Ўзбекистон Президенти вазифасини бажарувчи, Ўзбекистон бош вазири Шавкат Мирзиёев 5 октябрь куни Самарқанд вилоятига ташрифи доирасида вилоят марказида замонавий трамвай линияларини барпо этиш лозимлиги, 2017 йилнинг Наврўз байрамигача шаҳарда трамвай йўналишини ишга тушириш зарурлигини таъкидлади.
Қайд этиш жоиз, Самарқанд — метродан бошқа барча ер усти жамоат транспорти фаолият юритган Ўзбекистондаги кам сонли шаҳарлардан бири ҳисобланади. Ҳозирги кунда автобуслар қатнови шаҳар жамоат транспортининг асоси ҳисобланади — йўловчилар сони йилдан йилга ошиб боргани туфайли, янги йўналишлар, йўловчилар учун жетонлар кўринишидаги қулайликлар жорий этилмоқда. 1957—2005 йиллар оралиғида шаҳарда троллейбуслар қатнови ҳам мавжуд бўлган. Самарқанд трамвайининг тарихи эса узоқ 1907 йилга бориб тақалади.
Ҳам йўловчи, ҳам юк ташувчи
1907 йилда шаҳар маъмурияти шаҳарда трамвай ҳаракатини йўлга қўйиш керак, деган қарорга келган. Самарқанд раҳбарларининг фикрича, шаҳардаги трамвай ҳам йўловчи ташиши, ҳам темирйўл вокзалидан омборларга маҳсулот ҳам таший олиши керак эди.Шу мақсадда Россияда махсус платформали вагонларга ҳам буюртма берилган. Бироқ молиявий муаммолар, кейин бошқа сабаблар билан транспорт муаммосини ҳал қилиш кейинга қолдирилган.
Самарқанднинг буғ трамвайи
1924 йили, Самарқанд янги ташкил этилган Ўзбекистон номли давлатнинг пойтахтига айланганидан сўнг, маҳаллий маъмурият темирйўл вокзалидан шаҳар марказига қадар қатновчи тор изли темирйўл қуриш ҳақида қарор қабул қилган. Иш жадал олиб борилган ва 1924 йилнинг 7 ноябрь куни марш садолари остида биринчи поезд йўлга чиққан.Бироқ бу поезднинг умри узоқ давом этмаган — 1930 йили Ўзбекистон пойтахти Самарқанддан Тошкентга кўчирилиши билан, тор издан ҳаракатланувчи трамвайнинг фаолияти ҳам тугаган.
Самарқанднинг электр трамвайи
1942 йили эски тор изли темирйўл бўйлаб янги, кенг изли темирйўл бўлаги қурилди — у шаҳар вокзалидан Сиёб бозорига йўловчилар ва юкларни етказиш учун хизмат қиларди. 1947 йили Сиёб бозори яқинида трамвай депоси қурилди, линия электрлаштирилди, разъэздлар тайёрланди ва Тошкентдан эски трамвайлар олиб келинди.1947 йил 1 май куни Самарқандда электр трамвай тантанали равишда ишга туширилди. Дастлабки даврларда бу трамвай йўли бўйлаб нафақат йўловчи вагонлари, балки поезд составлари ҳам ҳаракатланган.
Самарқанд эски трамвайининг сўнгги куни
Самарқанд электр трамвайи фаолиятининг дастлабки даврида Тошкентдаги 2-трамвай депосида капитал таъмирдан чиққан моторли ва тиркамали вагонлардан иборат бўлган. 1950—1960 йилларда эса Россиядаги Уст-Катав вагонсозлик заводидан 9 та «КТМ/КТП-1» ва 7 та «КТМ/КТП-2» трамвайлари харид қилинган.1973 йил 28 август — Самарқанд трамвайи фаолият кўрсатган сўнгги кун ҳисобланади. Шундан сўнг кўҳна шаҳарда трамвайлар ҳаракати тўхтатилган, трамвай линиялари ва депо демонтаж қилинган.
Изоҳ (0)