисмини ҳеч ким қайтариб бера олмайди. Йўқотилаётган вақт — талабанинг ҳаққи. Талабалар орасида тўлов-шартнома асосида, давлат гранти асосида ўқиётганлари бор. Улар билим олиши керак, бу — уларнинг ҳуқуқи.Дилмурод Набиевнинг таъкидлашича, талабаларнинг ишсиз қолмаслиги учун Ўзбекистонда қабул квоталари белгиланади. Шу билан бир вақтда, бу масаланинг муаммоли томони ҳам бор.Бизнинг энг катта муаммоларимиздан бири — қоғозбозлик, дарс жараёнини бевосита алоқаси бўлмаган шахслар томонидан назорат қилиниши.
Бу борада аниқ чора-тадбирларни ишлаб чиқяпмиз. 100 баллик рейтинг тизимида оралиқ ва якуний назоратларнинг баҳоларини қайдномаларга қўйиш каби кўп вақтни оладиган ишларни бартараф этиш мақсадида беш баҳолик тизимга ўтиш имкониятларини кўриб чиқяпмиз.
Бундан ташқари, маънавий-маърифий ишлар масаласи бор. Унга кўра, ўқитувчи талабалар билан дарсдан ташқари ишлаши, дарсга қатнашмаётган талабанинг уйига, маҳалласига бориши керак. Лекин бу ишларнинг бажарилганини ҳеч биримиз исботлай олмаймиз.
Яқинда қабул қилинган Президент қарорига асосан, ўқитувчилар фақат ўқув юкламасини ва илмий ишларини бажаради. Биз улардан ортиқча ҳужжат талаб қилмаймиз.
Дилмурод Набиев, Ўзбекистон олий ва ўрта махсус таълим вазирининг биринчи ўринбосари
Ишга жойлаштириш масаласига келсак, дунёнинг бирорта давлатида талабаларни қабул қилиш квотасини белгилаш деган тушунча йўқ. Олий таълимни битираётган талабаларнинг ишсиз қолмаслигини таъминлаш мақсадида Республикамизда квоталар белгиланади. Корхона ва ташкилотларда ишчиларга муҳтожлик бўлса, улар бизга буюртма беради ва биз шунга асосан олий маълумотли кадрларни тайёрлаб берамиз.Яратилаётган иш ўринларига нисбатан қабул квотасини тўғри белгилаш — асосий муаммомиз. Шунинг учун филолог фермер хўжалигида «бухгалтерлик қилади». Ёки икки киши ишлаши мумкин бўлган кичкина дорихонага саккиз кишини «ишга жойлаймиз». Бу муаммолар устида ишлаяпмиз.
Дилмурод Набиев, Ўзбекистон олий ва ўрта махсус таълим вазирининг биринчи ўринбосари
Изоҳ (0)